"Parsed text" is een vooraf gedefinieerde eigenschap. Deze eigenschap is van te voren gedefinieerd (ook bekend als een speciale eigenschap) en komt met extra beheersprivileges, maar kan worden gebruikt net als elk andere door de gebruiker gedefinieerde eigenschap.
V
Technologie werkgroep Deze thematische werkgroep richt zich op het identificeren en in kaart brengen van de technologie die nodig is om het traject technisch werkbaar te maken. Onder technologie verstaan we hardware, software en hybride infrastructuur . In deze werkgroep kijken we samen welke bouwstenen nodig zijn om tot de oplossing(en) te komen voor de use cases die tijdens de vorige werkgroepen werden gedefinieerd. De Werkgroep staat open voor deelname door de gehele quadruple helix .
Vaste deelnemers zijn de leden van het VLOCA-trajectconsortium en stakeholders, die samen deze noden in kaart brengen. Specifiek zijn we voor deze werkgroep op zoek naar meer technische profielen zoals IT-architecten, solutions architecten, IT managers, personen die actief zijn binnen de industrie,..
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de IT-architectuur verder aan te vullen.Heb jij interesse, specifieke noden, expertise of andere belangen bij dit traject?
Klik hier om je in te schrijven. Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-03-21 10u-13u VAC Brugge Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-05-21 9u-12u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-06-18 9u-12u Teams +
Business werkgroep VlocaTraject/Modderstroom Monitoring
Tijdens de eerste sessie, de “business werkgroep”, duiken we in de use cases. Eerder werden er al een aantal use-cases geformuleerd door het kernteam. Deze werden verwerkt in het VLOCA-model. Het doel van deze sessie is om de use-cases te valideren, eventueel bijkomende use-cases te formuleren en de scope van het project af te bakenen.
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de IT-architectuur verder aan te vullen.
De business werkgroep vond plaats op 29 februari 2024.
Context
Initiatief
VERA werkt samen met verschillende lokale besturen en de provincie Vlaams-Brabant om het probleem van modderstromen als gevolg van bodemerosie aan te pakken. Meer dan 100 gemeenten in Vlaanderen ondervinden bodemerosie, wat aanzienlijke schade kan veroorzaken aan zowel private eigendommen als publieke infrastructuur. Door klimaatverandering, trends in de landbouw en verharding zal dit probleem naar verwachting in de toekomst verder versterkt worden.
Op dit moment worden erosiepoelen gebruikt als oplossing. Deze poelen worden onderaan de helling aangelegd om modderstromen op te vangen en te voorkomen dat ze schade veroorzaken. Deze erosiepoelen zijn uitgerust met sensoren en overlopen, waardoor het water op een gecontroleerde en langzame manier kan wegstromen.
De vraag die zich stelt, is of deze erosiepoelen effectief zijn. Er bestaat onzekerheid over hun capaciteit en functionaliteit, vooral in noodsituaties. Het is essentieel om dit op een kostenefficiënte manier te monitoren, met als doel zowel acute waarschuwingen bij rampen als proactieve oplossingen voor het probleem.
Er wordt nagedacht over het gebruik van peilmeters of debietsensoren om de erosiepoelen te monitoren. Hiermee kan worden bijgehouden hoeveel water door de overlopen gaat. Hoewel dit geen exacte voorspellingen oplevert, biedt het wel inzicht in de hoeveelheid neerslag.
Het overkoepelende doel van het project is om een gecentraliseerd dataplatform op te zetten en een raamcontract te ontwikkelen voor de sensoren. De verzamelde data kunnen gedeeld worden met rioolbeheerders, landbouwers en verzekeringsmaatschappijen, omdat deze informatie waardevol kan zijn voor alle betrokken partijen.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
OSLO
Het doel van OSLO is om de datastromen semantisch te modelleren en de structuur van de data te standaardiseren in de context van lokale economie. Hierbij zal de focus gelegd worden op het verbeteren van de gegevensuitwisseling tussen lokale handelaars, horeca ondernemers en beleidsmakers.
Met OSLO wordt er concreet ingezet op semantische en technische interoperabiliteit. De vocabularia en applicatieprofielen worden ontwikkeld in co-creatie met o.a. Vlaamse administraties, lokale besturen, federale partners, academici, de Europese Commissie en private partners (ondertussen meer dan 4000 bijdragers).
Extra informatie en een verzameling van de datastandaarden zijn te vinden op volgende links: https://overheid.vlaanderen.be/oslo-wat-is-oslo en https://data.vlaanderen.be/
Brainstormsessie
Het doel en de aanpak van de brainstormsessie worden hieronder beschreven. Tevens wordt de uitkomst van de brainstorm hierin samengevat.
Doel van de brainstormsessie
Het doel van de brainstormsessie is het volgende:
De missie, visie en doelstellingen van het project, zoals geformuleerd in het VLOCA-model, valideren en feedback capteren
De use cases, zoals geformuleerd in het VLOCA-model, valideren en feedback capteren
Missie, visie en doelstellingen
Missie
Wat willen we bereiken?
“We willen bodemerosie en de bestrijdingsmaatregelen, meer specifiek erosiepoelen, duurzaam en slim gaan opvolgen, evalueren, verbeteren/slimmer maken, en hier nauwkeurigere voorspellingen over maken. De monitoring moet de verantwoordelijke diensten alarmeren om over te gaan tot (proactieve) ingrepen om modderstromen te voorkomen en/of verder in te perken.”
Discussie
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Tussen duurzaam en slim, ook nog betaalbaar toevoegen. Je kan dit oplossen met bestaande middelen, maar dan zit je tussen de 30 en 60 duizend euro per poel en dat is ook niet de bedoeling.
- Naast alarmeren ook ‘best practices’ meegeven om preventief te kunnen evalueren, en ook om toekomstige poelen te kunnen dimensioneren.
- Het woord ‘evalueren’ moet verder uitgedacht worden tijdens de use cases en ‘verbeteren/slimmer maken’ moet toegevoegd worden want we willen de erosiepoelen verbeteren.
- Dit is niet louter een haalbaarheidsstudie, er zijn namelijk verschillende zaken. Om te beginnen doorlopen we een VLOCA- en OSLO-traject. Vervolgens wordt bekeken om een Proof of concept op te zetten om de juiste sensoren te selecteren. Daarna wensen we een raamovereenkomst uit te schrijven om een aantal poelen te kunnen testen.
- We willen de capaciteit van de bekkens/poelen monitoren en daarvan gedurende een bepaalde periode contextuele data verzamelen om de impact op de modderstromen te bepalen. Het gedeelte van de data-analyse wensen wij niet op te nemen. Hiervoor beschikken we niet over de nodige kennis.
Volgende vragen werden gesteld:
- Willen jullie de meterstand van de poelen en de diepte van de poelen meten?
Antwoord : Ja, maar via een metingssysteem zouden we ook voorspellingen kunnen doen om meer proactief acties te ondernemen. Er moeten ook verschillende parameters in acht genomen worden zoals gewassen/hellingsgraad/regenval etc.
Visie
Wat is de bestaansreden?
“Meer dan 100 gemeenten in Vlaanderen hebben vaak last van water- en modderoverlast bij hevige regenval ten gevolge van bodemerosie. Deze modderstromen kunnen met een hoge snelheid (tot zelfs 80 km/u) de lager gelegen (woon)gebieden bereiken. De modder richt schade aan straten, woningen, waterlopen, rioleringen en waterzuiveringsinstallaties. Door klimaatwijziging zal, zonder voldoende maatregelen, de modderoverlast in de toekomst alleen nog maar verergeren.”
Discussie
Volgende opmerkingen werden gegeven:
- Aanpassen aan visie: “Door erosie verdwijnt vruchtbare bodemgrond en de modder richt schade aan de straat”.
- De focus van de visie mag niet enkel op het inperken van erosie ter bescherming van woningen liggen, maar ook op “landbouwgronden”.
o De bestaansreden van een erosiepoel is namelijk om de vruchtbare grond terug op de akker te krijgen. Vaak is die poel gevuld met zeer vruchtbare grond, maar kan deze niet terug op de akker gevoerd worden want die akker ligt vol met teelt. Er moet onderzocht worden waar die modder naartoe kan gebracht worden voor optimaal en duurzaam hergebruik. Hiervoor moet nog verder worden nagedacht over een brongerichte aanpak vs. symptoomgerichte aanpak. De focus ligt nu op de laatste optie, maar er wordt nog niet voldoende gedaan om die opgevangen modder optimaal te kunnen hergebruiken.
Doelstellingen
Wat is het doel van het project?
“Een monitoring architectuur ontwikkelen die via sensoren en andere databronnen inzichten geeft om proactief schade te beperken, die snelle alarmsignalen kan uitsturen op tijd om nog acties te kunnen treffen en die na de feiten de modellen en inzichten telkens blijven verbeteren.”
Discussie
Geen opmerkingen
Use cases
ID
Samenvatting
Beschrijving
UC1
UC1: Sensoren
Verschillende actoren willen verschillende types sensoren kunnen plaatsen en beheren (bv. onderhoudsplan).
UC2
UC2: Data Captatie
Ik wil als gebruiker alle informatie correct binnenkrijgen (context, data, goede transmissie)
UC3
UC3: Dataplatform
Ik wil als gebruiker een visualisatie zien van alle data zodat ik deze kan analyseren.Ik wil als gebruiker data kunnen toevoegen, aanpassen, delen en opslaan.
UC4
UC4: Dashboarding
Ik wil als gebruiker een dashboard kunnen hanteren met KPI's (bv kleurencodes) die ik zelf kan beheren in functie van de data.
UC5
UC5: Message Center
Ik wil als gebruiker via mijn tool contacten kunnen aanspreken, toevoegen, wijzigen en behandelen (messaging systeem).
UC6
UC6: Predictie
Op basis van de verworven data wil ik modellen kunnen gebruiken om predicties uit te voeren zodat er tactisch advies gegeven kan worden.
UC7
UC7: Mitigatie
Op basis van real time data en advies wil ik als lokaal bestuur kunnen reageren om de schade te minimaliseren (crisis management).
UC8
UC8: Preventie
Als lokaal bestuur wil ik een overzicht krijgen van adviezen, acties en aanbevelingen om modderstromen te vermijden.
UC9
UC9: Advies
Op basis van data van modderstromen wil ik dit kunnen analyseren, correlaties zien en advies verlenen.
UC10
UC10: Marktplaats
ik wil als gebruiker data en datasciencemodellen kunnen aanbieden en verkrijgen.
UC11
UC11: ROI
Business Modelling
UC12
UC12: Helpdesk
Helpdesk - FAQ - Reviews
Use case 1
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC1
Use case
UC1: Sensoren
Verschillende actoren willen verschillende types sensoren kunnen plaatsen en beheren (bv. onderhoudsplan).
BC1.1
Business capability
peilhoogte (3D?)
Als terreintechnieker wil ik weten waar en hoe ik de peilhoogte sediment meters (sensoren of camera's) moet plaatsen
BC1.2
Business capability
bodemvocht
Als terreintechnieker wil ik weten waar en hoe ik de bodemvochtsensoren moet plaatsen
BC1.3
Business capability
pluviometers
Als terreintechnieker wil ik weten waar en hoe ik de pluviometers moet plaatsen
BC1.4
Business capability
scenario's
Als lokaal bestuur wil ik weten welke sensoren mogelijk zijn met welk budget en voor welke situatie (alle scenario's)
BC1.5
Business capability
calibratie
Als terreintechnieker wil ik weten hoe ik de sensor moet calibreren
BC1.6
Business capability
continuiteit ook na vervanging
Als terreintechnieker wil ik data continuiteit kunnen garanderen bij het vervangen van verouderde sensoren door nieuwe sensoren
BC1.7
Business capability
zonnepanelen
Als terreinbeheerder heb ik meestal geen stroomvoorziening voor sensoren en heb ik dus een oplossing met zonnepanelen nodig
BC1.8
Business capability
Debietmeter
Als product owner wil ik weten waar en hoe ik een 'debietmeter' moet plaatsen
BC1.9
Business capability
Turbiditeitsmeter
Als product owner wil ik weten waar en hoe ik een 'turbiditeitsmeter' moet plaatsen
BC1.10
Business capability
batterij status
Als product owner wil ik de status van de batterij ook meekrijgen om zo snel te kunnen ingrijpen bij legelopen batterij
BC1.11
Business capability
plaatsing sensoren
Als landbouwer wil ik dat de sensoren niet in de weg staan van mijn grond
BC1.12
Business capability
raamcontract
Als lokaal bestuur wil ik een raamcontract kunnen uitkiezen waarbij ik het beheer van de sensoren volledig kan uitbesteden
BC1.13
Business capability
vandalisme
Als lokaal bestuur wil ik vandalisme, van de sensoren, batterijen en zonnepanelen bvb, kunnen rapporteren, beschrijven en bestrijden
BC1.14
Business capability
dynamische frekwentie
Als lokaal bestuur wil ik de frekwentie dynamisch maken (laag bij droog weer, hoog bij regen bvb) zodat de batterij kan gespaard worden en dus langer meekan, maw een kleinere batterij zou dan voldoende zijn bvb
Aanvullende use cases:
- Als terreinbeheerder heb ik meestal geen stroomvoorziening voor sensoren en heb ik dus een oplossing met zonnepanelen nodig
- Als lokaal bestuur wil ik ook een sensor of camera om te zien hoeveel sediment in de poel aanwezig is
- Als product owner wil ik de volgende zaken kunnen consulteren:
o Pluviometer
o Camera (voor analyse sediment)
o Hoogtemeter (voor analyse sediment)
o Debietmeter
o Turbiditeitsmeter
o Batterij toestand sensoren
- Als landbouwer wil ik niet dat de sensoren niet in de weg staan.
- Als terreintechnieker heb ik meestal geen stroom dus oplossing met zonnepaneel nodig.
Discussie :
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Verschillende sensoren moeten worden meegenomen: Regen, camera’s, hoogtemeter, batterijstand sensor, …
- Als LB wil ik ook een camera om te zien hoeveel sediment aanwezig is, niet alleen peil maar ook 3D beeld meten.
- Het werd beslist verder onderzocht gevoerd moet worden naar wie de plaatsing van de sensoren zal doen. Idealiter kom je tot een oplossing dat een totaaloplossing is, dit zou toch door experts en onderhouders moeten gedaan worden. Meestal wordt alles geïnstalleerd door een aannemer, en wordt dat geregeld door raamcontracten met leveranciers. Het moet verder onderzocht worden of de interne technische dienst van de gemeente dat kan oplossen, maar de werkgroep is niet overtuigd dat dit mogelijk is om binnen de gemeente te houden. Daarom, andere term hanteren dan ‘terreintechnieker’. Als gemeente wil men de aankopende partij zijn die de volledige dienst van de plaatsing en onderhoud van de erosiepoelen en meters voorziet.
- Wij hebben ervaring met vandalisme dus dit is iets dat moet worden opgenomen.
Use case 2
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC2
Use case
UC2: Data Captatie
Ik wil als gebruiker alle informatie correct binnenkrijgen (context, data, goede transmissie)
BC2.1
Business capability
overzicht sensoren
Als dataowner wil ik een overzicht hebben van alle bestaande sensoren met hun attributen (=context)
BC2.2
Business capability
context meekrijgen
Als datamanager wil ik bij elke meting de context (callibratie gegevens, temperatuur, metadata, foutmarges, ed) meekrijgen
BC2.3
Business capability
buffer bij transmissie
Als datamanager wil ik een buffer hebben zodat bij zwakke transmissie signaal of databank overload de data niet verloren gaat
BC2.4
Business capability
SIM kaarten prijs en gebruik
Als datamanager wil ik overzicht hebben van alle SIM kaarten of andere transmissiekanalen met hun attributen (prijs, gebruik, enz.)
BC2.5
Business capability
stroomvoorzieningen
Als datamanager wil ik overzicht hebben van alle stroomvoorzieningen (via kabel of via batterijen) met attributen (contracten, prijzen, verbruik, enz)
BC2.6
Business capability
onderhoudsplanning
Als datamanager wil ik een datagedreven onderhoudsplanning kunnen opmaken voor alle gebruikte sensoren (en databronnen)
BC2.7
Business capability
contactpersonen
Als datamanager wil ik eerste en tweedelijn contactpersonen hebben bij defecte sensoren of databronnen
BC2.8
Business capability
transmissie raamcontract
Als lokaal bestuur wil ik een raamcontract kunnen uitkiezen waarbij ik de transmissie van de sensoren data optimaal kan beheren (4of5G, LoRa, Sigfox, )
BC2.9
Business capability
transmissie
Als data-owner heb ik LoRa, Sigfox, 4/5G, zonnepanelen/batterijen nodig om data te uploaden op het platform
Aanvullende use cases:
- Als data-owner heb ik LoRa, Sigfox, 4/5G, zonnepanelen/batterijen nodig om data te uploaden op het platform.
- Als lokaal bestuur wil ik de status van een erosiepoel kennen op elk moment.
Discussie
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- LoRa (transmissietechniek): LoRa is een specificatie voor een telecomnetwerk en is geschikt voor langeafstandscommunicatie met weinig vermogen. Het is geschikt om data uit te wisselen tussen bijvoorbeeld verschillende objecten, zoals bushokjes, prullenbakken en lantaarnpalen. Dit kan ook gebruikt worden om data door te sturen van de sensoren.
o De combinatie moet aangeboden worden om alle communicatie mogelijk te maken.
o Camerabeelden zijn onmogelijk om over een LORA te brengen.
- Men moet ook nadenken over dynamische frequentie van data die doorgestuurd wordt; batterijen kunnen dan voor 1-2 jaar meegaan als de frequentie dynamisch kan gemaakt wordt. Hierdoor zouden we de frequentie kunnen aansturen in functie van de context, bijvoorbeeld als er een storm aan komt kan men zo het verbruik van de batterij beheren, maar eerst moet een voorafgaande analyse gemaakt worden. Uiteindelijk zou dit kunnen betekenen dat er geen zonnepaneel nodig is.
De volgende vragen werden gesteld:
- Moet iedere gemeente dan een datamanager hebben?
o Hier bedoelen we eerder iemand die de data gaat controleren, kan een manager zijn binnen het platform, maar is eerder een rol of profiel, i.p.v. een person op zich.
Use case 3
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC3
Use case
UC3: Dataplatform
Ik wil als gebruiker een visualisatie zien van alle data zodat ik deze kan analyseren.Ik wil als gebruiker data kunnen toevoegen, aanpassen, delen en opslaan.
