"Parsed text" is een vooraf gedefinieerde eigenschap. Deze eigenschap is van te voren gedefinieerd (ook bekend als een speciale eigenschap) en komt met extra beheersprivileges, maar kan worden gebruikt net als elk andere door de gebruiker gedefinieerde eigenschap.
H
Dit is een eigenschap van type Pagina .
Een Hoppin Punt Id bevat de waarden voor de volgende attributen:
HPName , HPtype , HPuri
Note: We can improve this with a template renders the fields of a HPId?
https://www.semantic-mediawiki.org/wiki/Archive:Template_format
HoppinPunt informatie model +
Deze types kunnen zijn : +
Deze types kunnen zijn : +
Boolean +
Data, beheerd door burgers leidt tot het correct ontsluiten ervan voor innovatie en onderzoek door o.a. overheden. +
Context
Er zijn geen initiatieven gelinkt aan dit traject.
Overzicht werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2023-01-12 13u00-16u00 VAC Gent Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2023-04-04 13u00-16u00 Digitaal Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2023-05-09 13u00-16u00 Digitaal
Overzicht deliverables
Deliverable Versie Actoren VLOCA-model V0.2 Het potentieel van urban mining voor de bouwsector VLOCA-Model V0.2 Overheden VLOCA-model V0.1 Het potentieel van urban mining voor de bouwsector VLOCA-Model V0.1 Overheden +
Dit is de initiatiefpagina City of Things Het potentieel van urban mining voor de bouwsector – Oostende.
Deze pagina beschrijft het initiatief volgens de definitie op de VLAIO website en linkt door naar relevante pagina's op de kennishub.
[1]
Overzicht City Of Things Initiatieven
Geen resultaten
De huidige klimaatuitdagingen eisen een doortastende aanpak van lokale overheden. Stad Oostende en haar partners hebben daarom de ambitie om de transitie naar een circulaire economie te ondersteunen en te versnellen. Hiervoor werkt de stad en KU Leuven een meetkader voor de circulaire economie uit. Dit moet een datagedreven ondersteuning en beleid ten goede komen. Daarnaast moeten inzichten gebaseerd op data bedrijven en onderzoeksinstellingen bijstaan in het ontwikkelen van nieuwe economische activiteiten en circulair onderzoek. Omdat z’n 35% van het afval in Vlaanderen uit bouw- en sloopactiviteiten komt, kiest Stad Oostende ‘urban mining binnen de bouwsector’ als eerste onderwerp binnen het circulair meetkader. Urban mining is het proces waarbij grondstoffen, die nodig zijn voor het produceren van producten of het bouwen van gebouwen, niet uit de grond of natuur, maar uit de stad worden gehaald. Binnen het City-of-Things dossier wordt het potentieel van urban mining voor de bouwsector in kaart gebracht aan de hand van data van bouwinformatiemodellen (BIM). Deze bouwinformatiemodellen zijn 3d-modellen van gebouw- of infrastructuurprojecten. De 3d-modellen worden verrijkt met informatie over de gebruikte grond- en bouwstoffen.
Het capteren, opslaan en verwerken van BIM-data aan de hand van standaarden, moet Stad Oostende en haar partners in staat stellen om het potentieel van urban mining voor de bouwsector in kaart te brengen, te evalueren en aan te boren. Het gelijktijdig opstellen van een business case moet er over waken dat de verzamelde data de behoeften en noden van de betrokken stakeholders ten goede komen.
↑ https://www.vlaio.be/nl/vlaio-netwerk/city-things-slimme-steden-en-gemeenten/city-things
Deze VLOCA kennishub is gebaseerd op een Semantisch MediaWiki platform. Hier bekijken we hoe het co-creatieproces in de praktijk wordt uitgerold.
Een goed review proces is essentieel om de VLOCA kwaliteitsdoelstellingen te bereiken.
VLOCA heeft immers als doel een kwalitatieve kennishub uit te bouwen.
