Slimme stadsdistributie
Context
Het City of Things project Slimme stadsdistributie vanuit stad Hasselt gaat over de transitie naar een leefbare en veilige binnenstad. Hierbij moet enerzijds rekening gehouden worden met autovrije/autoluwe delen, maar anderzijds zijn er ook grote behoeften naar steeds meer logistieke stromen in de binnenstad. Dit laatste is een effect van snelle leveringen die men tegenwoordig als maar liever ziet gebeuren alsook de sterke groei in e-commerce welke geboost is door COVID-19. Het resultaat van deze groei in logistieke stromen zorgt dat de leefbaarheid in de stad onder druk komt te staan. Om gerichte acties te kunnen nemen, moet men zicht krijgen op leveringen die in de binnenstad gebeuren, dit geeft ruimte om te kijken naar een data gedreven innovatie.
Er zijn heel wat globale mobiliteitsdoelstellingen die ook van toepassing zijn voor stadsdistributie. Zo kijkt men enerzijds naar het verminderen van negatieve effecten zoals emissies en overlast. Anderzijds kijkt men dan naar het versterken van positieve effecten, zoals het verhogen van verkeersveiligheid, stimuleren van duurzaam ondernemerschap. Om dit te kunnen bereiken wordt gekeken naar slimme oplossingen.
Probleemstelling:
- In een zoektocht naar duurzame en veilige mobiliteit in een stadskern wordt stadsdistributie alsmaar belangrijker.
- De groeiende vraag naar logistieke diensten in de stadskern creëert uitdagingen voor de bestaande infrastructuur
- Steden streven naar autovrije of autoluwe centra, wat de complexiteit van stadsdistributie verhoogt.
- Zonder effectieve sturing en beheer van de logistieke processen, zullen bekende problemen inzake de leefruimte en bereikbaarheid voor alle gebruikers (voetgangers, fietsers) van het stadscentrum te optimaliseren toenemen.
VLOCA
VLOCA, een programma van het Agentschap Binnenlands Bestuur, biedt een architecturale blauwdruk om zowel strategische als operationele doelen van lokale besturen te ondersteunen, waardoor zij weloverwogen beslissingen kunnen nemen, risico's effectiever kunnen beheren en betere resultaten kunnen behalen. Een belangrijke focus ligt op het integreren van alle digitale bouwstenen om lokale besturen optimaal te ondersteunen tijdens hun digitale transformatieproces.
Dashboard werkgroep
Doel
Het doel van deze werkgroep is om een overzicht van de KPI’s te geven die nodig zijn om een implementatie in eender welke stad te kunnen opvolgen met metingen en via inzichten aanpassingen te kunnen doen ifv de beoogde doelstellingen.
Aanpak
- Meten is weten! ‘You only get what you measure’
- We hebben dashboard opgedeeld in 3 delen :
- Strategisch: behalen we de beoogde resultaten op basis van de investeringen/initiatieven? Moeten we bijsturen?
- Tactisch: zijn er metingen nodig die een snelle reactie vereisen?
- Operationeel: werken de verschillende businesscomponenten naar behoren?
Voor elk van deze delen werden KPI's geformuleerd.
Deze oefening zal toelaten om een high level data architectuur te kunnen tekenen die zal passen in een ook weer high level business architectuur. Er wordt ervan uitgegaan dat door de datanoden te identificeren voor een dashboard en BI, hiermee ook operationele architecturale vragen beantwoord kunnen worden. Dit wordt nog verder onderzocht.
Output
Oefening 1: strategische KPI's voor dashboard
| KPI | KPI |
| Goede luchtkwaliteit (voor zowel inwoners als bezoekers = shoppers bvb) | |
| Grotere aandeel emissievrije voertuigen | Gemiddelde euronorm moet hoger |
| Minder voertuigbewegingen (minder leveringbewegingen) | Lagere intensiteit leveringen door bundeling (bv van 5 naar 4 leveringen) |
| Meer drop per rit | |
| Adoptiegraad geregistreerde leveringen moet stijgen | = aantal geregistreerde leveringen / (totaal inschatting leveringen) |
| Betere veiligheid | |
| Minder leveringen tijdens drukke momenten | Minder congestie |
| Voertuig aangepast aan ladingsgraad | volume lading/totaal volume van voertuig |
| Hoe helpt SSD bij de invoering van een zero-emissie zone ? | |
| Hebben transportbedrijven hun planning aangepast op basis van de aanbevelingen die het systeem hebben gemaakt? (nulmeting?) | |
| Tevredenheid gebruikers (transportbedrijven, lokaal bestuur) | |
| Krijgen beleidsmedewerkers inzichten over de logistieke bewegingen en logistieke segmenten (horeca, bouw, e-commerce) in de stad? | |
| Krijgen beleidsmedewerkers inzichten in volume leveringen in de stad, per logistiek segment, per bestemmingszone | |
| Helpt het systeem met het communiceren van toegangsregels? (hoe vindbaar en duidelijk is de communicatie van de toegangsregels ?) | |