BC3.1
Business capability
Sensordata
Als lokaal bestuur wil ik een platform waarop ik sensordata kan laten toestromen
BC3.2
Business capability
Andere data
Als lokaal bestuur wil ik ook andere data (bv. Geodata, KMI, waterinfo.be) toevoegen (via bulk uploads, push/pull APIs, VSDS, )
BC3.3
Business capability
verrijken
Als lokaal bestuur wil ik de data kunnen verrijken
BC3.4
Business capability
veilige opslag
Als lokaal bestuur wil ik alle data veilig kunnen opslaan
BC3.5
Business capability
Verwerking
Als lokaal bestuur wil ik brondata verwerken
BC3.6
Business capability
Metadata
Als lokaal bestuur wil ik data kunnen beschrijven met al zijn attributen, bronnen, kwaliteit, gebruiksvoorwaarden, enz.
BC3.7
Business capability
Analyseren & interpreteren
Als lokaal bestuur wil ik data kunnen analyseren (zie UC6 en UC9)
BC3.8
Business capability
Acties
Als lokaal bestuur wil ik alarmen kunnen laten genereren (zie UC5)
BC3.9
Business capability
Export
Als lokaal bestuur wil ik data kunnen delen, bv. met boeren, verzekeringen, kennisinstellingen, (zie UC10)
BC3.10
Business capability
Beheer (=governance)
Als lokaal bestuur wil ik goeie afspraken ivm beheer (rollen, verantwoordelijkheden) en dragen van kosten van het platform (zie UC11)
BC3.11
Business capability
Schaalbaar
Als lokaal bestuur van een stad wil ik gemakkelijk mijn data kunnen opladen en verwerken op dezelfde manier
BC3.12
Business capability
Provinciebreed
Als provincie wil ik meerdere dataplatformen kunnen combineren
BC3.13
Business capability
versnippering vermijden
Als provincie wil ik dat zoveel mogelijk besturen toegang hebben tot een centraal dataplatform om versnippering te vermijden
BC3.14
Business capability
academie
Als product owner wil ik dat de data ook ontsloten wordt naar de academische instellingen
BC3.15
Business capability
sensoren performantie
Als lokaal bestuur wil ik weten of mijn sensoren nog correct data blijven doorsturen en dit aan de hand van een kleurencode : rood = kritiek, geel=waarschuwing
BC3.16
Business capability
opschaling sensoren en toepassingen
Als gebruiker wil ik een eenvoudig opschaalbaar dataplatform waarbij sensoren kunnen worden toegevoegd (zie BC3.1), er een link kan gemaakt worden met externe data (zie BC3.2) en nieuwe toepassingen kunnen ge mplementeerd worden
BC3.17
Business capability
Als provincie wil ik een provincie breed zicht op de erosieproblematiek (actueel)
BC3.18
Business capability
Dataspaces (?)
Als provincie wil ik meerdere dataplatformen kunnen combineren
BC3.19
Business capability
waterinfo.be
Als lokaal bestuur wil ik een link met waterinfo.be
BC3.20
Business capability
externe databronnen
Als lokaal bestuur wil ik naast mijn eigen sensordata ook andere data zien in grafieken (bv. KMI, waterinfo.be) zie BC3.2
BC3.21
Business capability
centrale dataplatform
Als provincie wil ik dat zoveel mogelijk besturen toegang hebben tot een centraal dataplatform om versnippering te vermijden
BC3.22
Business capability
API om te lezen
Als systeembeheerder wil ik een API kunnen openstellen opdat andere applicaties ook toegang (lees) zouden hebben tot die data
BC3.23
Business capability
API om te schrijven
Als systeembeheerder wil ik een API kunnen openstellen opdat andere applicaties ook data kunnen opladen, schrijven, aanpassen en verwijderen volgens hun rechten toegekend door de governance model
Aanvullende use cases:
- Als lokaal bestuur wil ik weten of mijn sensoren nog correct data blijven doorsturen en dit aan de hand van een kleurencode: rood = kritiek, geel = waarschuwing
- Als gebruiker wil ik een eenvoudig opschaalbaar dataplatform waarbij sensoren kunnen worden toegevoegd, er een link kan gemaakt worden met externe data en nieuwe toepassingen kunnen geïmplementeerd worden
- Als provincie wil ik een provincie breed zicht op de erosieproblematiek (actueel)
- Als provincie wil ik meerdere dataplatformen kunnen combineren
- Als lokaal bestuur wil ik een link met waterinfo.be
- Als lokaal bestuur wil ik naast mijn eigen sensordata ook andere data zien in grafieken (bv. KMI, waterinfo.be)
- Als provincie wil ik dat zoveel mogelijk besturen toegang hebben tot een centraal dataplatform om versnippering te vermijden
Discussie
Verschillende zaken kunnen toegevoegd worden:
- Link met datawaterlopen / waterinfo
- Als provinciebestuur wil ik dat zoveel mogelijk besturen toegang hebben tot het dataplatform om versnippering te vermijden.
- Ik wil zoveel mogelijk data verzamelen om te verspreiden naar verschillende academische instellingen.
- Data koppelen & Linken van externe data
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Vlaanderen blijft bij theoretische modellen, er is wel waterinfo, maar dat water stond lang niet op punt (VMM). We spreken over erosie het zou interessant zijn als Departement Omgeving hier aan tafel zit. We willen data delen en het verhaal dat we data verkopen is ook niet gecovered, AI is alles wat je niet mag doen i.p.v. dat er wel iets is.
- Waterinfo werkt heel goed, of daar nu veel erosie inzit of niet maakt niet op dat moment, men wil real time weten of de tank vol zit of niet, en na een maand ofzo dan het wel interessant zijn om de erosie te meten. Dit is niet real time nodig; maar de waterstand wel.
- We zullen moeten vermijden dat alle data versnipperd wordt op verschillende platformen, want later zal alles gemeten worden. We willen de data brengen op verschillende platformen.
Use case 4
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC4
Use case
UC4: Dashboarding
Ik wil als gebruiker een dashboard kunnen hanteren met KPI's (bv kleurencodes) die ik zelf kan beheren in functie van de data.
BC4.1
Business capability
Story telling dashboard
Als lokaal bestuur wil ik een overzicht dashboard krijgen die een goede situatie geeft van de risico en preventie elementen tegen modderstromen
BC4.2
Business capability
Sensoren Kwaliteit
Als lokaal bestuur wil ik ook kunnen zien of de sensoren nog goed werken die de KPI produceren
BC4.3
Business capability
Self-service
Als lokaal bestuur wil ik de layout en keuze van KPIs zelf kunnen instellen
BC4.4
Business capability
Thresholds
Als lokaal bestuur wil de 'grenswaarden' kunnen invoeren die bepaald wat 'groen', 'geel', 'oranje', 'rood' en 'zwart' zijn
BC4.5
Business capability
data ontsluiten
Als lokaal bestuur wil ik de cijfers van de dashboard in mijn eigen dashboard kunnen integreren om te vermijden dat ik altijd meerdere dashboard moet openen
BC4.6
Business capability
op sensor niveau
Als lokaal bestuur wil ik alle sensoren zien op de kaart en op een specifieke sensor kunnen klikken waarbij data in een grafiek kan weergegeven worden
BC4.7
Business capability
Integratie bestaande
Als lokaal bestuur wil ik dat de data van de dashboard ook ontsloten wordt om zo geintegreerd kan worden in mijn lokale dashboard die ik al gebruik, om te vermijden dat ik meerder applicaties moet openen.
BC4.8
Business capability
Real Time
Als lokaal bestuur wil ik de status van een erosiepoel kennen op elk moment
BC4.9
Business capability
grafiek per sensor
Als lokaal bestuur wil ik alle sensoren zien op de kaart en op een specifieke sensor kunnen klikken waarbij data in een grafiek kan weergegeven worden.
BC4.10
Business capability
voorspellingen overzicht
Als lokaal bestuur wil ik zicht hebben op de voorspelde neerslag en het peil van de poelen. Daarbij moeten waarschuwingen weergegeven worden bij een (voorspelling van) een hoge waterstand
Bijkomende use cases:
- Als lokaal bestuur wil ik alle sensoren zien op de kaart en op een specifieke sensor kunnen klikken waarbij data in een grafiek kan weergegeven worden.
- Als lokaal bestuur wil ik zicht hebben op de voorspelde neerslag en het peil van de poelen. Daarbij moeten waarschuwingen weergegeven worden bij een (voorspelling van) een hoge waterstand
Discussie
De volgende opmerking werd gegeven:
- Het is niet wenselijk om telkens nieuwe dashboards te maken, we zouden moeten zorgen dat de bestaande dashboards geïntegreerd kunnen worden.
Use case 5
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC5
Use case
UC5: Message Center
Ik wil als gebruiker via mijn tool contacten kunnen aanspreken, toevoegen, wijzigen en behandelen (messaging systeem).
BC5.1
Business capability
Contact info
Als beleid wil ik de email, gsm, adressen, ed van landbouwers, stads- of dorpsbewoners, kunnen verzamelen om eventueel te contacteren (bvb bij calamiteiten, of downtime van de applicatie)
BC5.2
Business capability
Opt in/out & Voorkeuren
Als gebruiker wil ik mijn opt in en opt out kunnen beheren wanneer ik wil, alsook mijn voorkeur kunnen geven in de onderwerpen alsook manier waarop ik informatie krijg
BC5.3
Business capability
GDPR
Als beleid wil ik kunnen garanderen dat ik de data behandel volgens de GDPR regels in voege
BC5.4
Business capability
Historiek
Als beleid wil ik kunnen bijhouden welke communicatie gestuurd werd naar welke gebruiker
BC5.5
Business capability
Marketing pressure
Als beleid wil ik een overzicht krijgen van aantal communicatie per type van communicatie en per ontvanger in de laatste periode om zo te zorgen dat de ontvanger al dan niet het gevoel krijgen 'gestalkt' te worden.
BC5.6
Business capability
Segmented contact
Als platform owner wil ik via het plafrom een individu, of een segment van individuen, kunnen contacteren op de meest gepaste en gewenste medium
BC5.7
Business capability
Trigger based
Als lokaal bestuur wil ik een bericht automatisch kunnen laten uitsturen op basis van regels en beslissingsbomen
BC5.8
Business capability
Dashboard based
Als lokaal bestuur wil ik een bericht automatisch kunnen laten uitsturen ifv de waarde condities in mijn dashboard (zie UC4)
BC5.9
Business capability
DPO overzicht
Als DPO wil ik een overzicht krijgen van alle bijgehouden contact informatie van de aanvragers
BC5.10
Business capability
Live feed
Als lokaal bestuur wil ik sommige gevallen een live feed kunnen krijgen op bepaalde metingen, vooral bij een crisis
BC5.11
Business capability
wie krijgt wat
Als lokaal bestuur wil ik zelf bepalen wie een waarschuwing ontvangt en op welke manier.
Bijkomende use cases:
- Als lokaal bestuur wil ik zelf bepalen wie een waarschuwing ontvangt en op welke manier.
- Als gemeente willen we bepalen wie de berichten/meldingen ontvangt.
- Live feed zodat ik kan zien wat er gaande is, bovenop de data/alarmen.
Use case 6
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC6
Use case
UC6: Predictie
Op basis van de verworven data wil ik modellen kunnen gebruiken om predicties uit te voeren zodat er tactisch advies gegeven kan worden.
BC6.1
Business capability
Historische data
Als datascientist wil zoveel mogelijk data (incl. hoogfrequente) verzamelen van gebeurde modderstromen om die te analiseren en begrijpen
BC6.2
Business capability
Staven bestaande
Als datascientist wil ik bestaande academische en theoretische predictieve modellen kunnen staven met eigen data
BC6.3
Business capability
Termijn predictie
Als datascientist wil ik predicties kunnen doen op verschillende termijnen (binnen een week, een dag, 6 uur, enz.) van modderstromen
BC6.4
Business capability
Data reductie
Als datascientist wil ik advies geven over de optimale of minimale databronnen die nodig zijn om hoogpredictieve modellen te bouwen.
BC6.5
Business capability
Frequentie & historisatie
Als datascientist wil ik advies geven over de minimale frequentie en historisatie nodig om accurate en vroegtijdige predicties te kunnen doen.
BC6.6
Business capability
Context Data
Als datascientist wil ik andere omgevingsdata kunnen meten en integreren zoals type gewassen, hellingsgraad, regenval, hoogte gewassen, richting akkerlijnen,
BC6.7
Business capability
doorslaggevende databron
Als datascientist wil ik kunnen bepalen welke de meest doorslaggevende databron wanneer er bespaard moet worden
Bijkomende use cases:
Er werden geen bijkomende use cases besproken.
Discussie
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Men moet de meest doorslaggevende databron bepalen die aangeeft wanneer er kosten moeten gemaakt worden.
- We moeten nagaan hoeveel databronnen we nodig hebben om een juiste predictie te kunnen doen. Soms kan dat met 3 bronnen i.p.v. met 7. Dit zal ook bepaald worden in de komende werkgroepen van het VLOCA-traject.
Use case 7
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC7
Use case
UC7: Mitigatie
Op basis van real time data en advies wil ik als lokaal bestuur kunnen reageren om de schade te minimaliseren (crisis management).
BC7.1
Business capability
Geo Heatmap
Als lokaal bestuur wil ik een overzicht krijgen van een potentiele opkomende modderstroom met risico kans en estimatie van schade (via een geo'heatmap')
BC7.2
Business capability
24/7 alarmsignaal
Als burgemeester of lokaal bestuur wil ik kunnen instellen om een alarmbericht te krijgen in specifieke gevallen 24/7
BC7.3
Business capability
Optimalisatie acties
Als lokaal bestuur wil ik snelle data gedreven advies krijgen hoe we de inspanningen het meest optimaal verdelen
BC7.4
Business capability
Defect signaal
Als lokaal bestuur wil ik een berichtje krijgen bij het 'uitvallen' van een belangrijke databron
BC7.5
Business capability
stock status
Als lokaal bestuur wil ik de stock van bvb zandzakken per locatie en contactinfo willen zien
BC7.6
Business capability
standaard procedures
Als lokaal bestuur wil ik standaard procedure willen krijgen bij elke situatie
BC7.7
Business capability
brandweerzone
Als brandweerzone wil ik tijdig op de hoogte gebracht worden om in te grijpen bij modderstromen
BC7.8
Business capability
n platform voor real time data
Als lokaal bestuur wil ik realtime data met een alarm op 1 platform kunnen raadplegen.
Bijkomende use cases:
- Als brandweerzone wil ik tijdig op de hoogte gebracht worden om in te grijpen bij modderstromen.
- Als lokaal bestuur wil ik realtime data met een alarm op 1 platform kunnen raadplegen.
Discussie
De volgende opmerking werd gegeven:
- Het is niet zozeer nuttig om toe te voegen hoeveel zandzakken er in stock zijn. Het is de bedoeling om proactief te werk te kunnen gaan en op voorhand al inzicht te krijgen of de technische dienst naar de poel in kwestie kan rijden om de situatie onder controle te houden.
Use case 8
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC8
Use case
UC8: Preventie
Als lokaal bestuur wil ik een overzicht krijgen van adviezen, acties en aanbevelingen om modderstromen te vermijden.
BC8.1
Business capability
Vuistregels type
Als lokaal bestuur wil ik 'vuistregels' krijgen welke type erosiepoelen geschikt zijn ifv de context
BC8.2
Business capability
Vuistregels locatie
Als lokaal bestuur wil ik 'vuistregels' krijgen waar ik welke erosiepoelen het beste zou plaatsen
BC8.3
Business capability
Onderhoudsplan
Als lokaal bestuur wil ik een datagedreven planning krijgen hoe de erosiepoelen moeten onderhouden worden
BC8.4
Business capability
Locatie sensoren
Als lokaal bestuur wil ik advies krijgen waar ik welke sensoren moet plaatsen voor adviserende en/of predictieve modellen
BC8.5
Business capability
frequentie uitgraven
Als landbouwer wil ik weten wanneer ik mijn modderpoel opnieuw uitgegraven hoeft te worden
BC8.6
Business capability
leegmaken erosiepoelen
Als lokaal bestuur wil ik weten wanneer men moet optreden om terug volle capaciteit te hebben van de erosiepoelen
BC8.7
Business capability
inzichten modderstromen
Als lokaal bestuur wil ik met de sensor data samen met hoogtekaarten, het overzicht van knelpunten voor erosiebestrijding van Departement Omgeving, en andere bronnen een inzicht kunnen krijgen waar de modderstromen probleem zit
Bijkomende use cases
Er werden geen bijkomende use cases aangehaald.
Discussie
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Het is niet de bedoeling om een uitvoerige dataanalyse te doen, de data kan achteraf misschien nuttig zijn voor academisch onderzoek.
- Er bestaan veel databronnen zoals bijvoorbeeld de hoogtekaarten van Vlaanderen of het overzicht van knelpunten voor erosiebestrijding van Departement Omgeving, als je deze combineert zal je wel een idee krijgen van waar het potentieel probleem zit. Dit zit echter niet in scope van het project.
Use case 9
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC9
Use case
UC9: Advies
Op basis van data van modderstromen wil ik dit kunnen analyseren, correlaties zien en advies verlenen.
BC9.1
Business capability
data collectie
Als datascientist wil zoveel mogelijk data verzamelen van gebeurde modderstromen om die te analiseren en begrijpen
BC9.2
Business capability
theoretische modellen staven
Als datascientist wil ik bestaande academische en theoretische modellen kunnen staven met eigen data
BC9.3
Business capability
causaliteit tussen bronnen
Als datascientist wil ik correlaties en causaliteiten kunnen ontdekken in de verschillende datastromen
BC9.4
Business capability
minimale data bronnen
Als datascientist wil ik advies geven over de optimale of minimale databronnen die nodig zijn om adviezen te kunnen blijven formuleren
BC9.5
Business capability
data granulariteit
Als datascientist wil ik advies geven over de frequentie en historisatie nodig om adviezen te kunnen blijven formuleren
BC9.6
Business capability
nulmeting
Als datascientist wil ik een nulmeting kunnen doen om het toegevoegde waarde van het platform te kunnen staven
BC9.7
Business capability
hoogtekaarten
Als datascientist wil ik met 'hoogtekaarten' bvb hotspots indentificeren waar bvb erosiepoelen zouden moeten komen
BC9.8
Business capability
vroegere acties analise
Als datascientist wil ik de acties die gebeurd zijn in het verleden analiseren om zo advies te kunnen geven voor de volgende keer
BC9.9
Business capability
dynamische frequentie
Als datascientist wil ik de frequentie dynamisch kunnen maken in functie van de urgentie, bvb bij gevaar kan de frequentie stijgen en dan weer dalen bij geen gevaar om zo de batterij de sparen opdat misschien geen zonnepalen moeten geplaatst worden (die dan niet gejat kunnen worden)
BC9.10
Business capability
win-win
Als lokaal bestuur wil ik met data de meerwaarde van poelen kunnen aantonen om eigenaars van terreinen te overtuigen
BC9.11
Business capability
advies dimensionering erosiepoelen
Als erosieco rdinator wil ik inzichten rond poelen krijgen zodat ik in de toekomst beter kan dimensioneren. (zie BC8.1)
Bijkomende use cases:
- Als lokaal bestuur wil ik met data de meerwaarde van poelen kunnen aantonen om eigenaars van terreinen te overtuigen.