Het VLOCA coördinatieteam van ABB , IMEC en VITO heeft sterke aandacht voor ongewenst digitaal vandalisme of pseudo-kennis, zodat de pure co-creatie tussen steden en gemeenten, bedrijven, burgers en kennisinstellingen steeds centraal blijft staan.
Tevens wordt VLOCA het neutrale referentiekader in Vlaanderen, los van commerciële belangenvermenging.
We nodigen leveranciers van Smart City oplossingen uit om een architectuur of Standaarden voorstellen die aligneren met de basiprincipes zoals interoperabiliteit en open Standaarden en de geest van VLOCA volgt.
Op deze Mediawiki pagina wordt het VLOCA review process geduid.
Registratie als deelnemer of stakeholder
Heb je interesse om op de hoogte te blijven van VLOCA ? Graag houden we je op de hoogte.
Wil je actief deelnemen ? Nog beter !
Vul dan als eerste stap op het VLOCA portaal het contactformulier in.
Een lid van het VLOCA kernteam neemt dan contact op met je om elkaars verwachtingen te bespreken.
Na dit eerste contact creëren we samen je account op de VLOCA kennishub en kan je mee starten in het co-creatie traject.
Een aanvraag indienen
Een aanvraag tot co-creatie rond een initiatief kan worden ingediend via het daartoe voorziene formulier . Er wordt gevraagd enkele specifieke velden in te vullen over het initiatief en aan te geven of het gaat om een idee, een project, een proof of concept of een voorstel tot architecturale standaardisatie.
Eens je aanvraag geregistreerd is, kan je de status opvolgen :
Geregistreerd : de aanvraag is geregistreerd, maar nog niet behandeld door een reviewer.
In behandeling : de aanvraag is in behandeling.
Co-creatie : het co-creatieproces voor dit initiatief is gestart.
Aan de hand van het formulier wordt een pagina aangemaakt waarbij een aantal semantische eigenschappen voorgedefinieerd zijn waarmee we de VLOCA kennishub verder zullen vormgeven. Je kan via de wiki "edit" functionaliteit dan gemakkelijk verder de inhoud bewerken of schema's of figuren opladen.
Review process
Op de kennishub onderscheiden we 2 verschillende rollen voor geregistreerde gebruikers. Anonieme gebruikers hebben enkel leesrechten op de kennishub. Geregistreerder gebruikers zijn ofwel reviewer, of contributor :
contributor : Contributors leveren een bijdrage aan het platform door het registreren van aanvragen, het editeren en toevoegen van pagina's en het deelnemen aan de discussies. Contributors verkrijgen een account en toegang tot de kennishub door via het VLOCA portaal te registreren.
reviewer : Reviewers zijn verantwoordelijk voor het nakijken en goedkeuren van page edits en het begeleiden van contributors in het aanleveren van kwalitatieve content. Reviewers worden geselecteerd op basis van neutraliteit en bevestigde expertise.
Bijdragen aan de kennishub werkt via het systeem van approved revisions . Bij het registreren van een aanvraag tot co-creatie rond een initiatief via het aanvraag formulier , wordt op basis van de ingevulde velden en secties een Mediawiki pagina aangemaakt.
Contributors zorgen voor de content, die na een goedkeuring door een reviewer als "approved revision" geldt. De revisies die gemarkeerd zijn als "approved revision" zijn voor iedereen leesbaar.
Consensus m.b.t. welke pagina geldt als goedgekeurde versie, wordt verkregen op de discussiepagina, waaraan contributors en reviewer kunnen bijdragen. In essentie is deze discussie vrij.
Discussion pagina's
Als contributor is het mogelijk om deel te nemen aan de discussies voor elke pagina. Klik hiervoor op de Overleg tab. Op de discussie pagina's kan je jouw input toevoegen door de relevante topic te editeren of een topic toe te voegen. Hiervoor is een "Kopje toevoegen" tab voorzien. We vragen hierbij wel een zekere etikette aan de dag te leggen :
Onderteken altijd je posts met een signature, hiervoor is een knop voorzien in de toolbar bovenaan het editeerveld, of je kan volgende tag invoegen : --~~~~
Editeer nooit iemand anders z'n post, maar reageer via aparte posts en gebruik indentatie indentatie
Meer informatie over het gebruik van Overleg Pagina's is te vinden bij wikipedia [1] en [2]
Co-creatie proces
Hier wordt een verdere beschrijving opgenomen van het co-creatie traject.
