Inleiding
In het kader het (VLAIO) City of Things 2021: Smart Innovation Factory (Stad Mechelen en Igemo) werd VLOCA ingeschakeld. Het doel van de Smart Innovation Factory (SIF) is om via een open data infrastructuur als innovatiefunnel te opereren voor innoverende initiatieven en smart city ideeën te stimuleren in de regio rivierenland.
De Stad Mechelen heeft hier geen sturende maar activerende rol: initiatieven worden gedragen door de quadrupel helix.
Meer info: https://www.smartinnovationfactory.be/
De SIF is in deze fase op zoek naar innoverende initiatieven (tastbare use cases) met een maatschappelijk doel. Een van de uitdagingen die vandaag in verkenningsfase zit is het 'datapotentieel van laadpaalinfrastructuur'.
Doel van de werkgroep
Het 'datapotentieel van laadpaalinfrastructuur' willen we verder uitdiepen en het landschap schetsen en mappen met de smart innovation factory als backbone. Het “what’s in it for me” vraagstuk stelt zich hier ook zodat oplossingen door de bredere gemeenschap als een aanwinst wordt gezien. Concreet: we wensen een werkgroep te organiseren waar we de onderstaande gegevens willen capteren en samenbrengen om vervolgens in een analyse te kunnen vormgeven (verslag en schema).
Deelnemers
| Naam | Hoedanigheid | Organisatie |
| Dieter Cuypers | Action-researcher | VITO-Nexus |
| Fabian de la Meilleure | Coördinator Proces & Methodiek | VLOCA Agentschap voor Binnenlands Bestuur |
| Dimitri Hertoghts | Programmamanager | VSDS Digitaal Vlaanderen |
| Mieke Van Cauwenberghe | Programmamanager Slimme Stad & Innovatie | Stad Mechelen |
| Benjamin Vermeulen | Data analist Slimme Stad | Stad Mechelen |
| Jan Vanalphen | Innovatiemanager Smart Innovation Factory | Raccoons |
| Pieter | Mobiliteitsdeskundige (data management) | Igemo |
| Carlo Mol | Project Manager Energy Technology | VITO |
| Matthias Strobbe | Senior Researcher & Business Developer | IDLab (imec) |
| Ingrid Croket | Projectlead Sustainable Urban Environment (SUE) | imec |
| Thomas Roosen | Mobiliteitsdeskundige | Stad Mechelen |
| Simon Ruyters | Beleidsmedewerker Groene Mobiliteit | Departement Mobiliteit en Openbare Werken Vlaamse Overheid |
De sessie begint met een tour de table, wie is wie vatten we samen in de bovenstaande tabel met deelnemers. Dieter licht toe wie de quadruple helix is. De quadruple helix bestaat uit vier groepen: onderzoek, bedrijven, overheid en burger. Een persoon kan deel uitmaken van één of meerdere groepen. Zo is iedereen aanwezig vandaag, zowel burger als lid van een andere groepering. Op deze manier capteren we tijdens deze exploratieve werkgroep eveneens de noden van de burgers.
Er werd gekozen om tijdens deze werkgroep niet actief de bedrijven te betrekken. Het doel van de werkgroep is hier om maximaal te denken naar het datapotentieel van de laadinfrastructuur en haar beperkingen, zonder naar een (bestaande) oplossing te werken. Industriële spelers betrekken we in een vervolgfase.
Doel en rol van Smart Innovation Factory
Notities van Fabian verder te verwerken
Concept van Smart Innovation Factory het is een fabriek en hier maken we slimme innovatieve oplossingen.
Uitdaging: datagedreven oplossingen zijn duur en (overheids)middelen zijn schaars.
Aanpak: samen risico’s dragen door samen te investeren
Investering is te groot als er niet naar data wordt gekeken. Er is meerwaarde en innovatie als (real)-time data wordt gebruikt en wordt samengebracht.
SIF is IOT platform maar geen dataplatform.
Het SIF helpt bedrijven en organisaties bij het identificeren en benutten van kansen om maatschappelijke problemen op te lossen met (sensor)data - van de eerste afwegingen tot oplevering - in het Rivierenland en daarbuiten.
We formuleren vraagstukken die hoog op de agenda staan maar moeilijk op te lossen zijn
We verbinden diverse stakeholders binnen concrete oplossingsgebieden en we zoeken kennis uit andere sectoren in een innovatie-ecosysteem
We werken in een open innovatiefunnel om een
constante stroom van ideeën te voeden
Elke innovatie voedt het onderliggend data platform / data space.