- Als erosiecoördinator wil ik inzichten rond poelen zodat ik in de toekomst beter kan dimensioneren.
Discussie
- De verschillende use cases onder UC9 zijn allemaal relevant, maar er bestaan al hoogtekaarten, meervoudige water afstromingslijnen en de potentiële erosiekaarten die de kleuren aangeven. Aangezien dit al bestaat moet de focus hier niet op liggen.
Use case 10
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC10
Use case
UC10: Marktplaats
ik wil als gebruiker data en datasciencemodellen kunnen aanbieden en verkrijgen.
BC10.1
Business capability
interne data aanbod
Als lokale speler wil ik gemeten of gekregen data kunnen opslaan en 'aanbieden' op een data platform marktplaats
BC10.2
Business capability
aanbod modellen
Als lokale speler wil ik gebouwde of gekochte modellen kunnen opslaan en 'aanbieden' op een datascience platform marktplaats
BC10.3
Business capability
vraag modellen en data
Als lokale speler wil ik data en/of modellen kunnen halen/kopen/huren/ van het datascience platform marktplaats
BC10.4
Business capability
financieel model
Als marktplaats manager wil ik de gebruikers kunnen factureren via abonnementen of per gebruik of nog andere dimensies
BC10.5
Business capability
aanbod data
Als data leverancier wil ik allerlei relevante data kunnen aanbieden op de marktplaats
BC10.6
Business capability
aanbod modellen
Als datascientist leverancier wil ik allerlei relevante datascience modules kunnen aanbieden op de marktplaats
BC10.7
Business capability
reviews
Als gebruiker van de marktplaats wil ik de data en modellen kunnen 'reviewen' op hun kwaliteit en relevantie
BC10.8
Business capability
bibliotheek
Als gebruiker wil ik een overzicht kunnen zien van alle beschikbare data en daarbij relevante modellen die beschikbaar zijn voor mijn probleem
BC10.9
Business capability
landbouwer als gebruiker
Als landbouwer wil ik op een gebruiksvriendelijke manier data ontvangen over neerslag en temperatuur
BC10.10
Business capability
provincie als gebruiker
Als provincie wil ik dat gemeentebesturen op een laagdrempelige manier data kunnen delen en uitwisselen
BC10.11
Business capability
andere projecten als gebruiker
Als provincie wil ik dat de data die verzameld wordt in dit project kan gebruikt worden voor andere, toekomstige projecten
Bijkomende use cases:
- Als landbouwer wil ik op een gebruiksvriendelijke manier data ontvangen over neerslag en temperatuur
- Als provincie wil ik dat gemeentebesturen op een laagdrempelige manier data kunnen delen en uitwisselen
- Als provincie wil ik dat de data die verzameld wordt in dit project kan gebruikt worden voor andere, toekomstige projecten
Discussie
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Als er geld en tijd is wordt dit meegenomen in scope en anders niet.
- Er zullen best practices uit het project van Roeselare meegenomen worden naar dit traject om zoveel mogelijk kennis te delen en te hergebruiken.
Use case 11
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC11
Use case
UC11: ROI
Business Modelling
BC11.1
Business capability
kosten baten analyse
Als lokaal bestuur wil ik gemakkelijk een kosten baten analyse kunnen doen die een paar scenario's kan voorleggen ivm sensoren planning
BC11.2
Business capability
estimatie kosten modderstromen
Als lokaal bestuur wil ik een estimatie hebben van de kosten van modderstromen
BC11.3
Business capability
estimatie mitigatie
Als lokaal bestuur wil ik een estimatie hebben van de mogelijke mitigatie dankzij een preventief platform
BC11.4
Business capability
estimatie aantal sensoren
Als lokaal bestuur wil ik een estimatie hebben van de verschillende sensoren die nodig zouden zijn om het model te laten draaien
BC11.5
Business capability
kostendeling model
Als lokaal bestuur wil ik de kosten kunnen laten delen met andere belanghebbenden
BC11.6
Business capability
duurzaamheid
Als lokaal bestuur wil ik de onderhoudskosten van het 'systeem' kunnen inschatten om de duurzaamheid te garanderen
BC11.7
Business capability
kost erosiepoel
Als beleidsmaker wil ik weten wat de totaalkost van een erosiepoel is, inclusief monitoring
BC11.8
Business capability
raamcontracten bibliotheek
Als lokaal bestuur wil ik toegang hebben tot alle geldige raamcontracten mbt aankoop en uitbesteding van de onderdelen van dit project
Bijkomende use cases:
- Als beleidsmaker wil ik weten wat de totaalkost van een erosiepoel is, inclusief monitoring
Discussie
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Dit is niet de basis voor het traject. Voor beleidsmakers is het doel om de totaalkost van de erosie (uitgraven + onderhoud) te kunnen communiceren naar omwonenden en andere belanghebbenden rond de erosiepoel.
- Het gaat voornamelijk over de kostprijs op je meerjarenplan dat gecommuniceerd moet worden.
Use case 12
ID
Type
Samenvatting
Beschrijving
UC12
Use case
UC12: Helpdesk
Helpdesk - FAQ - Reviews
BC12.1
Business capability
helpdesk 24/7
Als gebruiker wil ik een contact helpdesk kunnen contacteren (via mail, chat, telefoon, brief, whatsup, enz.) bij issues
BC12.2
Business capability
FAQ
Als ambtenaar wil ik een FAQ kunnen publiceren ifv de inkomende vragen en opmerkingen
BC12.3
Business capability
Overview inbound
Als lokaal bestuur wil ik een overzicht kunnen zien van alle opmerkingen, vragen, klachten, reviews enz. Ivm het proces, de tool, de dossierbeheerder, enz.
BC12.4
Business capability
Review knop
Als gebruiker wil ik een 'review' knop hebben mbt mijn ervaring
BC12.5
Business capability
Chatbot
Als gebruiker wil ik mijn vraag aan een 'chatbot' kunnen stellen
Bijkomende use cases:
Er werden geen bijkomende use cases aangehaald.
Discussie :
De volgende opmerkingen werden gegeven:
- Als je zo gebruikt maakt van een system is het nodig om iemand te kunnen contacteren met klachten en vragen wanneer er iets niet werkt. Je kan dat niet zomaar uitlaten en de mensen hun plan te laten trekken. Hierbij zou ook nog training bij moeten komen.
- Je moet ook rekening houden dat de helpdesk uit twee zaken zou bestaan (de backlog van het system enerzijds en iemand aan de front die de problemen kan oplossen).
- Het is niet nodig en dringend om 24/7 helpdesk aan te bieden.
- Deze helpdesk moet in elk system dat je bouwt ondergebracht worden. Dit kan wel nog out of scope gelaten voor dit traject indien zo nodig.
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-02-29 13u30-16u30 Provinciehuis Leuven Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-03-19 9u-12u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-04-18 9u-12u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-05-23 9u-12u Teams
Data en informatie werkgroep: VlocaTraject/Modderstroom Monitoring
Tijdens de eerste thematische werkgroep worden de data en informatienoden van de reeds geïdentificeerde use cases in kaart gebracht.
De Werkgroep Data en Informatie staat open voor deelname door de gehele quadruple helix . Vaste deelnemers zijn de leden van het VLOCA-trajectconsortium en stakeholders, die samen de data- en informatienoden in kaart brengen.
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de IT-architectuur verder aan te vullen.
De eerste thematische werkgroep vond plaats op 19 maart 2024.
Context
Initiatief
VERA werkt samen met verschillende lokale besturen en de provincie Vlaams-Brabant om het probleem van modderstromen als gevolg van bodemerosie aan te pakken. Meer dan 100 gemeenten in Vlaanderen ondervinden bodemerosie, wat aanzienlijke schade kan veroorzaken aan zowel private eigendommen als publieke infrastructuur. Door klimaatverandering, trends in de landbouw en verharding zal dit probleem naar verwachting in de toekomst verder versterkt worden.
Op dit moment worden erosiepoelen gebruikt als oplossing. Deze poelen worden onderaan de helling aangelegd om modderstromen op te vangen en te voorkomen dat ze schade veroorzaken. Deze erosiepoelen zijn uitgerust met sensoren en overlopen, waardoor het water op een gecontroleerde en langzame manier kan wegstromen.
De vraag die zich stelt, is of deze erosiepoelen effectief zijn. Er bestaat onzekerheid over hun capaciteit en functionaliteit, vooral in noodsituaties. Het is essentieel om dit op een kostenefficiënte manier te monitoren, met als doel zowel acute waarschuwingen bij rampen als proactieve oplossingen voor het probleem.
Er wordt nagedacht over het gebruik van peilmeters of debietsensoren om de erosiepoelen te monitoren. Hiermee kan worden bijgehouden hoeveel water door de overlopen gaat. Hoewel dit geen exacte voorspellingen oplevert, biedt het wel inzicht in de hoeveelheid neerslag.
Het overkoepelende doel van het project is om een gecentraliseerd dataplatform op te zetten en een raamcontract te ontwikkelen voor de sensoren. De verzamelde data kunnen gedeeld worden met rioolbeheerders, landbouwers en verzekeringsmaatschappijen, omdat deze informatie waardevol kan zijn voor alle betrokken partijen.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
Brainstormsessie
Het doel en de aanpak van de brainstormsessie worden hieronder beschreven. Tevens wordt de uitkomst van de brainstorm hierin samengevat.
Doel
Het doel van de brainstormsessie is het volgende:
Identificatie van de meerwaardecreatie
Inzicht in wat je nodig hebt om de meerwaardecreaties te realiseren
Beschrijven van mogelijkheden om de oplossing te verduurzamen
Opsommen van valkuilen en potentiële principes waaraan de oplossing moet voldoen
Oefening 1+2
Bij deze oefeningen stonden we stil bij de volgende vragen:
Waarom willen we modderstromen/erosiepoelen monitoren? Laat ons uitgaan van ‘the worst case’: we doen het niet.. Wat zijn de gevolgen?
Voorbeeld:
-Door sneller actie te ondernemen kunnen we schade verkleinen
-Door beter te begrijpen hoe modderstromen/erosiepoelen werken, kunnen we beter beleid uitstippelen
2. Wat heb je nodig om de geïdentificeerde meerwaardecreaties uit oefening 1 te realiseren? Lijst de acties op
Voorbeeld:
-Hoe ga je schade verkleinen? – leren van de vorige modderstromen, bekijken welke databronnen (bvb hoogtepeil erosiepoel, neerslag,..) je nodig hebt en op basis hiervan een voorspelling doen en preventieve maatregelen nemen
Identificatie meerwaardecreatie
Toegepast
Mitigatie van schade door op tijd een predictie te doen van een modderstroom
Op basis van data van de erosiepoel e andere bronnen (KMI, bodemvochtigheid, enz.) een Machine Learning (AI) model gebruiken om de kans te berekenen van een aankomende modderstroom binnen 24 uur
waarschuwen bij dreigende modderoverlast
actuele meetgegevens
Advies rond frequentie van onderhoud <= afhankelijk van het type 'gewas' die die jaren verwerkt => preventief
Data te verzamelen voor verdere onderzoek
Efficiënt inzetten van technisch onderhoudspersoneel (enkel wanneer het echt nodig is) => preventief
Op basis van data van de poel en databronnen bepalen of een preventief ondehroud nood zakelijk
Preventieve onderhoudsplan op basis van gemeten standen van de modderpoel => predictief
Meerwaarde van de aanleg van een erosiepoel kunnen aantonen met data om betrokken particulieren (grondeigenaar of landbouwer) te overtuigen. => win-win (minder modderstromen - minder erosie van vruchtbare bodems)
schade berekenen (verlies vruchtbare grond + schade aan de maatschappij) vs de kosten van de aanleg van een erosiepoel
Het geven van een regionaal (provinciaal, Vlaams) overzicht van de huidige situatie
Bundelen van meetgegevens op dashboard
effectiviteit erosiepoel in kaart brengen
analyse van meetgegevens
Betere inzichten in de werking van een erosiepoel zodat nieuwe poelen in de toekomst beter gedimensioneerd kunnen worden
Inzicht in realtime 'vulling' van een poel. Snelheid instroom en uitstroom --> heeft effect op sediment dat achter blijft
(historische) meetgegevens
kenmerken erosiepoel en afstroomgebied
Informatie verzamelen die nuttig kan zijn bij de aanleg van nieuwe poelen
Hemelwater- en droogteplan
Aantonen dat opwaarts meer brongerichte maatregelen nodig zijn
Mitigatie impact verhoogde slibconcentratie op RWZI (=Riool water zuiverings installatie) performantie
Aanpassing interpretatie MLSS (=Zwevende stoffen) (turbiditeits) sensoren op de RWZI
gewijzigde bedrijfsvoering op basis van voorspelling modderstromen
Kritische infrastructuur en woningen beschermen tegen de impact van modderstromen door tijdig ingrijpen
schade beperken aan straten, riolen, waterlopen (meststoffen, pesticides), huizen (kelders, ...)
Voorkomen van verstoppingen van rioolstelsels / grachten (hemelwaterafvoerstelsels in het algemeen) door modderstromen
Brandweerpersoneel op 'alert' zetten bij hoge kans op moddestroom
Bij KMI storm/regeval alert moddestroom kans substantieel verhogen. Dit kan tot 24/48 uur op voorhand. Op basis hiervan benodigd brandweerpersoneel in risico gebieden op 'modderstroom' alert zetten. Idealieter ook enkel als erosie poolen verschijnselen vertonen van saturatie
Landbouwers de mogelijkheid geven om goede grond terug op eigen perceel te leggen
Kennis bedrijfsplanners VLM (Vlaamse Lands Maatschappij) (=zij geven advies over hoe mijn grond niet uit te putten, enz.) + Erosie coordinatoren + via boerenbond
Impact aard landbouwactiviteiten op de erosiepoel
Oefening 3
Bij deze oefening keken we naar manieren om de voorgestelde oplossing duurzaam te implementeren:
Hoe kunnen we modderpoel/erosiepoelen monitoring duurzaam implementeren?
-Welke frequentie en accuraatheid zijn hiervoor nodig?
-Hoe kunnen AI en machine learning bijdragen tot het verduurzamen van de oplossing?
-Welke expertise hebben we nodig?
-Hoe kunnen we de kosten beperken?
-Zijn er applicaties die noodzakelijk zijn om de oplossing draaiende te houden?
Verduurzamen oplossing
Uitbreiding algemeen meetnetwerk rond waterproblematiek ( klimaat monitoring) = wagon plaatsen op een bestaande trein
Raamovereenkomst voor sensoren, dataplatform, applicatie (BI, Dashboarding, alarmeringen, automatisatie, ML)
onderhoud van applicaties gebruikt om data te visualiseren (het ganse ETL en aanpassingen gaan het proces impacteren en moeten dus onderhouden worden)
Hergebruik van bestaande Realtime data platformen zoals Urban Sense waar datastromen gedeeld worden over alle deelnemers
Data (bv. van weerstation) verkopen?
is de data wetenschappelijk valide om te kunnen verwerken in academische/bestaande weersmodellen?
"zijn die wetenschappelijk valide ?" + kleine oppervlakte coverage, en frequentie en historiek = waarde van de data
openbaarheid van bestuur : mogen we die data 'verkopen' ?
Vrijwilligers
Citizen science van maken? (adopteer een erosiepoel) (burgers gaan de sensoren of poelen onderhouden) vooral als ze zelf geimpacteerd worden !
aansprakelijkheid bij ongeval ? of bij verkeerd handelen en er is schade veroorzaakt door de burger = juridisch kader
Via AI anomalie n en storingen in de data detecteren (in functie van onderhoud en herstel sensoren).
Communicatie plan
Voldoende communiceren - de oplossing kenbaar maken bij andere besturen
Duiding en communicatie rond dataregistratie. Metadata, bibliotheek rond de data, hoe moet je die communiceren
Zal uiteraard afhangen van de participatie - kost aan dergelijke installaties
Kiezen voor de meest kost effici nte oplossing. Keuze's maken over wat er minimaal gemeten moet worden.
Frequentie meten aanpassen aan situatie (meer frequent bij regen) --> enkel batterij en geen zonnepaneel nodig
Centraal aanspreekpunt voor problemen (=helpdesk). Blijvende ondersteuning op lange termijn (centrale ondersteuning)
Mechanisch onderhoud van sensoren en updates van software op sensoren
Kennis van custom-made oplossing ligt vaak bij 1 persoon. Kennis-deling van operationele werking van het gehele systeem (=kennishub waar alle 'intelligentie' wordt bijgehouden)
Automatisch 'sturen' van onderhoud en leegscheppen erosiepoel zelf
onderhoudsvriendelijke sensoren met beperkt/duurzaam energieverbruik
Verzekeringsmaatschappijen mee laten betalen??
Rampenfonds (?) via departement kanselarij en buitenlandse zaken of andere partner in de VO ?,vlaamse rampenfods https://www.vlaanderen.be/schadevergoeding-vlaams-rampenfonds-aanvragen , gemeente voor het ruimen van de straten
Oefening 4
Welke zijn de valkuilen waar we volgens jou rekening mee moeten houden?
Formuleer enkele basisprincipes waaraan de oplossing moet voldoen
Voorbeeld:
•Self-service zonder goede training kan 'gevaarlijk' zijn (sensoren, omgaan met data)
•Afhankelijkheid van leverancier
•Interoperabiliteit van de oplossing
•Betrouwbaarheid, en dus ‘vertrouwen’ in de output en dashboard cijfers
•Stabiliteit, en dus ‘continuiteit’ van de metrieken in de rapporten en dashboards
Valkuilen
Principes
verkeerd gebruik / interpratie data
duiding m.b.t. lezing en interpretatie data (bv. training)
vb : 'oranje' : moet ik panikeren of rustig blijven
vb : pluviometer naast een gebouw krijgt hoedanook minder regen
Technische haalbaarheid: het lukt niet om de juiste data te verzamelen (we weten vandaag niet of we dit wel gaan kunnen meten)
Duidelijke communicatie over waarom datavergaring en dashboard => Transparantie
achtergebleven sediment moeilijk te meten
1 dashboard voor 100 toepasingen werkt vaak niet omdat het dashboard te complex wordt in gebruik
Overzichtelijke dashboard
ook vermijden dat je 100 dashboards hebt voor 1 toepassing
Dashboard met de 'werking' van de sensor op dezelfde pagina als de 'meting' van de sensor
opertionalisering van het systeem: - onderhoud sensoren - databeschikbaarheid - kosten => goede onderbouwde business model/plan
Omgevingsimpact: impact van hetgeen wat rond de akker (niet enkel op de akker) staat op de modderstromen
De oplossing is niet kostenefficient
budgetten niet toereikend
'Derde' factoren zoals vandalisme, diefstal, ..