OSLO methodiek: OSLO staat voor Open Standaarden voor Linkende Organisaties
De Vlaamse overheid zet in op een eenduidige standaard voor de uitwisseling van informatie. Het is de bedoeling om te zorgen voor meer samenhang en een betere vindbaarheid van data. Op die manier kan iedereen de gegevens makkelijker gebruiken. OSLO staat voor Open Standaarden voor Linkende Overheden ( OSLO ), een initiatief uit 2012 opgestart door de Vlaamse ICT-organisatie (V-ICT-OR). Hier werd de basis gelegd voor een open semantische informatiestandaard.
Met OSLO zet informatie Vlaanderen samen met haar partners versterkt in op semantische interoperabiliteit. Het standaardiseren van de betekenis van informatie is essentieel om het Vlaanderen Radicaal Digitaal principe ‘vraag niet wat je al weet’ te realiseren. Daarnaast zijn semantische Standaarden een belangrijke hefboom voor de interbestuurlijke dialoog en hergebruik van informatie door de private sector.
Op 31 maart 2017 werden de resultaten van het project OSLO opgeleverd op een publieke informatiedag. De vocabularia en applicatieprofielen die in dit project werden ontwikkeld in co-creatie met Vlaamse administraties, lokale besturen, federale partners, de Europese Commissie en private partners (88 auteurs) werden er aan een breed publiek voorgesteld.
Meer informatie over OLSO vind je op de website van de Vlaamse overheid
Het VLOCA proces
Alignering:
Trajecten (initiatieven) geven input op de kennishub via een registratie. Deze input wordt door [[ IMEC ]]/ VITO / ABB gereviewed met input op VLOCA principes en concepten.
Projectidentificatie:
Aan de hand van o.m. live workshops analyseert het consortium [[ IMEC ]]/ VITO / ABB samen met initiatiefnemers het thema en verschillende principes binnen het project/initiatief. Deze projectidentificatie verloopt via bestaande netwerken zoals Smart Flanders, VVSG, … Daarbij worden andere belanghebbenden/stakeholders verder geïnventariseerd en wordt een procesplan samen met de initiatefnemers opgemaakt.
Consolidatie, goedkeuring en finalisering:
Het VLOCA proces wordt afgerond in afstemming met OSLO waarbij Standaarden en draaiboeken met bijhorende rollen en verantwoordelijkheden worden vastgelegd.
↑ https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Overlegpagina
↑ https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikiquette
Deze richtlijnen worden momenteel opgemaakt in een co-creatie proces. Aanbeveling dus onder voorbehoud. Deze worden momenteel geregeld geüpdatet. Naar het einde van 2021 toe worden deze richtlijnen gefinaliseerd.
Minimale vereisten
Er zijn verschillende manieren om data te delen. Een belangrijke minimale vereiste is dat de data structuur niet verandert in de tijd. Een voorbeeld: een excel sheet blijft bestaan met altijd dezelfde kolommen. Er worden terloops geen kolommen tussen bestaande kolommen toegevoegd. Uiteraard kunnen rijen aangevuld worden als er nieuwe observaties binnen komen. Indien er toch een aanpassing gebeurd van de data, dan moet dit op één of andere manier duidelijk gemaakt worden:
Er wordt een uitleg voorzien welke veranderingen er gedaan zijn (bv: een modelsimulatie werd opnieuw gerund met andere input parameters/ meta-data)
Er wordt meegedeeld waar deze nieuwe data te vinden zijn (naam bestand, versioneringsnummer,...)
Naargelang de manier waarop data opslag gebeurd, kunnen deze 2 vuistregels een andere vorm aannemen.
We illustreren dit:
Excel, csv, ...