Discussie: hoe betrekken we de burger? Wat is de toegevoegde waarde voor de burger?
Dimitri: als data het nieuwe goud is; hoe verander je die data dan om in geld? Niemand lijkt daar eenvoudig in te slagen.
Kan dit door te modelleren wat de impact van data delen is?
Wat als een use case te regionaal is? Bv verzekeringsmaatschappij gaat niet over gaan tot een project rivierenland als ze voor andere regio’s een andere aanpak hebben? We kunnen wel beginnen met een testgebied.
Verdienen op data is niet het doel, wel verdienen door impact van data.
Wat kan de rol zijn van studenten/ hoge scholen om bepaalde topics verder te onderzoeken?
Toelichting door Benjamin
Idee voor Jan: hoe burgers betrekken: kan bv via experimenten lange termijn bij studenten thuis?
Ombouwen van 7 straatkasten naar (x2 3fase 400V) laadpunten door de koperinfrastructuur te herbruiken (en lichtjes om te bouwen).
Toelichting access
Alle data kan on request worden opgevraagd (geen real time)
Aanvraag publieke laadpalen via e-loket Vlaanderen
Nieuwe concessie is met Engie (niet meer met Allego)
Google maps laat andere records zien volgens engelstalige of nederlandstalige zoekopdracht in mobiele toepassingen specifiek voor laadpalen worden ze wel allemaal opgenomen.
Elke paal is verplicht ad hoc toe te laten Europese richtlijn. Enige minpunt is dat je niet weet welke prijs je betaalt
Er is nog steeds weerstand om data te delen
Toelichting Fabian
Toelichting Dimitri
Kort uitschrijven van wat Dimitri heeft verteld
Carlo
Internationaal Energie Agentschap
Afgevaardigd voor België
Oefening stakeholders
CPO: charging point Operator
MSP:
Ecomomevent: verkoopt datasets van CPO’s (aan DMOW)
De overheid gaat op termijn niet anders kunnen dan data rechtstreeks binnen te halen van CPO’s
Elke CPO moet data kunnen aanleveren, hoe lang laden, hoeveel KWU geladen, …
Moet data gratis ontsloten worden? In toekomstige EU wetgeving: data (statisch en dynamisch) moet gratis gedeeld worden geen sessiedate, wel: is er een actieve sessie, laadprijs, … NIET: hoe lang is de paal al aan het kleven
Overheid maakt geen onderscheid tussen publiek of semipubliek: enkel welke laadplaatsen staan open. Geen rekening houdend met ‘afgesloten parkings’ na bepaalde uren of wat staat op privaat domein.
Enkel publieke of ook private?
Er zijn veel uitdagingen bij het plaatsen van laadpalen: bv mag niet in appartementsgebouw (infra niet aangepast + maar 1 ‘gebruiker’ op 100 staanplaatsen (ze willen de kost niet dragen voor 1 wagen). Laadplaatsen op straat niet genoeg voor appartementsbewoners want zal worden gebruikt door straatbewoners waardoor ze nog steeds niet gaan kunnen laden. Wel laadplaatsen op parkings van de winkels maar die zitten vanaf een bepaald uur achter een gesloten poort.
Fluvius maakt onderdeel van elk ecosysteem
Publieke laadpunten moeten altijd aan volle capaciteit draaien (laden en weg, plaats voor volgende wagen). Private of (semi publieke zoals aan bv winkelcentrum) laadcapaciteit ifv de totale energie beschikbaarheid, lokaal opgewekte hernieuwbare energie, …
Niet alle data is beschikbaar: bv totale laadcapaciteit wagen, …
Data kan opgeroepen worden via CPO’s maar ook via autofabrikanten
Moderne apps laten toe ‘goedkoper’ te laden ifv vooraf ingegeven schema: ik wil tegen dat uur zoveel % batterij hebben focus op laden wanneer stroom goedkoper is/ overschot aan energie is met mogelijkheid om te overrullen als de vertrektijd vroeger is of % batterij meer moet zijn, met meerkost
Ideale laadinfrastructuur nog niet gedefiniëerd door Mechelen maar volgt de VO voor oa:
• Laden voor inwoners
• Ontzorgen van mobiliteit door bv parkeren aan rand van de stad
• Laden bij hoppin points
• Rekening houdend met netjes parkeren, niet voor beschermde monumenten, stoepbreedte, esthetisch, dwarsparkeren ipv in strook parkeren, …
LEKP Strategie
Verdienmodel voor handelaars die hun laadplaatsen na de uren beschikbaar stellen
OCPI protocol voor facturatiedata uit te delen tussen CPO en MSP (geen OLSO standaard) kan OSLO daarvoor een traject opstarten?