Beheer erosiepoel door grazers (schapen, geiten, ...) beschermen tegen schade van de grazers
kan de bescherming van de apparatuur de metingen beinvloeden
Gebruiksgemak van de oplossing / expertise nodig om de oplossing te kunnen gebruiken
Draaiboek
Dashboard moet gemakkelijk begrijpbaar en bruikbaar (geen 2 weken training moeten gaan volgen)
wie is verantwoordelijk? lokaal bestuur - provincie - Vlaanderen
niet genoeg capaciteit voor onderhoud (of boer niet betrokken)
zowel onderhoud van sensoren als onderhoud van de poel zelf
Co-creatie met de landbouwer
toepasbaarheid van ML modellen - voldoende data vs verschillende systemen
ieder erosiepoel is anders => ML heb je veel meetpunten nodig hebben om te kunnen leren
Wat met verdwijnen van provincies? Wie neemt over?
Data ontsluiten met bestaande dashboards die door deze data meer inzichten krijgen in hun eigen data => herbruikbaarheid
Publicaties van verworven data en informatie
Opname en Miro bord
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link .
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-02-29 13u30-16u30 Provinciehuis Leuven Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-03-19 9u-12u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-04-18 9u-12u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-05-23 9u-12u Teams
Functionele werkgroep
Deze thematische werkgroep richt zich op het identificeren en in kaart brengen van de functionele noden en interacties . Na de data- en informatiewerkgroep zijn deze respectievelijke noden helder geworden. Deze functionele werkgroep bouwt hierop verder om de data- en informatie- uitwisseling tussen mensen en systemen, mensen onderling en systemen onderling te schetsen.
De tweede thematische werkgroep vond plaats op 18 april 2024.
Context
Initiatief
VERA werkt samen met verschillende lokale besturen en de provincie Vlaams-Brabant om het probleem van modderstromen als gevolg van bodemerosie aan te pakken. Meer dan 100 gemeenten in Vlaanderen ondervinden bodemerosie, wat aanzienlijke schade kan veroorzaken aan zowel private eigendommen als publieke infrastructuur. Door klimaatverandering, trends in de landbouw en verharding zal dit probleem naar verwachting in de toekomst verder versterkt worden.
Op dit moment worden erosiepoelen gebruikt als oplossing. Deze poelen worden onderaan de helling aangelegd om modderstromen op te vangen en te voorkomen dat ze schade veroorzaken. Deze erosiepoelen zijn uitgerust met sensoren en overlopen, waardoor het water op een gecontroleerde en langzame manier kan wegstromen. De vraag die zich stelt, is of deze erosiepoelen effectief zijn. Er bestaat onzekerheid over hun capaciteit en functionaliteit, vooral in noodsituaties. Het is essentieel om dit op een kostenefficiënte manier te monitoren, met als doel zowel acute waarschuwingen bij rampen als proactieve oplossingen voor het probleem.
Er wordt nagedacht over het gebruik van peilmeters of debietsensoren om de erosiepoelen te monitoren. Hiermee kan worden bijgehouden hoeveel water door de overlopen gaat. Hoewel dit geen exacte voorspellingen oplevert, biedt het wel inzicht in de hoeveelheid neerslag.
Het overkoepelende doel van het project is om een gecentraliseerd dataplatform op te zetten en een raamcontract te ontwikkelen voor de sensoren. De verzamelde data kunnen gedeeld worden met rioolbeheerders, landbouwers en verzekeringsmaatschappijen, omdat deze informatie waardevol kan zijn voor alle betrokken partijen.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
VLOCA-model
De start van elk VLOCA-traject begint bij een VLOCA-model:
ID
Samenvatting
Beschrijving
UC1
UC1: Sensoren
Verschillende actoren willen verschillende types sensoren kunnen plaatsen en beheren (bv. onderhoudsplan).
UC2
UC2: Data Captatie
Ik wil als gebruiker alle informatie correct binnenkrijgen (context, data, goede transmissie)
UC3
UC3: Dataplatform
Ik wil als gebruiker een visualisatie zien van alle data zodat ik deze kan analyseren.Ik wil als gebruiker data kunnen toevoegen, aanpassen, delen en opslaan.
UC4
UC4: Dashboarding
Ik wil als gebruiker een dashboard kunnen hanteren met KPI's (bv kleurencodes) die ik zelf kan beheren in functie van de data.
UC5
UC5: Message Center
Ik wil als gebruiker via mijn tool contacten kunnen aanspreken, toevoegen, wijzigen en behandelen (messaging systeem).
UC6
UC6: Predictie
Op basis van de verworven data wil ik modellen kunnen gebruiken om predicties uit te voeren zodat er tactisch advies gegeven kan worden.
UC7
UC7: Mitigatie
Op basis van real time data en advies wil ik als lokaal bestuur kunnen reageren om de schade te minimaliseren (crisis management).
UC8
UC8: Preventie
Als lokaal bestuur wil ik een overzicht krijgen van adviezen, acties en aanbevelingen om modderstromen te vermijden.
UC9
UC9: Advies
Op basis van data van modderstromen wil ik dit kunnen analyseren, correlaties zien en advies verlenen.
UC10
UC10: Marktplaats
ik wil als gebruiker data en datasciencemodellen kunnen aanbieden en verkrijgen.
UC11
UC11: ROI
Business Modelling
UC12
UC12: Helpdesk
Helpdesk - FAQ - Reviews
Tijdens deze werkgroep staan we stil bij UC1: sensoren.
In de onderstaande figuur zie je een visuele voorstelling van dit VLOCA-model:
Brainstormsessie
Het doel en de aanpak van de brainstormsessie worden hieronder beschreven. Tevens wordt de uitkomst van de brainstorm hierin samengevat.
Doel
Het doel van de brainstormsessie is het volgende:
Zicht krijgen op welke databronnen (bvb sensoren, KMI-data,..) we nodig hebben om een antwoord te bieden aan onze probleemstelling/voor de realisatie van de meerwaardecreatie
Bekijken welke data reeds beschikbaar is (gratis of betalend), welke we zelf moeten verzamelen
Indien we data zelf gaan verzamelen, hoe doen we dit? Waarmee moeten we rekening houden? Zicht krijgen op welke contextuele data/geodata we nodig hebben
Stilstaan bij duurzaamheid bij de keuze voor bepaalde databronnen (bvb geografische coverage van sensoren, budget, uitrol, al dan niet uitbesteden beheer van sensoren etc.)
Valkuilen identificeren bij gebruik van bepaalde databronnen
Principes formuleren voor het gebruik van deze databronnen
Oefening 1+2
Instructies
Bij deze oefeningen stonden we stil bij de volgende vragen:
Welke data/variabelen hebben we nodig om een antwoord te bieden aan de nood voor advies, preventie en efficiëntieverhoging?
Voorbeeld:
- Neerslag voorspelling + actuele meting
2. Uit welke databronnen haal je deze informatie? Hoe onderscheidt deze databron zich van een andere? Welke data is reeds beschikbaar (gratis of betalend)? Welke moeten we zelf gaan verzamelen? Hoe doen we dit? Welke applicaties (tools die je gaat gebruiken) heb je nodig om de databronnen te sturen/ondersteunen? Welke functieprofielen heb je hiervoor nodig?
Voorbeeld:
-KMI data
-Data uit pluviometers
Output
Data
Type ondergrond
landgebruik / vegetatie / ...
Temperatuur (verdamping,...)
Neerslag-intensiteit?
Kracht van het vallen van water (bvb hagelbui tov normale regen) => liter/mm2/uur
verzadiging bodem door eerdere neerslag
temperatuur, luchtvochtigheid, ... -> evapotranspiratie
Hellingsgraad omliggend gebied + ploegrichting, bewerkingsrichting
vochtgehalte bodem
neerslag
verleden, heden, toekomst
verwachte neerslag
Bodemdata: Bodemvocht, C-gehalte bodem (Organische Koolstof => hoe meer hoe beter infiltratie) =>adhv bodemstaal, samenstelling bodem (Zand, klei, leem, ...)...
Welk gewas (gras, ...) op het veld/akker en welk stadium van het gewas (pas gezaaid of pas geoogst of al gewas met gesloten bladerdek en goed ontwikkelde wortels
bodemtype (leemlaagdikte, kalklaagdikte,...)
bvb in VLBR vind je ijzerzandsteen die veel minder doorlatend is...
Weging slibtransport bij ruiming = hoe zwaar was de slib bij de ruiming => validatie van de modellen. Meestal komt slib niet terug op de landbouwgrond (?!), maar de gemeente gaat die 'modderbrij/pap' ruimen, gedragen door de gemeente, ze krijgen 75% subsidie, gemeente en stad staat in voor de onderhoud van de erosiepoel, ook al staan die op de grond van de landbouwer
Over bronnen heen: stroom, dekking, datacommunicatie...
Hoeveelheid sediment in poel
Preventieve maatregelen die landbouwers al nemen (bv drempeltjes in de ruggen)
ADCP (voor kennis opbouw niet operationeel) => Accoustic Doppler Current Profiler
Zwevende stof (turbiditeit is een proxy hiervan, kan ook ultrasoon => vraagt minder onderhoud van de sensor)
Goedkopere proxy voor turbiditeit
Waterniveau in de toevoer naar de poel
peilmetingen
volume sediment (3D-scanning)
Waterniveau in de poel
Metingen van de sensoren in de poel
Volume en oppervlakte van de erosiepoel
Mogelijke vervuiling in toevoer =>zware metalen in sediment, hoge nitratenwaardes, enz.
Lengte van de helling
dimensionering en ontwerp van erosiepoel
Hoogte sediment erosiepoel
onverharde oppervlakte die afwatert naar de poel (hoeveel hectare land is er af naar die poel)
Naast dimensionering ook overstortpeil (=wanneer gaat die overlopen) vd poel (geen meting uiteraard)
Snelheid modderstromen
(meet)signaal dat ruiming triggert
Samenstelling sediment
Discussie
Neerslag (Huidig en Historisch):
Bespreking van de variabele neerslag: huidige en verwachte neerslag, evenals historische neerslaggegevens.
Impact van hevige buien, zoals hagel, en de meetbaarheid van neerslagintensiteit.
Bodemverzadiging:
Hoe eerdere neerslag de huidige bodemverzadiging beïnvloedt.
Methoden om de verzadigingsniveaus van de bodem te meten en te beoordelen.
Bodemkwaliteit en -samenstelling:
Relatie tussen bodemvochtigheid, organisch koolstofgehalte, en waterinfiltratie.
De invloed van bodemtype (zand, klei, leem) en de dikte van de bodemlagen op waterdoorlatendheid.
Gewassoorten en stadia:
Verschillende gewassoorten en hun stadia van groei en hun impact op erosie.
Vergelijking van pas gezaaide gewassen versus goed ontwikkelde gewassen met betrekking tot erosiegevoeligheid.
Akkerstructuur en Hellingsgraad:
De rol van de bewerkingsrichting van akkers en hoe deze samenwerkt met de hellingsgraad.
Specifieke regionale kenmerken zoals ijzerzandsteenlagen en hun invloed op erosie.
Temperatuur en Luchtvochtigheid:
De invloed van temperatuur op verdamping en bodemdoorlatendheid, vooral bij bevroren bodem.
De rol van luchtvochtigheid
Metingen in de poel:
Discussie over sedimentmetingen en waterniveau in de poel, en het gebruik van verschillende sensortechnologieën.
Het voordeel van ultrasonische sensoren voor minder onderhoud.
Preventieve Maatregelen en Landgebruik:
Overzicht van de preventieve maatregelen die landbouwers nemen tegen erosie.
Impact van het type landgebruik en vegetatie op waterafvoer en sedimentvorming.
Infrastructuur voor Sensoren:
Overwegingen met betrekking tot stroomvoorziening (batterijen, zonne-energie) en datacommunicatie voor sensoren.
Het bepalen van de benodigde sensorendekking en locaties voor optimale monitoring.
Vervuiling en Samenstelling van Sedimenten:
Mogelijke vervuiling van sedimenten met zware metalen en nitraatwaarden.
Analyse van de samenstelling van sedimenten voor beter inzicht in erosie en sedimenttransport.
Databronnen
De landbouwer (type gewas, wanneer oogsten/zaaien/maaien)
landgebruiksdata: Landbouw en visserij (jaarlijkse perceelsdata =iedere landbouwer verplicht om zijn percelen met gewassen te publiceren) = Europese verplichting (deel via Geopunt, Agentschap landbouw en zeevisserij)
Satellietbeelden/ luchtfoto's voor bv. bodembedekkingsgraad => platformen zoals "watchitgrow"
Thermometer
Weerstations VMM (waterinfo.be)
KMI (voorspelde neerslag, historiek inclusief)
WoW - weather underground
PWS (personal weather station) weather
... (open data weer platform van de KMI)
Klimaatportaal VMM
Pluviometer
Pluviometers VMM (waterinfo.be)
OVAM voor bodemattesten
Vochtmeter
Citizen science projecten (kleinschalige pluviometer netwerken, bodemvocht...)
Meetlat
3D scanning
Peilmeter
Turbiditeits-meter
Sensor om debiet te meten opvulling erosiepoel (op de erosiepoelen = snelheid van de modderstroom)
Sensor om debiet te meten afvoer erosie poel
Vlaamse Water Dataspace (toekomst)
Watermeters
Bodemonderzoek, terreinbezoek (metingen), bouwplannen
Bodemdeskundige dienst Belgi
https://www.vlaanderen.be/inbo/datasets/ (instituut voor natuur en bosonderzoek)
Kaarten => geopunt
www.dov.vlaanderen.be
(databank ondergrond vlaanderen)
Bodemanalyse
Bodemstaal (C-gehalte)
Digital twin van de poel voor modellering en onderhoud
Aantal vrachtwagens afgevoerd sediment
Sattelietbeelden, dronebeelden
Discussie
Landbouwer als Data-Bron:
Landbouwers zijn belangrijke bronnen van gegevens over hun percelen, zoals welke gewassen worden geteeld en eerdere preventieve maatregelen tegen erosie.
Landgebruiksdata:
Jaarlijkse gegevens over landgebruik en gewassen worden verzameld door het Agentschap Landbouw en Visserij (voorheen ILVO), beschikbaar op Geopunt.
Satelliet- en Luchtbeelden:
Gebruik van satellietbeelden en luchtfoto's voor het monitoren van bodemvochtigheid en vegetatie, met platforms zoals Watch It Grow.
Weersgegevens:
Weerdata van KMI en andere bronnen zoals Weather Underground, inclusief historische neerslag en voorspellingsgegevens. Lokale weerstations, waaronder personal weather stations (PWS), kunnen ook bijdragen.
Erosiepoelen en Sedimentmetingen:
Metingen van sedimentopbouw in erosiepoelen door middel van volume-inschattingen na ruiming en met sensoren voor debietmetingen. Gemeentes zijn verantwoordelijk voor het beheer en de ruiming van deze poelen.
Bodem- en Vegetatieanalyse:
Bodemstalen worden gebruikt voor het bepalen van bodemkwaliteit en organisch koolstofgehalte. Bodemtype en -verzadiging worden ook gemonitord via OVAM en andere bodemkundige diensten.
Data-infrastructuur en Sensoren:
Infrastructuur voor sensoren, zoals batterijen en datacommunicatie, om diverse metingen te ondersteunen, waaronder debiet, bodemvochtigheid, en sedimenthoeveelheid.
Citizen Science:
Gebruik van data van Citizen Science-projecten, waar vrijwilligers bodemvocht en andere gegevens verzamelen met behulp van kleine meetnetwerken en persoonlijke weerstations.
Erosiemetingen en -preventie:
Monitoring van preventieve maatregelen door landbouwers en het effect op erosie. Dit kan ook door luchtfoto’s of via directe input van de landbouwers zelf.
Technologische Innovaties:
Gebruik van 3D-scanning en LIDAR-technologie voor nauwkeurige terreinmetingen en volumebepalingen van sedimentophoping in erosiepoelen.
Applicaties nodig
Sirio control, predict --> verdere verwerking van metingen, datacombinatie de slimme analyses, het maken van voorspellingsmodellen (sumaqua in Leuven)
Callibratiesoftware
GPS (niet noodzakelijk) eerder via erosiepoelen posities
Batterij-status
Lokale opslag
Sensorstatus
Communicatiestatus
Discussie
Sirio Control en Predict Software:
Deze bestaande software combineert diverse databronnen, zoals KMI-informatie en pijsensoren, om analyses te maken en voorspellingen te doen over waterhoogtes. Het kan ook batterijstatus lezen en alerts genereren.
Uitbreiding naar Modderstromen:
Hoewel Sirio oorspronkelijk voor waterhoogtes en overstromingen is ontwikkeld, is het potentieel uit te breiden voor gebruik bij modderstromen en sedimentbeheer.
Kalibratie van Sensorgegevens:
Kalibratie gebeurt meestal op de sensoren zelf, niet na het versturen van de gegevens. Applicaties voor kalibratiesoftware zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat de metingen nauwkeurig blijven.
Communicatie en Lokale Opslag:
Communicatiesoftware zorgt ervoor dat de gegevens van sensoren efficiënt worden verzonden. Lokale opslag is belangrijk voor buffering en het bijhouden van data in geval van communicatiestoringen.
GPS en Locatiebepaling:
Hoewel GPS niet nauwkeurig genoeg is voor exacte puntmetingen binnen een erosiepoel, is het wel nuttig voor het lokaliseren van pluviometers en andere sensoren in het veld. GPS-coördinaten helpen bij het traceren van de posities van meetapparatuur.
Kaartweergave en Sensorlocatie:
Sirio biedt ook een kaartweergave waarin de locaties van sensoren kunnen worden weergegeven, wat helpt bij het beheren en visualiseren van meetpunten.
Erosiepoelen Monitoring:
De focus ligt op het monitoren van erosiepoelen, waarbij sensoren op strategische locaties worden geplaatst om data te verzamelen over water- en sedimentniveaus.
Alerts en Beveiliging:
Applicaties kunnen ook alarmsignalen genereren, bijvoorbeeld wanneer een sensor wordt gestolen of wanneer de batterijstatus laag is. GPS kan helpen bij het traceren van verloren of gestolen apparatuur.
Integratie van Diverse Data Bronnen:
Door verschillende databronnen, zoals weerinformatie, waterpeilgegevens, en lokale sensoren te combineren, kunnen applicaties zoals Sirio uitgebreide analyses en voorspellingen maken.
Manuele Input van Landbouwers:
Het is belangrijk dat landbouwers zelf informatie kunnen opladen of invoeren, wat een waardevolle aanvulling kan zijn op de automatische data die wordt verzameld.
Functieprofielen
Landbouwers
Burgers?
Vrijwilligers?