Een excel, csv bestand, ... blijft hetzelfde doorheen de tijd. Elke kolom specifieert een parameter, elke rij een observatie. Definities van kolomnamen kunnen bijgehouden worden in een afzonderlijke sheet met elke rij een kolomnaam, met een uitleg in de cellen ernaast.
Een bijkomende sheet zou gebruikt kunnen worden om de meta-data van de data sheet te benoemen: locatie staalname, apparatuur gebruikt, calibratie parameters, etc.
Indien er zaken zouden veranderen, kan deze meta-data sheet aangepast worden. Kolommen die eventueel toegevoegd worden, hebben zo ook meer context: bv. er werd een andere sensor gebruikt, die nu meer parameters kan registreren.
Indien er nu een copy (met andere naam, versienummer,...) gemaakt wordt van een excel bestand waar er een kolom bij kwam, dan kan er makkelijk nagegaan worden wat deze excel net inhoudt of hoe deze verschilt tov de vorige versie obv de extra gegevens in de kolom-definitie en of meta-data sheet.
Onderstaande figuren illustreren dit.
Voorbeeld data tabbladen opdeling
Voorbeeld excel data
Voorbeeld kolom definitie excel
Voorbeeld meta-data in excel
json, xml, ...
Onderstaande figuur illustreert hoe dezelfde data kan bijgehouden worden in json formaat (of gelijkwaardig). De bijgevoegde metadata laat toe om aan te tonen indien er een verandering gebeurde in de data dit toe te wijzen aan bv een verandering van sensor, of locatie. Indien de data nu gedeeld wordt, kan er achterhaald worden waarom bepaalde data veranderd zijn, objectief gezien, zonder dit manueel gevraagd moet worden aan de verdeler van de data.
Voorbeeld json metadata en data opslag voor transparantere data deling
Eens dit principe voldaan is, kan de data veilig gedeeld worden zonder dat er verwarring onstaat over welke data net gedeeld wordt.
In de VLOCA aanbevelingen worden suggesties gedaan hoe dit best kan gebeuren.
VLOCA aanbevelingen
Maak je linked data vindbaar met een URI
In een notendop zijn er 3 vuistregels mbt linked data [1] :
Gebruik URI als unieke identifiers
Sla je data als triplets op (onderwerp, eigenschap, waarde)
Publiceer je data op het web
Waarom een URI? een ID (bv:54112), zoals we die kennen in een database bv, is enkel uniek in de context van die specifieke database.
Een URI (vaak URL's) zijn per definitie al uniek, gezien het ze voorkomt dat er dubbele adressen zijn.
Ontsluit je database met een API
Een database kan een grote hoeveelheid data bijhouden, en een API maakt het gemakkelijk om deze data te consulteren. Via een web request kan data opgevraagd worden obv enkele simpele zoektermen. Deze worden dan door de API vertaald naar een database query, die de opgevraagde data teruggeeft in een bepaald vooraf afgesproken formaat.
Het voordeel hier is dat je je eigen database kan structureren zoals je wenst, maar toch data kan aanbieden naar buiten toe op een gecontroleerde en overzichtelijke manier:
gecontroleerd: je beslists zelf welke delen van de database opgevraagd kunnen worden
overzichtelijk: de gebruiker vraagt met enkele eenvoudige key-value pairs de data op zonder heel de database structuur te moeten kennen of bekijken
Ontsluit je data via een broker
Indien het request-response paradigma minder geschikt is voor de toepassing, kan de data ontsloten worden via een broker.
Voor de pro's en con's van het broker (pub-sub) en request-response paradigma, zie volgende pagina . In de meeste gevallen wordt een broker (pub-sub) systeem verkozen in IoT toepassingen.
Gebruik yyyy-mm-dd (ISO8601) in je datum voorbeelden
Kwestie van de verwarring tussen month-first versus day-first niet te hebben is het mss goed in de voorbeelden datums als yyyy-mm-dd voor te stellen.
Wat is de effectieve use case van huidige json/xml voorbeeld?