Handhaving is ook belangrijk: hoe kunnen we data daarvoor inzetten?
MOW zegt dat er een meerwaarde is om een OSLO standaard te hebben voor laadinfra maar dat het geen must is, zonder lukt het ook
Welke data is nodig: bezetting, …
Van wie krijgen we welke data?
Proximus deelt al data on request. Kunnen andere (alle) CPO’s de gevraagde data op regelmatige basis delen?
Colruyt heeft interesse in Energiemanagementsysteem (EMS). Ze gaan heel veel laadpalen installeren op verschillende sites. Hoe kunnen ze het potentieel uit die laadpalen halen? Databeheer zit bij DATS. Er is iemand die het beheer van de sites doet. En iemand die de laadinfra beheert.
Wat zijn de plannen van Telenet (omwille van drukte in woonbuurten). Willen/ kunnen ze hun laadinfra delen?
Eerst case goed uitwerken en vervolgens 2e workshop rond die use case met de juiste mensen samen aan tafel?
Kan gebruikersprofiel worden opgesteld volgens laadpas en laadpasgebruik?
Er waren ook incentives vanuit DMOW (of VO) voor bedrijven om laadpalen publiek open te stellen. Er kan worden gekeken of er nog dergelijke subsidies gegeven worden in de toekomst.
1000 euro per CPE (ong 20% van investeringskosten subsidiëren).
Kan er een premiesysteem komen?
Algemene bevindingen van benjamin, verder te verwerken
CPO's zitten op een hele rijke bron van data
Europa wil CPOs verplichten om data vrij te stellen van publieke laadinfrastructuur
Vlaanderen gaat gebruikers data van publieke laadpalen opeisen
Semi-publieke laadpalen worden gezien als publieke laadpalen maar geen verplichting om data vrij te stellen. Moet dit ook gedaan worden?
Vanaf dat een paal "gepubliceerd" is zal dit in een gedeelde dataset zitten van CPO (private palen zijn doorgaans niet gepubliceerd semi-publieke en publieke palen wel) Soms komt het voor dat een private paal gepubliceerd wordt.
Bij nieuwbouw, van grote gebouwen met parkeervoorziening, komen er verplichtingen om laadinfra te voorzien op parkeerruimte.
Verenigingen van mede-eigenaars van vastgoed moet
voordelen zien van laadinfra uit te baten op semi-publieke ruimte. Hoe deze business-case uitwerken?
Ecomovement aggregeerd heel veel data van CPO's om kwaliteitsanalyse en accuratheid van data te verbeteren om vervolgens door te verkopen aan andere bedrijven of organisiaties. Momenteel wordt deze dataset bekeken om binnen te trekken op Vlaamse servers van MOW?
Lokale overheden hangen vast aan Vlaamse strategie en kunnen dus niet altijd onderhandelen met private bedrijven.
CPO & (e)-MSP werken doorgaans goed samen om hun diensten te verbeteren volgens OCPI protocol maar willen liever niet delen met overheden met schrik omdat de data lekt en er concurrentieel voordeel kan ontstaan of wetgevingen aangepast worden.
Uitbouwen van een use-case is beter af te bakenen in het ecosysteem van (semi)-publieke / private laadpalen.
Oefening:
| Onderzoek | Bedrijven | Overheid | Burger |
| SMART INNOVATION FACTORY | |||
| Netbeheerders DSO/ TSO Fluvius |
Energielieveranciers Eigenaars elektische voertuigen Mobiliteitsbedrijf (bus, taxi, …) Leasingmaatschappijen Autofabrikanten Databrokers Data aggregatoren MaaS providers MSPO / CPO Park management (industrieterrein) Aanbieders deelmobiliteit Softwareleveranciers |
Federale Overheid Europese Unie Fiscus Vlaamse overheid (en agentschappen) |
Eigenaars privé laadpalen VME Eigenaars elektrische voertuigen Bewoners |