Sensor
specialist
Erosie
coördinator
Erosie specialist
Data engineer
Data scientist
Data specialist
Landbouwadviseur
Technieker installatie
Onderhouds-technieker (sensor)
Schepen landbouw/milieu..
Milieuambtenaar
Omgevingsambtenaar
Discussie
Geen discussiepunten
Oefening 3
Instructies
Welke zijn de valkuilen waar we volgens jou rekening mee moeten houden?
Formuleer enkele basisprincipes waaraan de oplossing moet voldoen
Voorbeeld:
- Bij het gebruik van sensor x moet je rekening houden met y. Alle sensoren die we voor deze problematiek willen gebruiken, moeten voldoen aan principe z
Output
Valkuilen
Achtergebleven sediment moeilijk te meten
Hoogte/peil meting verkeerd door plantengroei in de poel
Kostprijs?
Wie gaat betalen?
Metingen stilstaand sediment vs sediment dat nog in suspensie is(?)
Wie gaat onderhoud doen?
Wie is verantwoordelijk?
Turbiditeitssensor komt droog te staan (kan de sensor beschadigen)
Wat als, ondanks erosiepoel, toch een modderstroom ontstaat? ondanks al die maatregelen komt er toch een modderstroom : credibliteit traject
Verkeerde interpretatie gepubliceerde data door beleid en/of burgers
Stroomvoorziening onvoldoende
Risico vandalisme/ diefstal?
Geen of slechte dataconnectie
'Doorbreken' Poel
Overzichtelijkheid en leesbaarheid platform/ dashboard
Te duur
Discussie
Hier zijn de samenvattende punten van de besproken valkuilen en uitdagingen:
Hoogtemeting door Plantengroei:
Plantengroei in de poel kan de hoogtemeting verstoren. Het systeem kan onterecht denken dat het waterpeil te hoog is door de begroeiing, wat tot onnodige alarmen kan leiden.
Droogvallen van de Turbiditeitsensor:
Als de turbiditeitsensor droog komt te staan, kan dit leiden tot defecten of beschadiging van de sensor.
Moeilijkheid bij het Meten van Sediment:
Het onderscheid maken tussen stilstaand sediment op de bodem en sediment dat nog in suspensie is, vormt een uitdaging.
Kostprijs en Verantwoordelijkheid:
De kosten kunnen hoog zijn, en het is cruciaal om duidelijk te definiëren wie verantwoordelijk is voor de financiering en het onderhoud van het systeem.
Stroomvoorziening:
Onvoldoende stroomvoorziening, bijvoorbeeld door een lege batterij of als iemand per ongeluk de stekker eruit trekt, kan problemen veroorzaken.
Slechte Dataconnectie:
Gebrek aan of slechte dataconnectie kan de betrouwbaarheid van het systeem beïnvloeden.
Doorbreken van de Poel:
De poel zelf kan doorbreken, wat niet gerelateerd is aan sediment maar aan de integriteit van de poelstructuur.
Risico van Vandalisme en Diefstal:
De sensoren kunnen beschadigd raken door vandalisme of per ongeluk door boeren die met hun tractor de sensoren raken.
Verkeerde Interpretatie van Gepubliceerde Data:
Gepubliceerde data kan verkeerd geïnterpreteerd worden door beleidsmakers en burgers, wat tot misverstanden kan leiden.
Overzichtelijkheid en Leesbaarheid van het Platform:
Het platform of dashboard moet overzichtelijk en leesbaar zijn om effectief gebruikt te kunnen worden.
Ondanks Monitoring Toch Modderstroom:
Als er ondanks monitoring toch een modderstroom ontstaat, kan dit de credibiliteit van het project schaden en toekomstige ondersteuning ondermijnen.
Oefening 4
Instructies
Hoe kunnen we de oplossing verduurzamen, rekening houdend dat we voor een bepaalde databron zouden kiezen? We doen een ‘realitycheck’.
-Hoe houden we het budget onder controle?
-Wat met ‘coverage’? Hoeveel sensoren heb ik nodig om een representatief beeld te krijgen? Is dit haalbaar en beheersbaar?
-Uitbesteden vs zelf data capteren
-Uitrol project in grotere regio
-Hoe bouwen we een business model op hiermee?
Output
Verduurzaming
'Groepsaankoop' van de sensoren
Raamovereenkomst => juridisch niet evident, want de steden of gemeenten moeten vermeld worden met inschatting van afneming : sta je er niet in met 'optin', dan kun je niet gebruik maken van die raamovereenkomst
Hoe robuust zijn de sensoren? (zowel tegen schade alsook continuiteit van de 'kwaliteit')
Jeroen Ampe : 'Vlaanderen', 'Antwerpen' zou voldoende zijn, of 'alle lokale besturen kunnen afnemen met die overeenkomst', maar inschatting van volumes moet er wel instaan
Communicatieplan (templates) voor info aan burgers van betrokken gemeenten ==> Als onderdeel van dit project
Burgerbetrekking: 'adopteer een poel', sensibilisering
ownership moet heel duidelijk zijn + wie zijn afnemers
Berekenen schade modderstromen vs preventiebudget (ROI en Payback)
betrekken landbouwers (en belangen organisaties), verzekeringsmaatschappijen, burgers
Data doorverkopen aan landbouwers
Data doorverkopen aan verzekerings-maatschappijen (of korting op premie)
Totaaloplossing (sensoren +platform + alarmering + onderhoud + ...) vs sensors only & integratie in reeds bestaande platformen van bv steden/gemeenten
Discussie
Duurzaamheid van het project
Het doel is om het project te verduurzamen en te voorkomen dat het slechts een Proof of Concept blijft.
Belangrijk om te leren van eerdere ervaringen en deze te integreren in een langetermijnproject.
Financiering en budgettering
Noodzaak om alternatieve sponsors te zoeken, zoals verzekeringsmaatschappijen.
Manieren vinden om het budget onder controle te houden.
Overweging of proxies van variabelen kunnen worden gebruikt in plaats van dure sensoren.
Technische aspecten
De noodzaak om te bepalen hoe uitgebreid sensoren moeten worden geplaatst.
Overweging van groepsaankopen van sensoren om kosten te verlagen en kleine gemeenten te helpen.
Raamovereenkomsten
De juridische complexiteit van raamovereenkomsten, inclusief wie verantwoordelijk is voor aankopen (lokale besturen, provincies of Vlaanderen).
De noodzaak om alle gemeenten en hun geschatte volume van afname op te nemen in de raamovereenkomst.
Het verschil tussen het implementeren en benutten van een raamovereenkomst.
Robuustheid van sensoren
Sensoren moeten bestand zijn tegen fysieke schade en continuïteit van datakwaliteit behouden.
Burgerbetrokkenheid
Initiatieven zoals "Adopteer een Poel" om kosten te delen en burgers bij het project te betrekken.
Het opstellen van een communicatieplan voor gemeenten om burgers te informeren en te sensibiliseren.
Eigenaarsschap en databeheer
Duidelijkheid over wie de afnemers van de data zijn.
Berekening van de Return on Investment (ROI) en payback van het project.
Betrokkenheid van belanghebbenden zoals landbouwers, verzekeringsmaatschappijen en burgers.
Totale oplossing vs. modulaire aanpak
Overweging om een totale oplossing te bieden van sensoren tot platform, versus het aanbieden van losse onderdelen die gemeenten zelf kunnen integreren in bestaande systemen.
Opname en Miro bord
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link .
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-02-29 13u30-16u30 Provinciehuis Leuven Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-03-19 9u-12u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-04-18 9u-12u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-05-23 9u-12u Teams
Technologie werkgroep Deze thematische werkgroep richt zich op het identificeren en in kaart brengen van de technologie die nodig is om het traject technisch werkbaar te maken. Onder technologie verstaan we hardware, software en hybride infrastructuur . In deze werkgroep kijken we samen welke bouwstenen nodig zijn om tot de oplossing(en) te komen voor de use cases die tijdens de vorige werkgroepen werden gedefinieerd. De Werkgroep staat open voor deelname door de gehele quadruple helix .
De tweede thematische werkgroep vond plaats op 23 mei 2024.
Context
Initiatief
VERA werkt samen met verschillende lokale besturen en de provincie Vlaams-Brabant om het probleem van modderstromen als gevolg van bodemerosie aan te pakken. Meer dan 100 gemeenten in Vlaanderen ondervinden bodemerosie, wat aanzienlijke schade kan veroorzaken aan zowel private eigendommen als publieke infrastructuur. Door klimaatverandering, trends in de landbouw en verharding zal dit probleem naar verwachting in de toekomst verder versterkt worden.
Op dit moment worden erosiepoelen gebruikt als oplossing. Deze poelen worden onderaan de helling aangelegd om modderstromen op te vangen en te voorkomen dat ze schade veroorzaken. Deze erosiepoelen zijn uitgerust met sensoren en overlopen, waardoor het water op een gecontroleerde en langzame manier kan wegstromen. De vraag die zich stelt, is of deze erosiepoelen effectief zijn. Er bestaat onzekerheid over hun capaciteit en functionaliteit, vooral in noodsituaties. Het is essentieel om dit op een kostenefficiënte manier te monitoren, met als doel zowel acute waarschuwingen bij rampen als proactieve oplossingen voor het probleem.
Er wordt nagedacht over het gebruik van peilmeters of debietsensoren om de erosiepoelen te monitoren. Hiermee kan worden bijgehouden hoeveel water door de overlopen gaat. Hoewel dit geen exacte voorspellingen oplevert, biedt het wel inzicht in de hoeveelheid neerslag.
Het overkoepelende doel van het project is om een gecentraliseerd dataplatform op te zetten en een raamcontract te ontwikkelen voor de sensoren. De verzamelde data kunnen gedeeld worden met rioolbeheerders, landbouwers en verzekeringsmaatschappijen, omdat deze informatie waardevol kan zijn voor alle betrokken partijen.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
VLOCA-model
De start van elk VLOCA-traject begint bij een VLOCA-model:
ID
Samenvatting
Beschrijving
UC1
UC1: Sensoren
Verschillende actoren willen verschillende types sensoren kunnen plaatsen en beheren (bv. onderhoudsplan).
UC2
UC2: Data Captatie
Ik wil als gebruiker alle informatie correct binnenkrijgen (context, data, goede transmissie)
UC3
UC3: Dataplatform
Ik wil als gebruiker een visualisatie zien van alle data zodat ik deze kan analyseren.Ik wil als gebruiker data kunnen toevoegen, aanpassen, delen en opslaan.
UC4
UC4: Dashboarding
Ik wil als gebruiker een dashboard kunnen hanteren met KPI's (bv kleurencodes) die ik zelf kan beheren in functie van de data.
UC5
UC5: Message Center
Ik wil als gebruiker via mijn tool contacten kunnen aanspreken, toevoegen, wijzigen en behandelen (messaging systeem).
UC6
UC6: Predictie
Op basis van de verworven data wil ik modellen kunnen gebruiken om predicties uit te voeren zodat er tactisch advies gegeven kan worden.
UC7
UC7: Mitigatie
Op basis van real time data en advies wil ik als lokaal bestuur kunnen reageren om de schade te minimaliseren (crisis management).
UC8
UC8: Preventie
Als lokaal bestuur wil ik een overzicht krijgen van adviezen, acties en aanbevelingen om modderstromen te vermijden.
UC9
UC9: Advies
Op basis van data van modderstromen wil ik dit kunnen analyseren, correlaties zien en advies verlenen.
UC10
UC10: Marktplaats
ik wil als gebruiker data en datasciencemodellen kunnen aanbieden en verkrijgen.
UC11
UC11: ROI
Business Modelling
UC12
UC12: Helpdesk
Helpdesk - FAQ - Reviews
Tijdens deze werkgroep staan we stil bij use cases 2-5.
In de onderstaande figuur zie je een visuele voorstelling van dit VLOCA-model:
Brainstormsessie
Het doel en de aanpak van de brainstormsessie worden hieronder beschreven. Tevens wordt de uitkomst van de brainstorm hierin samengevat.
Doel
Het doel van de brainstormsessie is het volgende:
Zicht krijgen op de wensen mbt het dashboard
Zicht krijgen op de wensen mbt het message center
Inzicht krijgen in het data management
Valkuilen en principes identificeren
Nadenken over verduurzaming ifv de keuze voor een bepaalde databron
In de onderstaande figuur wordt het proces weergegeven dat zich afspeelt binnen het dataplatform:
Oefening 1
Instructies
Bij deze oefeningen stonden we stil bij de volgende vragen:
Welke soort dashboards zijn interessant voor de verschillende doelgroepen? Welke parameters wil je kunnen monitoren? Hoe wil je dat je data gevisualiseerd wordt? Welke inzichten wil je krijgen? Wie heeft toegang tot het dashboard? Wie heeft welke rechten om wat te kunnen?
Voorbeeld:
-Als rampen coördinator wil ik toegang tot het regionaal dashboard
-Ik wil de waterstand van een bepaalde stroom kunnen zien
-Een rapport trekken over temperatuur
-Een visualisatie over luchtvochtigheid over een bepaalde periode
-Ik wil een melding zien wanneer een bepaalde waarde overschreden is
Output
Parameters
Hoeveelheid (voorspelde) neerslag in grafiek
Check of alle sensoren nog werken
Werking sensoren/ status batterij/GPS...
Iets zoals bij waterinfo VMM : https://www.waterinfo.be/Themas#item=overstroming/actueel
Vullingsgraad van de poel (in kader van technisch onderhoud)
Zelfs over historische data moeten snelle queries mogelijk zijn
Performantie Queries
Alerts moeten op verschillende applicaties/devices mogelijk zijn en configureerbaar wie welke alerts krijgt. Elke stad kan zijn eigen configuratie hierin doen. Scheiding op tenant=stadsniveau? (je kunt niet in de data van een andere stad kunnen zien)
Scheidingslijnen : data governance => is dit relevant voor modderstromen ?
Rechtstreekse koppeling naar brondata met dashboardapplicaties zodat eigen dashboards met bijv. PowerBi makkelijk gemaakt kunnen worden en automatisch geupdated worden (read only). Dit wel met al de security vereisten: alleen eigen data kunnen zien, binnen een stad een hierarchie wie wat mag zien.
vaste dashboard, vs dynamische/self service dashboard, integratie in bestaande lokale dashboard
Stakeholder : Academici : Inzicht: vul- en ledigingscurves
Stakeholder : Academici : Inzicht: historische data
Stakeholder : Academici : Inzicht: makkelijk data kunnen downloaden voor verder onderzoek
Stakeholder : Academici : Maximale vulpeilen van buffers (of andere %) in grafiek
Rampcoördinatie: predictie van tijdstip van overlopen (+ aftelklok)
Rampcoördinatie: op kaart groen/geel/oranje/rood
Technische teams : Onderhoud: datum laatste onderhoud (poelen & sensoren)
Technische teams : Onderhoud: percentage van oorspronkelijke buffercapaciteit die er nog is
Technische teams : Onderhoud: bijhouden wie onderhoud heeft uitgevoerd
Lokale input interface van alle informatie bij het ruimen bvb. (feedback loop)
Landbouwers goed bij betrekken
Bodemvocht
Stakeholder
Jonge vs oudere generaties
Neerslag gegevens
Stakeholders: omwonenden goed bij betrekken
Als landbouwer toegang tot de volgende data: hoeveelheid grond die afgestroomd is, bodemvocht (via de sensoren), hoeveelheid neerslag die gevallen is, ... en dit allemaal overzichtelijk gepresenteerd in de tijd. Ook eventuele alerts (van het vollopen) gaan handig zijn voor hem
Overzicht van de statussen van de buffers op kaart (gekleurde puntjes bvb)
Mobiel toegankelijke website
Bedenking: mogelijkheid aansluiting met andere toepassingen (vb Sirio van sumaque of flood4cast van hyrdroportal) - deze tool moet niet allés zelf kunnen, focus op poelen
Data space ?
Dashboard dient te kunnen linken met datalake in de cloud, real time gevoed kunnen worden door IoT standaard technologie om metingen van de sensoren via fabrikant en globale protocollen tot in de omgeving te krijgen die het dashboard kan gebruiken, een service die OSLO compliant data publiceert van dezelfde bron is beter te gebruiken vanaf de service of de store. Dashboard dient geo selecties mogelijk te maken en kan native integreren met MS PowerBI, MS Excel en heeft open API. Parameters moeten niet beperkt zijn in type
Discussie
Neerslagdata en Sensoren:
Een dashboard moet de hoeveelheid neerslag (verleden, heden, voorspellingen) tonen, met data van bijvoorbeeld het KMI.
Er moet een alarmsysteem zijn om te controleren of sensoren nog werken, inclusief batterijstatus en GPS-locatie.
Directe koppeling naar brondata is belangrijk, zodat de data eenvoudig te downloaden en te analyseren is, bijvoorbeeld via CSV-bestanden.
Operationeel Gebruik en Onderhoud:
Het dashboard moet operationele rapporten kunnen genereren om de werking van sensoren te bewaken.
Onderhoudsinformatie moet bijgehouden worden, inclusief de datum van het laatste onderhoud van zowel de sensoren als de poelen.
Er moet een onderscheid zijn tussen dashboards voor operationele inzichten, technisch onderhoud en rampenbestrijding.
Configuratie en Toegang:
Alerts moeten configureerbaar zijn per stad, zodat elke stad eigen instellingen kan beheren.
Er moet een duidelijke scheiding zijn tussen data van verschillende steden (multi-tenant omgeving).
Landbouwers moeten toegang krijgen tot relevante data (neerslag, bodemvocht, status van de buffers) en eventueel alerts voor overstroomrisico’s.
Gebruiksgemak en Toegankelijkheid:
Het dashboard moet mobiel toegankelijk zijn, zodat gebruikers ter plaatse snel informatie kunnen inzien.
Er moet rekening gehouden worden met de mogelijkheid om het dashboard te integreren met andere bestaande systemen en applicaties.
Predictiemodellen en Visualisatie:
Het systeem moet rampcoördinatie ondersteunen door voorspellingen te doen over wanneer buffers zullen overlopen en visueel alarmeren (groen, oranje, rood).
Het is belangrijk om visueel overzicht te hebben van de vul- en ledigingsfrequentie van de buffers, inclusief een aftelklok voor voorspelde overstromingen.
Data Governance en Technische Overwegingen:
Er moet een flexibele data-architectuur zijn waarin data uit verschillende bronnen real-time kan worden geïntegreerd en geanalyseerd.
De data moet Oslo-compliant worden gepubliceerd waar mogelijk, maar de ruwe data moet ook behouden blijven voor flexibiliteit en toekomstige integraties.
Samenwerking en Feedback:
Het systeem moet het mogelijk maken om feedback van technische teams direct in te voeren, zodat onderhoud en andere acties goed gedocumenteerd worden.
Academici en andere geïnteresseerden moeten ook toegang hebben tot de data voor verder onderzoek en inzicht.