In het geval van het json/xml voorbeeld is de structuur wss in de praktijk gelinkt aan een api/dbase/xsd... met een bepaalde versie (v1,...) al dan niet op basis van het data model van een (open) standaard. Veranderingen in het data model zouden dan versionering hebben? Gaat het hier over een illustratie van een wijziging in data model of van de meta data van een sensor volgens het voorbeeld data model?
> Indien de data nu gedeeld wordt, kan er achterhaald worden waarom bepaalde data veranderd zijn, objectief gezien
ahv het achterliggende schema of de data zelf? Hoe precies?
Verder is het mss nuttig te adviseren om bestaande data modellen te gebruiken om data te delen?
Reactie: Wat is de effectieve use case van huidige json/xml voorbeeld?
Goede opmerking, ik begrijp waar je naartoe wil. Het voorbeeld was een zeer low level voorbeeld om de reflex te hebben om meta-data op een of andere manier bij te houden.
We spreken hier nog niet over koppeling aan bestaan data model, wat uiteraard wel goed zou zijn om te doen.
↑ https://www.w3.org/egov/wiki/Tutorial/Linked_Data
In het “Ecodesign for Sustainable Product Regulation proposal” van 30 maart 2022 wordt er een voorstel voor een digitaal product paspoort beschreven voor elk fysiek goed dat binnen de Europese markt verhandeld wordt. Naast producten verstaan we onder fysieke goederen ook componenten en tussentijdse producten, met uitzondering van voedsel, diervoeder en geneesmiddelen. Het product paspoort zal van toepassing zijn voor alle producten die in Europa gemaakt worden, maar ook die in de EU geëxporteerd worden. Dit wil dus zeggen dat het voorstel een impact zal hebben op de globale handel.
Reden
Het gebruik van een digitaal product paspoort kan de milieueffecten gedurende de levenscyclus van producten verminderen en circulariteit stimuleren. Zo kan het product paspoort bijvoorbeeld informatie bevatten over hoe het product kan gerecycleerd worden en welke en hoeveel materialen het bevat.
Hoe ziet het product paspoort eruit?
De concrete implementatie van een product paspoort is nog niet beslist en wordt tot op heden nog onderzocht (in Europese onderzoeksprojecten projecten zoals “CIRPASS”). Om een algemeen idee te geven, tonen we een voorbeeld van specifieke velden die kunnen worden opgenomen in het product paspoort:
GTIN
Een Global Trade Item Number is een unieke nummer die een verhandeld goed kan voorstellen: https://www.gs1.org/standards/id-keys/gtin
Brand Name
Producent van het product
Product Description
Beschrijving van het product.
Countries of Sale
Landen waar het product verkocht wordt.
Photo
Een foto van het product.
Bill of materials
Een tabel van materialen die gebruikt zijn om het product te maken. Dit is belangrijke informatie voor het recycleren van het product na einde van de levensduur.
Een demo implementatie van QLIKTAG is hier te vinden. +
Deze richtlijnen worden momenteel opgemaakt in een co-creatie proces. Aanbeveling dus onder voorbehoud. Deze worden momenteel geregeld geüpdatet. Naar het einde van 2021 toe worden deze richtlijnen gefinaliseerd.
Hoe houden we gestructureerd data bij?
In het VLOCA traject zijn organisaties uit de verschillende domeinen van de watersector betrokken. Iedere organisatie houdt data bij in één of andere vorm. Om data te gaan delen en breder beschikbaar te maken binnen de watersector, is het de eerste stap ervoor zorgen dat deze data op een gestructureerde manier worden bijgehouden door de verschillende organisaties. Zodra dit gebeurt, kan er verder nagedacht worden over het delen van data.
Van 5 star open linked data naar VLOCA open data
Een manier om data meer gestructureerd bij te houden is de 5 star linked open data . Hierbij worden de data stap voor stap omgevormd zodat deze beter deelbaar worden. Dit gaat van aanbevelingen zoals “zorg dat de data online staan” en “in een gestructureerd formaat” tot “zorg ervoor dat de data gelinkt worden aan andere data”. In VLOCA zien we een gelijkaardig proces. We onderscheiden hier de minimale vereisten en de VLOCA-aanbevelingen:
Minimale vereisten
Excel of google sheet etiquette
Een excel tabblad, google sheet, of gelijkwaardig, is op zo gestructureerd dat elke kolom slechts één type data behandelt, en elke rij een nieuwe observatie is. De inhoud van de kolommen, die bovenaan worden beschreven door een header, verandert niet.