| beschikbare laad- en losplaatsen (het systeem zegt waar laad- en losplaatsen 'vrij' zullen zijn bij levering) + waar moeten we nieuwe laad en losplaatsen toevoegen. | |
| beter zicht op werken in de binnenstad / invloed circulatie | |
| evolutie per logistiek segment (richting gewenst gedrag) | algemene tendenzen per logistiek segment |
| ROI = wat zijn de kosten en baten, of dus business model van zo een traject bij een stad of gemeente ? | |
| prijs van de 'lastmile' ? | |
| Tijdswinst van de lastmile ? | |
Oefening 2: tactische KPI's voor dashboard
| KPI | KPI |
| Stilvallen van de registraties | Er zijn opvallend minder registraties |
| Extreme drukte momenten | Extreme drukte van cargobikes op bepaald uur |
| Ontevreden gebruikers | Hoog aantal klachten |
| Niet-verplichte velden zelden ingevuld | |
| Paaltjes zakken niet | |
| Hoog aantal boetes (ANPR) | |
| teveel gebruikers krijgen het voordeel om door de knip te rijden | |
| er wordt niet ingegaan op suggesties / geen gebruik van voordelen | |
| ongeval bij geregistreerde gebruiker na voordeel (bv. door knip gereden) | |
| 'soft rules' worden niet gehandhaafd, met als gevolg boetes voor de bedrijven (onterecht) | |
| gedoogbeleid van stapvoets fietsen met cargobikes buiten venstertijden wordt niet gerespecteerd door politie | Misbruik van de 'soft rules' bij bedrijven (valse registraties) |
| geen validatie van gewenste gedragsverandering op basis van controle tijdens/na de levering | geen validatie van gewenste gedragsverandering op basis van registratiedata |
| Systeem beperkt mogelijkheden voor bvb vergunning te krijgen (niet alle mogelijkheden bevatten in het systeem) = Citerra ? | Koppelingen werken niet (met bv DIV) |
| roddels dat het systeem alle leveranciers pest | zou je het systeem aanbevelen aan een vriend? |
| Ad hoc communicatie voor geregistreerde leveringen | Overdadig veel communicatie ? verzadiging bij gebruiker |
| Overzicht openbare werken (bv Fluvius) met inname openbaar domein is niet beschikbaar in het systeem | Overzicht evenementen met inname openbaar domein is niet beschikbaar in het systeem |
| veel registraties op een dag met een event/wegafsluiting: alert dat dit zal bemoeilijkt worden | |
Oefening 3: operationele KPI's voor dashboard
| KPI | KPI |
| Aantal registraties (=leveringsrondes) | Zicht op spreiding levermomenten |
| Zicht op leverlocaties | Voertuigdetails (zijn al ingevuld bij het aanmaken van account) |
| Geregistreerde accounts tov gast account | |
| Nulmeting huidig gedrag | |
| Aantal rode/gele/groene registraties (fout/kan beter/goed) | aantal registraties die van rood/oranje naar groen gingen (door zijn keuze aan te passen in het systeem) |
| aantal keer dat gebruik gemaakt wordt van een voordeel / welke voordelen worden gebruikt? (privileges : bvb door knip rijden) | |
| bevraging of voordeel een meerwaarde had (bv. tijd uitgespaard door door knip te rijden) | aanvraagen en voordeel tov effectieve levering(sroute) |
| aantal automatische vergunningen via Geosparc (aanvraag van vergunning om toegang te krijgen in bepaalde zone, of inname openbaar domein) | aantal aanvragen waarvoor vergunning vereist is (+ aandeel toegekende vergunningen daarvan) |
| data registratie in Geosparc: hoe opgenomen in Power BI? | |
| Data-captatie in power-BI: bruikbare rapporten | |
| Aantal gebruikers (zowel beleidsmedewerkers als personen van transportbedrijven) | |
| Aantal toegelaten passages via ANPR-camera | |
| Aantal correcte uitzonderingsvergunningen bij fysieke controle | |
| Link met DIV werkt naar behoren? | nummerplaat: bij ingave wordt veld gecontroleerd op formaat |
| hoeveel tijd (+ gemiddeld) nodig per registratie? | hoeveel aanpassingen per registratie? |
| aantal consultaties van de regels | hoeveel opzoekingen zonder registratie? (=guest account) |
| aantal nieuwe accounts | aantal actieve accounts (per periode) |
| scenario's detecteren waarin de feedback van het systeem altijd dezelfde is (= gedrag blijft hetzelfde of goed gedrag moet niet veranderen) => wat is nog de meerwaarde voor de logistieke speler? | Hoeveel codes/badges gebruikt bij Verzinkpaaltjes (of nummerplaat gescand) |
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link.
Volgende stappen
- Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
- Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
- Publicatie op de Kennishub.
Andere werkgroepen
| Werkgroep | Type werkgroep | Datum | Tijd | Locatie |
|---|---|---|---|---|
| Business werkgroep | Business werkgroep | 2023-01-11 | 13u30-16u30 | Digitaal |
| Thematische werkgroep 1 | Data en informatie werkgroep | 2023-02-28 | 09u00-12u00 | Digitaal |
| Thematische werkgroep 2 | Werkgroep | 2024-10-21 | 9u30-12u | Teams |