Oefening 2
Instructies
Wie wanneer contacteren? Welke type van communicatie gaan we hebben met de gebruikers en in welke scenario? Hoe verzamel je de contactpersonen? Hoe kan je een goede opvolging implementeren?
Voorbeeld:
·Contact persoon x moet gecontacteerd worden in geval een erosiepoel is overstroomd om efficiënte en snelle ontruiming te voorzien?
Output
Notificaties, communicatie en procesflow
Eerste melding: 75% vulling en neerslag voorspeld
Melding als poel overstort
Melding als poel aan schoonmaak toe is
Afhankelijk van voorspelde impact - voorbeeld poel in buurt van veel kritische infrastructuur
Een opt-in voor verschillende soorten meldingen (inschrijven wie wil)
GDPR
Status van afhandeling van alerts. Als er actie moet ondernomen worden, moet er kunnen aangeduid worden dat het ontvangen is en in verwerking door die persoon of dat team. Dus alerts leven ook op een desk waar status aanpassingen, comments en doorverwijzingen mogelijk zijn.
Burgemeester
Brandweer
De Lijn (als er bus passeert)
Omwonenden
Riool-beheerder
Valkuil: hoe spamming/te veel aan berichtjes vermijden.
bvb "be alert"
Proces ?
bvb "bin" (buurt informatie netwerken) via de politie
Ramp- coördinator
Technische dienst
Politie
Provincie
Ploeg van wacht als eerste contact bvb ?
Zou hiervoor standaard technologie gebruiken zodat je ontwikkeling en onderhoud minimaliseert. Je hoeft dan enkel configuratie te doen en je kan zowel emails, SMS, ... sturen als ook pompen aansturen of andere acties automatiseren. Bijvoorbeeld GeoEvent Server
Alert voor stroomafwaarts liggende buurtbewoners indien kans op overlopen poel (en indien relevant natuurlijk)
Koppeling met BE-Alert
Afhankelijk van urgentie een ander kanaal. Niets is zo storend/ineffectief als een kanaal met overbodige alerts waar geen acties aan gekoppeld moeten worden.
Hoogdringend: gsm
Belangrijk maar geen onmiddellijke actie: email
Om in de achtergrond in de gaten te houden: dashboard specifiek voor monitoring
proces uittekenen wie krijgt wat wanneer en hoe (welke kanaal)?
Opsplitsing wie men op de hoogte brengt in functie van evolutie situatie metingen in poel.
Discussie
Proactieve Meldingen:
Het systeem moet niet alleen reactief zijn maar ook proactief meldingen sturen bij gevaren, zoals modderstromen.
Burgemeester en andere relevante personen moeten notificaties ontvangen via WhatsApp of SMS.
Contactinformatie en GDPR:
Bepaal wie wanneer gecontacteerd moet worden.
Overweeg hoe contactinformatie wordt bijgehouden en voldoe aan GDPR-regelgeving.
Meldingscriteria:
Meldingen moeten gestuurd worden bij overschrijding van bepaalde drempelwaarden (bijvoorbeeld hoeveelheid neerslag).
Verschillende soorten meldingen vereisen specifieke responsen, zoals schoonmaak van een overstortende poel.
Betrokkenen en Communicatiekanalen:
Naast de burgemeester moeten ook noodplanningsambtenaren via mail of WhatsApp op de hoogte worden gesteld.
Betrokkenen kunnen onder andere de technische dienst, brandweer, politie, en omwonenden zijn.
Gebruik van bestaande systemen zoals BE-Alert en buurtinformatienetwerken.
Overdaad aan Informatie Vermijden:
Voorkom dat er te veel informatie wordt gestuurd naar betrokkenen, wat kan leiden tot informatie-overload.
Zorg voor duidelijke afspraken over wie wanneer verantwoordelijk is voor welke acties.
Opvolging en Statusbeheer:
Het systeem moet de status van meldingen kunnen bijhouden (ontvangen, in verwerking, etc.).
Gebruik een dashboard voor statusaanpassing, opmerkingen en doorverwijzingen.
Procesuitwerking:
Werk een duidelijk proces uit voor wie wanneer welke melding ontvangt via welk kanaal (GSM voor dringende zaken, e-mail voor minder dringende zaken, dashboard voor monitoring).
Gebruik van Bestaande Technologie:
Gebruik bestaande technologieën en platforms om meldingen te versturen en acties te automatiseren.
Zorg voor koppelingen met databanken voor contactinformatie (bijv. burgemeesters) om configuratie te vergemakkelijken.
Oefening 3
Instructies
Hoe ga je data beheren/gebruiken eens dat je deze gecapteerd hebt via de verschillende databronnen? Hoe lang wil je de data bijhouden? Hoe vaak moet de data verzameld worden (frequentie)? Wie neemt de verantwoordelijkheid voor data? Hoe er voor zorgen dat data juist geïnterpreteerd wordt? Welke profielen/rollen zullen met de data werken? Hoe zorgen we voor continuïteit bij ingebruikname van bvb nieuwe sensoren?
Voorbeeld:
-De milieu ambtenaar die voorheen geen data had, wilt nu kunnen inloggen op het dashboard om de ruwe data te downloaden voor analyses te kunnen doen
-Je hebt een data ingenieur nodig van data captatie tot ontsluiten van de data
Output
Databeheer en gebruik
Bestaande IoT platformen
Zelf een dataplatform bouwen is overkill. Er zijn voldoende bestaande dataplatformen waar oa integratie met sensoren al aanwezig is alsook de storage koppelingen en de ontsluiting naar dashboards, LDES-server, etc...
opkuisen/validatie van de data is belangrijk (zowel door iemand met technische achtergrond in sensoren als lokale terreinkennis)
data altijd bijhouden (belangrijk academisch maar ook om te leren uit operationeel beheer)
Bestaande real time batch processing tools?
gevalideerde data mee ontsluiten via bestaande platformen ? bv waterinfo waar info over GOG's staat ? DOV met info over erosiepoelen en sedimentvangen, .... ? Zo kan je onderscheid maken tussen een operationaal platform dat real-time wordt gebruikt en archief met gevalideerde metingen via andere platform
Databeheer moet door één partij gebeuren dewelke enkel de relevante behoudt die voor toekomstige simulaties/gebeurtenissen bruikbaar zijn (goede data governance afspraken)
Kosten vs snelheid vs volume
Data verwijderen is niet nodig. Blobstorage is goedkoop. Enkel mss een strategie over snel toegankelijke data en historische offloading naar blob storage voor minder snel toegankelijke data
operationeel : realtime (snelheid belangrijk)
inzichten : belangrijk dat de data gevalideerd is (om zo tijdsreeksen te kunnen opmaken bvb)
Ruwe data van sensoren is wss onbruikbaar voor ambtenaar, meer nood aan al licht verwerkte en leesbare data. Bijv. al de sensoren die waterstand meten naar 1 datamodel mappen -> deze data beschikbaar stellen aan ambtenaar (aggregatie van de data, of standaardmodel, leesbare KPIs)
Bestaande scalable
Cloud gebaseerde data storage oplossingen? ?
De meest relevante en éénduidige data bijhouden, zoals KMI bvb doet. => bundelen in front office
Gert Verstraeten
context data en metadata (bvb locatie)
modderpoel met zijn eigen 'id' krijgen die met de sensoren data meegestuurd worden
datastandaarden - afspraken, bijvoorbeeld tijdsnotatie, Mogelijkheid aanduiden kwaliteit van data (in plaats van gewoon verwijderen),
niet gemakkelijk om door de techniekers te laten aanpassen
Historische semi-ruwe data (na een eerste verwerking naar standaard model) is belangrijk voor AI dus mag niet gedelete worden.
Erosiepoelen zijn in de DOV gestockeerd (of alvast zeer veel)
GIS platformen gebruiken voor spatiale analyse , integratie met spatiale databases
Termen als Datawarehouses and Datalakes worden vernoemd. Ook Lakehouse bekijken? (best of breed ?)
Denken dat een 'platform' een oplossing is. Kwestie van semantiek misschien eerder 'Data componenten oplossing'?
Functieprofielen/rollen
Data eigenaar
Data engineer
Data analist
Data scientist
Dashboard/ visualisatie expert
tegen hackers die alarmen uisturen of pompen laten starten
Cybersecurity expert
Dataplatform beheerder
DPO (enkel voor GDPR data natuurlijk)
Toegangs- en rollen-beheerder
Financieel verantwoordelijke
Technische architect
Product Owner, Implementatie ProjectManager, Data Scientist,
Datamodel expert
Data strategist ?
Discussie
Data management: De discussie concentreerde zich op het belang van data management, inclusief data input, beheer, verwerking, en ontsluiting.
Data governance: De verantwoordelijkheid voor data, inclusief de vraag wie de eigenaar is, en het belang van goede data governance-afspraken.
Dataopslag en -beheer: Er werd gesproken over het bijhouden van historische data, het beheren van verschillende soorten data, en het gebruik van blob storage voor minder snel toegankelijke data.
Dataplatformen: Discussies omvatten het overwegen van bestaande dataplatformen versus het bouwen van een eigen platform, integratie met andere platforms, en de functionele en technische vereisten van een dataplatform.
Rollen en verantwoordelijkheden: Verschillende rollen werden besproken, waaronder data engineers, data scientists, data-analisten, en de rollen van een DPO (Data Protection Officer) en financieel verantwoordelijke.
Technische aspecten: De technische architectuur van het dataplatform, inclusief data warehouses, data lakes, en het concept van een 'lakehouse', werd behandeld.
Oefening 4
Instructies
Welke zijn de valkuilen waar we volgens jou rekening mee moeten houden?
Formuleer enkele basisprincipes waaraan de oplossing moet voldoen
Voorbeeld:
•Te veel dashboarden waardoor je geen overzicht meer hebt
•Complexe dashboard
•Verantwoordelijkheid van data
Output
Valkuilen
Principes
Geen spaghetti integraties
Goede afspraken duurzame databeheer (verantwoordelijkheid)
teveel informatie die niet meteen begrijpbaar zijn voor de gebruiker: goede selectie maken van wat relevant is om te tonen aan elk doelpubliek + goede metadata beschrijving.
Zorg voor opleiding van eindgebruikers
onderhoud van het materiaal - te lange periodes met 'no data' of met onrealistische data wegens problemen met de sensoren kunnen vertrouwen ondermijnen
goede opvolging noodzakelijk - feedback van lokale terreinbeheerders cruciaal - niet louter een data/IT project
Niet opvolgen kosten/baten lange termijn. TCO zicht. Ook kijken naar waar kan waarde gegenereerd worden, en welke schadekosten zijn vermeden. Bijvoorbeeld zeggen we dat goede grond wegspoelt, nu vangen we die (deels) op maar wat doen we ermee?
Afhankelijkheid van schaarse technische profielen op de markt
Inkomende data op platform moet een eerste validatie krijgen,zodat fouten al in begin van de pipeline opgemerkt worden - Data quality checks : eerste lijn...
Mogelijke principe: reeds ontwikkelde bouwstenen hergebruiken+ configuratie off the shelf functionaliteit bestaande technologiën, low code no code configuratie (reeds zelf ontwikkeld-bestaande + technologiën,), configueren en developen enkel als 'bijkomende' capability
Budgetten ifv retour hele systeem. Als door monitoring grote schade kan worden voorkomen dan zullen de budgetten te verantwoorden zijn.
Dashboards kunnen een tree hebben, dus van overzicht naar detail via enkele klikken. (drill downs, slice/dice)
Na kantooruren geen service van dataplatform
helpdesk 24/7 ?
Discussie
Complexiteit van Dashboards: Te veel informatie op dashboards kan leiden tot verwarring en gebrek aan overzicht, waardoor gebruikers de gegevens niet goed begrijpen.
Verantwoordelijkheid van Data: Juridische aspecten rondom verantwoordelijkheid voor data in het geval van problemen moeten duidelijk zijn om mogelijke problemen te voorkomen.
Budgetten en Leveranciersafhankelijkheid: Het beheer van budgetten en de afhankelijkheid van externe leveranciers zijn cruciale factoren die het succes van het project kunnen beïnvloeden.
Datakwaliteit en Validatie: Het belang van datakwaliteit en het instellen van datavalidatieprocessen om fouten in de gegevens te voorkomen.
Gebruikersacceptatie en Change Management: Het anticiperen op weerstand tegen verandering en het implementeren van effectief change management om ervoor te zorgen dat gebruikers het nieuwe systeem omarmen.
Technische Capaciteiten en Talent: De beschikbaarheid van technisch talent en de afhankelijkheid van schaarse technische profielen op de markt kunnen uitdagingen vormen voor het project.
Duurzaamheid en Onderhoud: Het plannen van duurzame databeheerpraktijken en het garanderen van continuïteit en onderhoud van het systeem, inclusief het opzetten van serviceovereenkomsten en een helpdesk.
Opname en Miro bord
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link .
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de analyse.
Publicatie op de Kennishub.
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-02-29 13u30-16u30 Provinciehuis Leuven Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-03-19 9u-12u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-04-18 9u-12u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-05-23 9u-12u Teams
Technologie werkgroep Deze thematische werkgroep richt zich op het identificeren en in kaart brengen van de technologie die nodig is om het traject technisch werkbaar te maken. Onder technologie verstaan we hardware, software en hybride infrastructuur . In deze werkgroep kijken we samen welke bouwstenen nodig zijn om tot de oplossing(en) te komen voor de use cases die tijdens de vorige werkgroepen werden gedefinieerd. De Werkgroep staat open voor deelname door de gehele quadruple helix .
Vaste deelnemers zijn de leden van het VLOCA-trajectconsortium en stakeholders, die samen deze noden in kaart brengen. Specifiek zijn we voor deze werkgroep op zoek naar meer technische profielen zoals IT-architecten, solutions architecten, IT managers, personen die actief zijn binnen de industrie,..
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de IT-architectuur verder aan te vullen.Heb jij interesse, specifieke noden, expertise of andere belangen bij dit traject?
Klik hier om je in te schrijven. Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2023-01-11 13u30-16u30 Digitaal Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2023-02-28 09u00-12u00 Digitaal +
Thematische werkgroep 1: Mobiliteitsbudget voor burgers - doelgroep: lokale besturen
Context
Initiatief
Om een omslag te maken naar duurzame personenmobiliteit in Vlaanderen moeten de duurzame mobiliteitsvormen worden gestimuleerd en drempels worden weggenomen. De alternatieven voor een traditionele diesel- of benzinewagen die geparkeerd staat in je straat voor de deur zijn zeer divers: trein, bus, deelfiets en step, deelwagen, parkeergarages en het publiek kunnen laden van een elektrische wagen zijn in onze steden steeds meer beschikbaar. Met de uitrol van mobipunten versterkt ook de Vlaamse Overheid dit aanbod. Als je volwaardig van de veelheid aan mobiliteit in je stad of gemeente wil kunnen genieten dan zou je al die diensten makkelijk en flexibel moeten kunnen consumeren. Elk van die mobiliteitsaanbieders heeft nu een eigen app met telkens een aparte account en daaraan verbonden ‘rekening’, waarborgen en gebruiksvoorwaarden, en dat is niet handig.
In een B2B setting werd er de afgelopen jaren werk gemaakt van de opzet van MaaS of MoDi: Mobiliteit als een Dienst. Eén app of kaart met soms een abonnementsformule waarmee je alle mobiliteitsdiensten kan consumeren waar en wanneer het je past. Ook zijn er enkele grootbanken die een dergelijk aanbod hebben opgenomen in hun app.
Met het Mobiliteitskrediet voor burgers willen we hen via een MaaS aanbod toegang geven tot een mobiliteitsbudget. We organiseren het mobiliteitsbudget zo dat elke stad of gemeente haar beleid gericht kan vertalen in voordelen voor specifieke modi op specifieke locaties. Burgers die in het centrum wonen kunnen daarbij andere voordelen genieten dan deze die buiten het centrum wonen omdat hun noden anders zijn en het beleid in het centrum (bv. voor parkeren) anders is. Met extra ‘nudging’ technologie geven we zo op een zeer efficiënte manier een push aan de alternatieven.
Door slim gebruik te maken van de gebruiksdata kunnen we de publieke middelen inzetten waar ze het meest renderen. Bovendien waken we als stad erover dat iedereen mee is: inclusie is een essentieel element van het Mobiliteitskrediet van de burger, ook als die geen smartphone heeft of om welke reden dan ook kwetsbaar is in het dagelijkse leven.
Economie is mobiliteit. Zonder dat wij ons als persoon kunnen verplaatsen kan een gezonde economie niet draaien. Burgers verplaatsen zich om te gaan werken, winkelen ontspannen en om elkaar op te zoeken. Met het mobiliteitsbudget voor de burger geven we dan ook iederéén de kans om zijn of haar verplaatsingen naar werk, school, winkel of voor vrije tijd duurzaam te maken. Minder wagens op de weg betekent ook minder congestie, en dat is op zijn beurt rechtsreeks een economische winst voor wie noodzakelijk wél met de wagen, bestelwagen of vrachtwagen de weg op moet.
De scope van het project is het inhoudelijk testen van een mobiliteitsbudget voor burgers. Het mobiliteitsbudget is een budget dat door de lokale overheid aangeboden wordt aan burgers ter besteding aan mobiliteit in de brede zin van het woord. Cfr. federaal mobiliteitsbudget.
Waarom?
Alternatieven bieden voor straatparkeren
Het sturen van mobiliteitsgedrag van burgers
Het verder verduurzamen van personenmobiliteit
Bijdragen tot leefbare stad
Bruikbare data die inzichten verwerft en ondersteuning geeft aan beleidsbeslissingen
Bestuursakkoord Stad Hasselt
Hoe?
Via een bestaand geoptimaliseerd (MaaS) platform
Testen gedurende 6 maanden
Min. 100 testpersonen per stad
Implementatie
Maasplatform: Het project maakt gebruik van het bestaande mobiliteitsplatform Olympus Mobility om kosten en tijd te besparen.
Testperiode: Gedurende zes maanden wordt het mobiliteitsbudget getest onder burgers in Hasselt en Leuven. De testperiode loopt tot 1 december 2024.
Bevindingen tot nu toe
Gebruik van Budget: Het budget wordt voornamelijk besteed aan treindiensten (NMBS), busdiensten (De Lijn), en deels aan deelwagens.
Gebruikers: Testers omvatten een diverse groep van bewoners, inclusief studenten en mensen met lagere inkomens, om de impact op verschillende demografische groepen te evalueren.
Budgettoewijzing: Er zijn verschillende budgetgroepen die een maandelijks budget ontvangen, variërend van niet-overdraagbaar tot spaarsystemen. Het gemiddelde budget per persoon bedraagt ongeveer 200 euro over de testperiode.
Toekomstplannen
Analyse en Rapportage: Resultaten en data zullen in de zomer worden geanalyseerd om een business case te ontwikkelen.