Machine-readable
Zie ook het VLOCA principe " machine-readable ".
VLOCA aanbevelingen
Kies een duurzaam systeem voor data opslag en beheer
• Database en database model :
Om grote hoeveelheden data op te slaan, waar diverse parameters, observaties en context aan gekoppeld zijn, kan het nuttig zijn om de data in een database op te slaan waarbij een database model duidelijk de relaties tussen alle tabellen beschrijft. Voor de keuze van de geschikte database en het geschikte database model verwijzen we door naar de VLOCA richtlijn " Keuze van database ".
• Data-bewerkingen en versiebeheer
Indien er bewerkingen gebeuren op data is het belangrijk om dit proces zo transparant mogelijk te maken. De ruwe data, waar er van vertrokken wordt, moeten altijd ongewijzigd blijven (zie ook richtlijnen rond " machine-readable "). De bewerkingen gebeuren scriptmatig en de output wordt afzonderlijk opgeslagen. Bij voorkeur, wordt dit proces ook bijgehouden in een metadata file, die beschrijft welke veranderingen de data ondergingen, en wordt er een nieuw versienummer gegeven aan de data.
• Kies het juiste data format
We onderscheiden ruwweg 3 types van data format:
1) Tabulaire data (Excel, google sheet, csv, SQL databases, etc.): Data wordt bijgehouden in tabel formaat met rijen en kolommen. Toevoegen van data en het nadien verwijderen is relatief eenvoudig, maar eens de structuur van de tabellen en de relaties ertussen zijn vastgelegd, vergt het enige moeite om deze aan te passen.
2) Tree data (xml, json): Een verzameling van “key-value pairs”, waarbij elke value ook een nieuwe key kan zijn of een lijst van keys. Data wordt inherent gestructureerd bij de aanmaak van de boom, maar het toevoegen of wijzigen van de structuur vergt weer enige moeite.
3) Graph data (RDF: Resource Description Framework): Een graaf is een lijst van relaties tussen objecten. Typisch worden 3 elementen onderscheiden (“tripplets”): het onderwerp, de relatie, en het object. Het onderwerp is gelinkt aan het object o.b.v. een relatie. Een graaf opstellen kost meer moeite dan bovenstaande 2 formaten, maar data toevoegen of samenvoegen is veel gemakkelijker. In een RDF wordt elk “ding” voorzien van een URI , die het “ding” uniek identificeert. Verwijzen naar data op het web kan zo ondubbelzinnig gebeuren.
Houd de OSLO data standaarden in het oog
Gezien de grote verscheidenheid aan data in de Vlaamse watersector, is het onbegonnen werk om tot een uniform datastandaard te komen. Het volgen van de VLOCA richtlijnen kan al een deel van deze zorg ontlasten.
Vereiste water gerelateerde metadata (aan te vullen in co-creatie process)
Ondanks de grote verscheidenheid aan use cases wordt toch aangeraden om bepaalde meta data altijd bij te houden. Volgende metadata worden aanbevolen:
Sensor
Type sensor
Leverancier
Metingen
Parameter naam
Parameter eenheid
Observatie
Ruwe meting
Gekalibreerde meting
Locatie
X,y,z
Locatie naam
Coordinate system
Producteigenaar
Installatie
Tijdstip installatie
Gevoeligheid
Onderhoud
Onderhoud start
Onderhoud stop
Onderhoud type
Data transfer
Batterij
Wat verder? Data delen en API ’s
Eens data op een gestructureerde manier wordt bijgehouden, is het makkelijker om de data ook uit te wisselen. Een overzicht van de VLOCA richtlijnen hierover vind u op volgende pagina: #todo
Hoe kan je gemiste “repair opportunities” in kaart brengen en reduceren? +