Uitbreiding en Finetuning: Evaluatie van het potentieel om dit mobiliteitsbudget breder uit te rollen en eventueel te combineren met andere budgetten of incentiveringsacties van handelaren.
Financiële Aspecten
Kosten vs. Baten: Het project moet aantonen dat de voordelen voor de stad of gemeente de kosten rechtvaardigen. Er wordt gekeken naar een combinatie van lokale en federale budgetten en mogelijke bijdragen van externe partijen.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
VLOCA model
ID
Beschrijving
UC1
Overkoepelende platform die toegang heeft aan alle participerende mobiliteitsaanbieders, opdat een intermodaal transport traject mogelijk maakt
UC2
Een budget beheer platform die alle 'transacties' bijhoudt en toelaat
UC3
Een owner platform die de 'eigenaars' van dit overkoepelende platform alle rechten en plichten beheert
UC4
Een donor platform die de 'donors' toelaat om budget te geven, storten en evt recupereren
UC5
Een gebruikers platform die de 'gebruikers' toelaat om tickets te bestellen, betalen en beheren
UC6
Een platform die de overheid een overzicht geeft van alle transacties in dit ecosysteem
UC7
Participerende spelers 'transport' : Alle 'variabele' transport leveranciers die hun aanbod op het platform willen aanbieden
UC8
Participerende spelers 'mobiliteit' : Alle andere mobiliteits leveranciers (bvb fietsenwinkels, ed) die hun aanbod op het platform willen aanbieden
UC9
Variabele subsidies naar openbaar vervoer ipv 'vaste' bedragen
UC10
Incentiveringsplatform waarbij goed gedrag gecapteerd en beloond wordt door een 'donor' op de 'mobiliteitsbudget'
Focus vandaag: UC 4, 6 en 9.
Het project begint met een duidelijke visie en missie, die ambitieuze doelen stellen voor wat we willen bereiken. Om deze doelen te realiseren, hebben we het project opgedeeld in behapbare onderdelen volgens het Vloka-model. Deze aanpak zorgt ervoor dat elk onderdeel essentieel bijdraagt aan het succes van het project.
Centraal in het project staat het overkoepelende platform dat alle stakeholders, zoals donoren en lokale besturen, met elkaar verbindt. Dit platform biedt een interface voor lokale overheden en hoopt ook bedrijven aan te trekken die bepaald gedrag willen belonen en stimuleren.
Daarnaast is er een gebruikersinterface ontwikkeld, die momenteel wordt getest. Deze testfase geeft waardevolle informatie over hoe gebruikers de interface ervaren, hun behoeften en eventuele obstakels waar ze tegenaan lopen.
Een ander cruciaal onderdeel is de transportaanbodinterface. Deze interface zorgt voor de koppeling tussen transportbedrijven en het platform, zodat gebruikers weten welke diensten beschikbaar zijn voor hun trajecten. Hiermee wordt informatie correct uitgewisseld en kunnen bedrijven hun aanbod gemakkelijk plaatsen.
Het transactieplatform is ook van groot belang. Hier wordt het mobiliteitsbudget beheerd en worden transacties bijgehouden na elk gebruik. Dit platform zorgt ervoor dat de financiële afwikkeling soepel verloopt, of het nu gaat om donortransfers of gebruikstransfers.
Voor de overheid is er een Business Intelligence (BI) component geïmplementeerd. Dit biedt rapportages en inzichten die de overheid helpen het project te evalueren en bij te sturen. Het doel is om te zien of het project goed werkt en het gewenste gedrag stimuleert, en om alle benodigde gegevens op een gestructureerde manier aan de lokale besturen te leveren.
Tot slot is er ook een incentiveringsplatform, vergelijkbaar met een project in Geel. Dit platform beloont goed gedrag van burgers met een budget dat zij kunnen besteden. We moeten nadenken over hoe we dit platform goed kunnen integreren met het bestaande systeem.
Met deze opzet hoopt het project duurzame mobiliteit te stimuleren en waardevolle data te verzamelen om toekomstige beleidsbeslissingen te ondersteunen.
Brainstormsessie
Doel
Het doel van de brainstormsessie is het volgende:
Identificatie van de meerwaardecreatie
Inzicht in wat je nodig hebt om de meerwaardecreaties te realiseren
Platform vereisten lokale besturen
Opsommen van valkuilen en potentiële principes waaraan de oplossing moet voldoen
Verduurzamen van de oplossing
Oefening 1+2
Bij deze oefeningen stonden we stil bij de volgende vragen:
1) Wat is de meerwaarde van een mobiliteitsbudget voor een lokaal bestuur? Hoe draagt deze oplossing bij tot het behalen van de beleidsdoelstellingen? Welke zijn dit?
Voorbeeld:
-Minder verkeersdrukte maakt een stad aantrekkelijker
2) Wat heb je nodig om de geïdentificeerde meerwaardecreaties uit oefening 1 te realiseren? Lijst de acties op
Voorbeeld:
-Door alternatieve mobiliteit te gaan sponsoren, gaan er minder auto’s zijn in de binnenstad. Dit maakt een stad aangenamer/aantrekkelijker.
Overzicht
Identificatie meerwaardecreatie
Beleidsdoelstellingen
Acties
Meer veiligheid in het stadsverkeer
Het gebruik van de auto verminderen
Koppeling met Hoppin App
Een platform voor zowel deelfiets, openbaar vervoer als- deelauto
aanpak vervoersarmoede
gebruik van de bestaande deelsystemen stimuleren
Aanpak van vervoersarmoede
Mindermobielenbeleid integreren in verkeersstromen
gebruiker meer vrijheid geven (subsidies door de gebruiker zelf te laten beslissen hoe dat hij het gaat gebruiken)
deelmobiliteit stimuleren = minder autobezit en minder parkeerdruk
Parkeerplaatsen kosten geld, zowel naar aanleg of onderhoud toe. Dit geld kan als mobiliteitsbudget worden ingezet.
verkeersveiligheid en mobiliteit voor iedereen --> verkeersarmoede beperken
Klimaatdoelstellingen naar infiltratie (water door ontharden) toe
Ontharden van parkeerplaatsen
Parkeerdruk verlagen in de centra door mobiliteitsbudget tegenover autobezit te plaatsen
Verbetering van de luchtkwaliteit
Bestaande budgetten/subsidie systemen gerichter en efficienter besteden
Verduurzaming van mobiliteit: Vermindering van CO2-uitstoot Vermindering van verkeersopstoppingen en een vlottere doorstroming van het verkeer en dus ook OV.
Financiering vervoer op maat voor specifieke doelgroepen
transparantere subsidiestromen
Aantal geparkeerde auto's verminderen en zo leefbaarheid verbeteren
Economische voordelen: Lagere infrastructuurkosten: Minder auto's op de weg betekent minder slijtage aan wegen en dus lagere onderhoudskosten. Minder investering in parkeerplaatsen.
Drempels voor gebruik deelwagens verlagen door toekennen (eenmalig) budget
Gezondheidsvoordelen: Stimuleren van lichaamsbeweging: Door fietsen en wandelen te promoten. Verminderen van geluidsoverlast
Sturen van gedrag ifv verplaatsingen
Aanbod deelauto's en deelfietsen uitbreiden
Perceptie belonen tov bestraffen ter verbetering van het citizen wellbeing
duurzamere mobiliteit, verlaging CO2 uitstoot
verkeersdrukte en parkeerdrukte verminderen
Sociale inclusie: Toegankelijkheid van mobiliteit voor iedereen: Een mobiliteitsbudget kan ervoor zorgen dat mensen met een lager inkomen ook toegang hebben tot verschillende vormen van vervoer, wat bijdraagt aan sociale gelijkheid.
openbaar domein kan anders ingericht worden bv ontharding (groen = gras & parken-blauw = water) => ipv de vrijgekomen parkeerplaatsen
De wagen zal een onmisbare modus blijven in het mobiliteitslandschap. Omarm de autogebruiker door kwalitatieve alternatieven aan te bieden in de vorm van OV en deelsystemen. Maar ook door in te zetten op het vergroenen van een deel van de wagenverplaatsing. M.a.w. kwalitatieve P&R op mobiliteitshubs waar er makkelijk overgestapt kan worden op OV of deelsysteem en vervolgens de belangrijkste plaatsen in de stad worden bereikt
vergroening van het patrimonium
parkeerplaatsen reduceren in functie van toenemend percentage deelmobiliteit
Leefbaarheid verbeteren
CO2 reductie
Dit is voor OV en deelsystemen, dus gaan we de modal split bevorderen, mensen aanmoedigen om OV en deelsystemen te gebruiken
gebruik OV en deelsystemen bevorderen
app bekendmaken (vooral ook bij doelpublieken zoals jongeren, kansarmen, ouderen,…
beter klimaat
app ontwikkelen & incentives bedenken en toekennen in de app
minder uitstoot van fossiele brandstoffen
gemeente voorziet budget
reduceren cost of ownership eigen wagen : alternatief tonen om te vermijden bvb om een tweede wagen te verschaffen
Modal split verwezenlijken door gebruik duurzame vervoersmiddelen te promoten, mensen sturen naar openbaar vervoer en deelwagens
Bezoekers sturen naar de gewenste parking en deze belonen (aan de rand van de stad bvb P&R belonen)
ESG beleid corporates (maatschappelijk ondernemersschap 2025 => certificatie) => donors = marketing = win win win
Betere toegang tot mobiliteit kan kansen creeren voor specifieke doelgroepen
budget voor de juiste doelgroep ipv huidig derdebetalersysteem van de lijn (puur leeftijdscategorie, minder op inkomens, alleenstaanden bvb is daar geen onderscheid in)
Inclusief - budget doneren aan anderen mogelijks vervaldatum ipv niet gebruikt = niet gekregen
Transparantie : communicatie naar de burger wat er met de budgetten gebeurd is (naar goede doelen bvb)
bewonersparkeren digitaliseren (bvb bezoekers tickets) en maatschappelijk laten impacteren
Meer openbare ruimte beschikbaar
Minder verplaatsingen verhoogt de verkeersveiligheid en -leefbaarheid
personen in vervoersarmoede beter begeleiden
Discussie
Veiligheid en Stadsverkeer:
Discussie over de vermindering van auto's in stadscentra.
Argumenten voor en tegen het verhogen van het gebruik van alternatieve vervoersmiddelen zoals fietsen en openbaar vervoer.
De invloed van verkeersveiligheid op de algemene veiligheid in de stad.
Alternatieve Vervoersmiddelen:
Integratie van deelfietsen, openbaar vervoer en deelauto’s op een enkel platform.
De haalbaarheid en effectiviteit van een geïntegreerd platform.
Voordelen en nadelen van het aanbieden van verschillende vervoersopties op één platform.
Klimaat en Milieu:
Discussie over de impact van verminderde autogebruik op het milieu.
Argumenten over de effectiviteit van groene vervoersopties in het verminderen van CO2-uitstoot.
Voorbeelden van steden die succesvol zijn in het verminderen van milieuvervuiling door autobeperkingen.
Leefbaarheid van de Stad:
Invloed van minder auto's op de leefbaarheid van stedelijke gebieden.
De relatie tussen verminderde verkeersdrukte en verbeterde kwaliteit van leven voor stadsbewoners.
Discussie over de voordelen van meer voetgangers- en fietsvriendelijke stadsinfrastructuur.
Economische Impact:
Discussie over de economische voordelen en nadelen van het verminderen van autoverkeer in stadscentra.
Argumenten over hoe alternatieve vervoersmiddelen de lokale economie kunnen stimuleren of belemmeren.
Voorbeelden van economische impact in steden die soortgelijke maatregelen hebben ingevoerd.
Technologische Innovatie:
De rol van technologie in het faciliteren van alternatieve vervoersoplossingen.
Bespreking van innovaties zoals apps en digitale platforms die de mobiliteit verbeteren.
Toekomstige ontwikkelingen en hun potentieel om het stadsverkeer te transformeren.
Overheidsbeleid en Regelgeving:
Discussie over bestaande en voorgestelde beleidsmaatregelen ter bevordering van duurzame mobiliteit.
Voor- en nadelen van strengere regelgeving voor autoverkeer.
Analyse van beleidssuccessen en mislukkingen in verschillende steden en landen.
Oefening 3
Bij deze oefening stonden we stel bij de vraag hoe een platform voor het beheer van een mobiliteitsbudget eruit moet zien voor een lokaal bestuur? Wat wil je ermee kunnen doen? Wat heb je hiervoor nodig? Zijn er bepaalde linken die je wenst te hebben? Hoe komt je mobiliteitsbudget terecht bij de juiste person?
Voorbeeld:
-Als stad of gemeente wens ik controle te hebben over de regels en voorwaarden rond het gebruik van een mobiliteitsbudget
-Geld transfereren
Overzicht
Platform vereisten
Toelichting
eenvoudig in gebruik
doelgroepeen bepalen en daar budgetten aan koppelen - ook de modaliteiten en vervaldatum
intuïtief
data verzameling/analyse per gemeente
gebruik/saldos per doelgroep? Bijsturen ifv gebruiksdata op betrekking van modaliteiten bvb
meerdere gebruikers mogelijk per gemeente
mobiliteit, financiën, sociale dienst, ...
Intuïtief, duidelijke landingspagina
data kunnen exporteren / importeren (toevoeging lijsten ipv handmatig & documenten centraliseren zoals sharepoint, ...)
vlot en gemakkelijk in te loggen
Inzicht hoe het budget gebruikt wordt
rapporten trekken uit het systeem per vervoersmiddel of per gebruiker
eenvoudig gebruik
wat met digibeten? (=burgers)
foolproof (=burgers)
gebruik monitoren
als gemeente zelf voorwaarden bepalen
koppeling met boekhouding? (Bestelnummer met factuur)
Financieel beheer ifv diensten intern & donoren
ambtenaar moet zich kunnen inloggen in naam van burger
E-inclusie - Andere Tools dan een app? (=burgers)
Feedback/ terugkoppeling van de burgers
Compatibel met reeds bestaande software (vb boekhoudprogramma stad), om dubbel werk te vermijden
regio-overschrijdend (staan we dat toe ? hoe gaan we daarmee om ?)
analyse gebruik ifv bv campagnes sturen van gedrag nr bv bepaalde parkings
opzetten van tijdelijke campagnes
één systeem voor alle vervoersmodi. geen App voor dit dan een app voor dat etc. integrale koppeling van de verschillende systemen (=Burgers)
Vlotte uitbetaling van de partners
rollenbeheer (wie mag wat doen op het platform)
opvolgen hoeveel van het totaalbudget er al gebruikt is
redelijke kostprijs, ook voor kleinere gemeente
1 app voor alle OV en deelsystemen, dus medewerking van aanbieders
dit systeem combineren met platform ihkv basisbereikbaarheid => er zou een platform in ontwikkeling zijn vanuit Vlaanderen om één ticket systeem => ook een lokale initiatief van bvb gratis bussen vanaf 22h
je moet bv kunnen bepalen dat een rit met de nachtbus geregistreerd geraakt maar niet aan de gebruiker aangerekend wordt
Discussie
Toepassing en controle van budgetten
Lokale besturen moeten kunnen bepalen waarvoor budgetten worden gebruikt, inclusief het vaststellen van modaliteiten.
Gebruik en gebruiksduur van het platform
Het is belangrijk om einddatums en modaliteiten vast te stellen. Flexibiliteit in termijnen kan de efficiëntie verbeteren. Het platform moet intuïtief zijn en dataverzameling per gemeente mogelijk maken.
Rapportage en data-analyse
Meerdere mensen per gemeente moeten toegang hebben tot het systeem voor rapportage. Een dashboard voor analytisch gebruik kan helpen bij het bijsturen van strategieën op basis van data.
Importeren van gegevens
Het is belangrijk om lijsten zoals gebruikersgegevens te kunnen importeren. Gemeenten moeten criteria kunnen hanteren voor het toekennen van budgetten.
Gebruiksgemak en toegankelijkheid
Het platform moet gebruiksvriendelijk en toekomstbestendig zijn. Inclusiviteit is cruciaal, zodat ook niet-digitale burgers bediend kunnen worden.
Compatibiliteit en integratie
Het platform moet compatibel zijn met bestaande boekhoudsoftware. Regioverschrijdend gebruik moet mogelijk zijn om optimaal gebruik te kunnen maken van middelen.
Flexibiliteit en aanpasbaarheid
Het moet mogelijk zijn om tijdelijke campagnes op te zetten en het systeem aan te passen aan specifieke situaties. Eén geïntegreerd systeem voor alle vervoersmodi is wenselijk om complexiteit te verminderen.
Financieel beheer
Een koppeling met boekhoudsystemen en een goed budgetbeheer zijn cruciaal voor de werking van het platform.
Feedback en verbetering
Feedback van burgers en lokale besturen is essentieel voor continue verbetering van het systeem.
Samenwerking en coördinatie
Lokale initiatieven zoals gratis nachtbussen moeten in het platform geïntegreerd kunnen worden. Het is belangrijk dat Vlaanderen gemeenten betrekt bij de ontwikkeling van nieuwe systemen.
Oefening 4
Verder werden potentiële valkuilen geïdentificeerd en, op basis hiervan, formuleerden we principes waaraan de oplossing moet voldoen:
1) Welke zijn de valkuilen waar we volgens jou rekening mee moeten houden?
2) Formuleer enkele basisprincipes waaraan de oplossing moet voldoen
Voorbeeld:
•Afhankelijkheid van bepaalde leverancier platform
•Interoperabiliteit van de oplossing
•Betrouwbaarheid, en dus ‘vertrouwen’ in de applicatie
•Digitale kloof
Overzicht
Valkuilen
Principes
gebrek aan personeel om het platform op te volgen
Zoveelste platform voor mobiliteitsambtenaar?
Huidige budgettaire beperkingen (als donor alsook personeel) bij lokale overheden
lokaal bestuur bepaalt enkel budget en doelgroep. Burger beheert zelf zijn budget. Zo weinig mogelijk zorg /werk voor overheid.
Privacy en GDPR
Inclusiviteit
privacy burgers, wie kan aan welke data? Zeker bij meerdere gebruikers per stad/gemeente
bvb er zijn maar 2 deelauto's aanwezig => niet beschikbaar => slechte ervaring !
in geval van piek kort na uitrol: kan het aanbod de vraag invullen?
gekoppeld aan een duidelijke doel
waarde incentivering/budget ifv gebruik/gedragsverandering
frequentie looptijd (=het wordt een gewoonte en de frequentie gaat dan dalen) => blijven stimuleren (cfr. RFM modellen in de marketing)
GDPR
voordelen voor iedereen of enkel doelgroepen? Wie? Schatten we dat juist in? - vooral in het begin
Incentives - wat en hoe? kunnen we dat inschatten? bereiken we het gewenste resultaat? - 'misbruik' vermijden
Cfr. Parkeerplatform in Antwerpen => dus een cambio krijgt maar een licentie in mijn regio indien ze meedoen met mobiliteitsbudget bvb
Discussie
Personeelsbezetting en opvolging van het platform: Er is bezorgdheid geuit over het gebrek aan personeel om het platform effectief te beheren en op te volgen na de lancering. Het is cruciaal om niet alleen toegang te hebben tot het platform, maar ook om voldoende personeel beschikbaar te hebben om het dagelijks te beheren.
Interoperabiliteit en afhankelijkheid van leveranciers: Een belangrijke valkuil die werd genoemd, is de afhankelijkheid van specifieke leveranciers van het platform. Dit kan problemen veroorzaken met interoperabiliteit en belemmeren dat andere applicaties op hetzelfde platform kunnen opereren.
Budgetbeperkingen bij lokale overheden: Het gebrek aan voldoende budgetten en middelen bij lokale overheden kan een hindernis vormen voor het succesvol implementeren en ondersteunen van het mobiliteitsplatform.
Privacy en GDPR-compliance: Er is nadruk gelegd op het belang van privacybescherming en het voldoen aan de GDPR-richtlijnen, vooral gezien de gevoelige aard van de gegevens die op het platform worden verwerkt.
Inclusiviteit en toegang voor alle gebruikers: Het platform moet inclusief zijn en toegankelijk voor alle gebruikers, ongeacht hun sociaaleconomische status. Het is van essentieel belang om ervoor te zorgen dat lagere inkomensgroepen ook profiteren en kunnen deelnemen.
Incentives en gedragsverandering: Discussie was er over de effectiviteit van incentives om gedragsverandering te stimuleren, zoals het gebruik van deelmobiliteit. Het is belangrijk dat de incentives aantrekkelijk genoeg zijn om gebruikers te motiveren hun gedrag te veranderen.
Registratie en betrokkenheid van doelgroepen: Er werd gesproken over hoe lokale overheden moeite kunnen hebben om de juiste doelgroepen te bereiken en te betrekken bij het platform, en hoe dit kan leiden tot minder registraties en participatie.
Technische infrastructuur en capaciteit: Het belang van een robuuste technische infrastructuur en capaciteit om het platform te ondersteunen, vooral tijdens piekperiodes of onverwachte vraag, werd benadrukt om uitval en frustratie bij gebruikers te voorkomen.
Samenwerking met mobiliteitsaanbieders: Het platform moet samenwerken met verschillende mobiliteitsaanbieders om een breed scala aan diensten aan te bieden, zoals deelauto's en fietsen, om zo de mobiliteitsbehoeften van de gemeenschap beter te kunnen bedienen.
Uitdagingen bij uitrol en acceptatie: Ten slotte werden er uitdagingen besproken met betrekking tot de uitrol van het platform en hoe ervoor te zorgen dat het wordt geaccepteerd en gebruikt door de beoogde gebruikersgroepen.
Oefening 5
Tot slot bekeken we hoe we de oplossing duurzaam kunnen implementeren:
-Welke expertise (rollen/profielen) hebben we nodig?
-Hoe kunnen we de kosten beperken?
-Zijn er applicaties die noodzakelijk zijn om de oplossing draaiende te houden?
-Wie kan, los van subsidies, mee financieren aan de oplossing?
Overzicht
Verduurzamen
aanbod ondersteuning /vorming (=assistentie krijgen, trainingen van het platform)
Aanbieders deelwagens/deelfietsen/deel-... kunnen mogelijks meefinancieren (in ruil voor zichtbaarheid?)
Duurzame gebruikers ook belonen met punten die kunnen worden ingeruild bi voor duurzame mobiliteit bij bv. Decathlon aankoop fiets. Een bedrijf zoals Decathlon kan dan mee financieren.
Samenwerking / integratie met bestaande ontwikkelingen (= bvb hoppin app)
Rekeningrijden voor de wagen introduceren (=wagengebruik minderen). De opbrengsten hiervan gebruiken om te investeren in duurzame en sociale mobiliteit (=duurzame mobiliteit verhogen)
hogere overheid moet zorgen voor platform/app - lokaal bestuur bepaalt welk budget ze voorzien naar burgers toe en waarvoor dat moet dienen
OV (NMBS, De Lijn, etc) en aanbieders deelsystemen moeten meewerken <- essentieel voor gebruik
Organisaties betrekken zoals '30 dagen minder wagen' of 'strapdag' voor scholen
per x-aantal gereden, duuurzame km's plant het lokaal bestuur een boom
samenwerking met bestaande platformen die reeds verschillende modaliteiten integreren
Discussie
Financiering en duurzaamheid van het platform
Discussie over hoe het platform zelf de kosten kan dragen en waar de budgetten vandaan moeten komen.
Mogelijkheden van financiering door de overheid of privésector, inclusief subsidies en Europese financiering.
Eigenaarschap en betrokkenheid
Hoe zorgen we ervoor dat het platform gedragen wordt door verschillende belanghebbenden?
Rol van lokale overheden, private partners en gebruikers bij het ondersteunen en financieren van het platform op lange termijn.
Integratie met bestaande systemen
Belang van integratie met bestaande mobiliteitsdiensten zoals openbaar vervoer en de rol van deze aanbieders in het succes van het platform.
Voorbeelden van samenwerkingen en financieringsmodellen die dit kunnen ondersteunen, zoals beloningen voor duurzaam gebruik.
Operationele en technische aspecten
Specifieke technische vereisten voor het platform, inclusief data-integratie, gebruikerservaring en operationele efficiëntie.
Impact van platformgebruik op lokale gemeenschappen en hoe dit geoptimaliseerd kan worden.
Toekomstige stappen en planning
Bespreking van de volgende stappen na de thematische werkgroepen, inclusief het verwerken van input in het VLOCA-model en het delen van kennis via een kennishub.
Planning van verdere sessies en strategieën voor de implementatie van mobiliteitsbudgetten op grote schaal.
Opname en Miro bord
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link .
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-06-11 13u-16u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-07-02 13u-16u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-07-09 13u-16u Teams
Thematische werkgroep 2: Mobiliteitsbudget voor burgers - doelgroep: mobiliteitsaanbieders
Context
Initiatief
Om een omslag te maken naar duurzame personenmobiliteit in Vlaanderen moeten de duurzame mobiliteitsvormen worden gestimuleerd en drempels worden weggenomen. De alternatieven voor een traditionele diesel- of benzinewagen die geparkeerd staat in je straat voor de deur zijn zeer divers: trein, bus, deelfiets en step, deelwagen, parkeergarages en het publiek kunnen laden van een elektrische wagen zijn in onze steden steeds meer beschikbaar. Met de uitrol van mobipunten versterkt ook de Vlaamse Overheid dit aanbod. Als je volwaardig van de veelheid aan mobiliteit in je stad of gemeente wil kunnen genieten dan zou je al die diensten makkelijk en flexibel moeten kunnen consumeren. Elk van die mobiliteitsaanbieders heeft nu een eigen app met telkens een aparte account en daaraan verbonden ‘rekening’, waarborgen en gebruiksvoorwaarden, en dat is niet handig.
In een B2B setting werd er de afgelopen jaren werk gemaakt van de opzet van MaaS of MoDi: Mobiliteit als een Dienst. Eén app of kaart met soms een abonnementsformule waarmee je alle mobiliteitsdiensten kan consumeren waar en wanneer het je past. Ook zijn er enkele grootbanken die een dergelijk aanbod hebben opgenomen in hun app.
Met het Mobiliteitskrediet voor burgers willen we hen via een MaaS aanbod toegang geven tot een mobiliteitsbudget. We organiseren het mobiliteitsbudget zo dat elke stad of gemeente haar beleid gericht kan vertalen in voordelen voor specifieke modi op specifieke locaties. Burgers die in het centrum wonen kunnen daarbij andere voordelen genieten dan deze die buiten het centrum wonen omdat hun noden anders zijn en het beleid in het centrum (bv. voor parkeren) anders is. Met extra ‘nudging’ technologie geven we zo op een zeer efficiënte manier een push aan de alternatieven.
Door slim gebruik te maken van de gebruiksdata kunnen we de publieke middelen inzetten waar ze het meest renderen. Bovendien waken we als stad erover dat iedereen mee is: inclusie is een essentieel element van het Mobiliteitskrediet van de burger, ook als die geen smartphone heeft of om welke reden dan ook kwetsbaar is in het dagelijkse leven.
Economie is mobiliteit. Zonder dat wij ons als persoon kunnen verplaatsen kan een gezonde economie niet draaien. Burgers verplaatsen zich om te gaan werken, winkelen ontspannen en om elkaar op te zoeken. Met het mobiliteitsbudget voor de burger geven we dan ook iederéén de kans om zijn of haar verplaatsingen naar werk, school, winkel of voor vrije tijd duurzaam te maken. Minder wagens op de weg betekent ook minder congestie, en dat is op zijn beurt rechtsreeks een economische winst voor wie noodzakelijk wél met de wagen, bestelwagen of vrachtwagen de weg op moet.
De scope van het project is het inhoudelijk testen van een mobiliteitsbudget voor burgers. Het mobiliteitsbudget is een budget dat door de lokale overheid aangeboden wordt aan burgers ter besteding aan mobiliteit in de brede zin van het woord. Cfr. federaal mobiliteitsbudget.
Waarom?
Alternatieven bieden voor straatparkeren
Het sturen van mobiliteitsgedrag van burgers
Het verder verduurzamen van personenmobiliteit
Bijdragen tot leefbare stad
Bruikbare data die inzichten verwerft en ondersteuning geeft aan beleidsbeslissingen
Bestuursakkoord Stad Hasselt
Hoe?
Via een bestaand geoptimaliseerd (MaaS) platform
Testen gedurende 6 maanden
Min. 100 testpersonen per stad
Implementatie
Maasplatform: Het project maakt gebruik van het bestaande mobiliteitsplatform Olympus Mobility om kosten en tijd te besparen.
Testperiode: Gedurende zes maanden wordt het mobiliteitsbudget getest onder burgers in Hasselt en Leuven. De testperiode loopt tot 1 december 2024.
Bevindingen tot nu toe
Gebruik van Budget: Het budget wordt voornamelijk besteed aan treindiensten (NMBS), busdiensten (De Lijn), en deels aan deelwagens.
Gebruikers: Testers omvatten een diverse groep van bewoners, inclusief studenten en mensen met lagere inkomens, om de impact op verschillende demografische groepen te evalueren.
Budgettoewijzing: Er zijn verschillende budgetgroepen die een maandelijks budget ontvangen, variërend van niet-overdraagbaar tot spaarsystemen. Het gemiddelde budget per persoon bedraagt ongeveer 200 euro over de testperiode.
Toekomstplannen
Analyse en rapportage: resultaten en data zullen in de zomer worden geanalyseerd om een business case te ontwikkelen.
Uitbreiding en finetuning: evaluatie van het potentieel om dit mobiliteitsbudget breder uit te rollen en eventueel te combineren met andere budgetten of incentiveringsacties van handelaren.
Financiële aspecten
Kosten vs. baten: Het project moet aantonen dat de voordelen voor de stad of gemeente de kosten rechtvaardigen. Er wordt gekeken naar een combinatie van lokale en federale budgetten en mogelijke bijdragen van externe partijen.
Vragen
Met welk MaaS platform gingen jullie in zee? - met Olympus Mobility
Wie is de doelgroep van het budget? - voor de testfase golden er selectieciteria voor de deelnemers, voor Hasselt werden enkel deelnemers geselecteerd die binnen de grote ring woonachtig zijn omdat het aanbod van deelmobiliteit daar het grootste is. Verder werd er ook geselecteerd op personen en gezinnen met een auto om het autogebruik te evalueren. Voor Leuven werd gefocust op lagere inkomens om te evalueren of een mobiliteitsbudget inclusie kan verhogen op vlak van mobiliteit. Elke deelnemer ontving een budget van ongeveer 200 euro, in 1 geheel, in schijven, al dan niet overdraagbaar. De bedoeling is om aan te tonen dat het budget een positieve stimulans geeft aan het gebruik van gedeelde mobiliteit. Er zijn heel wat uitbreidingsmogelijkheden bvb parkings, korting bij aankoop van een fiets etc. Het zou dus mogelijk zijn om het federale mobiliteitsbudget uit te breiden en dit door lokale besturen of derden te laten aanbieden aan de gebruikers.
Hoe wordt de link gemaakt met het mobiliteitsbudget in de privé? Dit is fiscaal ingewikkeld? - Deze vragen maken deel uit van het onderzoek. Momenteel worden beide budgetten gescheiden voor het onderzoek maar het zou interessant kunnen zijn om er 1 grote pot van te maken die nationaal kan uitgerold worden.
Zou Hasselt open staan om de bewonerskaart in het mobiliteitsbudget te steken? Momenteel is deze gratis maar indien bewoners zonder wagen een compensatie krijgen via het mobiliteitsbudget kan dit interessant zijn? - Dit was het uitgangspunt van het project. Uiteraard is het beleid ook nog onderhevig aan de resultaten van de verkiezingen.
Testen jullie de werking van een MaaS platform? - Dit is niet de bedoeling, het onderzoek omvat niet het testen van Olympus Mobility. Er wordt enkel gebruik gemaakt van dit platform omdat het het dichtste in de buurt kwam van wat er nodig was. Tot nu toe werd duidelijk dat er een aantal hiaten zijn waarvoor niet onmiddellijk een oplossing kon gevonden worden. Nu wil men vooral duidelijkheid krijgen rond wat de gebruikers nodig hebben. Op basis van deze analyse kan er in de toekomst, binnen het kader van een nieuw project, een opdracht uitgeschreven worden om een mobiliteitsplatform aan te passen naar de geïdentificeerde noden en behoeften van de lokale besturen die interesse hebben om dit uit te rollen.
MOW
Rol binnen project
Het departement Mobiliteit & Openbare werken neemt actief deel aan de werkgroepen rond dit project. In 2021 werd een Vlaams MaaS afsprakenkader afgeklopt. Hierbij werden verschillende stakeholders betrokken: MaaS aanbieders, vervoersaanbieders, lokale besturen, data makelaars en gebruikers. In dit document werden een aantal basis afspraken opgenomen die gezien werden als een startpunt voor een MaaS afsprakenkader. Het document bevat daarnaast een aantal beleidsaanbevelingen. In september 2022 werd daarnaast de interfederale MaaS visie gepubliceerd. Hiertoe werden begin 2024 verschillende werkgroepen georganiseerd rond verschillende onderwerpen:
Bewustwording & communicatie, waarvan MOW trekker is
In deze werkgroep wordt dieper ingegaan op de definitie van MaaS: wat houdt het in, wat zijn de grenzen, componenten
Data-harmonisatie
Deze werkgroep werd pas in mei 2024 opgestart.
Harmonisatie betalingsinfrastructuur
Werkgroep nog niet opgestart
Reglementering
Werkgroep nog niet opgestart
Verder werkt men binnen het kader van de interfederale MaaS visie aan een code of conduct (ITS.be)
Dit is een afsprakenkader op interfederaal niveau
Deadline: september 2024
Vanuit het departement wordt er binnenkort (najaar 2024) van start gegaan met een onderzoek naar een informatieplatform voor deelsystemen.
Ter ontwikkeling van een beleid rond deelsystemen met daarbij monitoring en evaluatie heeft het departement (maar ook lokale besturen) nood aan data. Dit ter opvolging van vergunningen met deelaanbieders en rapportering
Met het onderzoek wenst men de noden & behoeften van de stakeholders in kaart brengen op vlak van data. Daarnaast wenst het departement scenario's uit te werken waarbij de Vlaamse informatie op het platform niet enkel voldoet aan eigen noden maar ook nuttig kan zijn voor andere stakeholders.
In het najaar gaat men van start met een eerste fase (data nog onbekend) waarbij men inzet op verkenning. Hierbij gaat men een nodenbevraging doen bij verschillende stakeholders op vlak van data. Bestaande systemen/platformen rond deelsystemen worden alsook in kaart gebracht.
Link met Mobiliteitsbudget traject: kan al inzicht geven in noden betrokken actoren, wat kan meegenomen worden in het najaar om meer gerichte vragen te stellen.
In een tweede fase wordt bekeken waar er synergiën mogelijk zijn tussen de verschillende stakeholders. Tot slot worden in de derde fase een aantal scenario's uitgewerkt omtrent de invulling van een informatieplatform. Bij elk scenario zal een (beperkte) business case uitgewerkt worden.
Vragen
Hoe en wanneer worden de uitnodigingen uitgestuurd voor het nieuwe onderzoek? - mailings worden nog uitgestuurd, zal rond einde van de zomer gebeuren
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
VLOCA model
ID
Beschrijving
UC1
Overkoepelende platform die toegang heeft aan alle participerende mobiliteitsaanbieders, opdat een intermodaal transport traject mogelijk maakt
UC2
Een budget beheer platform die alle 'transacties' bijhoudt en toelaat
UC3
Een owner platform die de 'eigenaars' van dit overkoepelende platform alle rechten en plichten beheert
UC4
Een donor platform die de 'donors' toelaat om budget te geven, storten en evt recupereren
UC5
Een gebruikers platform die de 'gebruikers' toelaat om tickets te bestellen, betalen en beheren
UC6
Een platform die de overheid een overzicht geeft van alle transacties in dit ecosysteem
UC7
Participerende spelers 'transport' : Alle 'variabele' transport leveranciers die hun aanbod op het platform willen aanbieden
UC8
Participerende spelers 'mobiliteit' : Alle andere mobiliteits leveranciers (bvb fietsenwinkels, ed) die hun aanbod op het platform willen aanbieden
UC9
Variabele subsidies naar openbaar vervoer ipv 'vaste' bedragen
UC10
Incentiveringsplatform waarbij goed gedrag gecapteerd en beloond wordt door een 'donor' op de 'mobiliteitsbudget'
Het project begint met een duidelijke visie en missie, die ambitieuze doelen stellen voor wat we willen bereiken. Om deze doelen te realiseren, hebben we het project opgedeeld in behapbare onderdelen volgens het Vloka-model. Deze aanpak zorgt ervoor dat elk onderdeel essentieel bijdraagt aan het succes van het project.
Centraal in het project staat het overkoepelende platform dat alle stakeholders, zoals donoren en lokale besturen, met elkaar verbindt. Dit platform biedt een interface voor lokale overheden en hoopt ook bedrijven aan te trekken die bepaald gedrag willen belonen en stimuleren.
Daarnaast werd een gebruikersinterface ontwikkeld, die momenteel wordt getest. Deze testfase geeft waardevolle informatie over hoe gebruikers de interface ervaren, hun behoeften en eventuele obstakels waar ze tegenaan lopen.
Een ander cruciaal onderdeel is de transportaanbodinterface. Deze interface zorgt voor de koppeling tussen transportbedrijven en het platform, zodat gebruikers weten welke diensten beschikbaar zijn voor hun trajecten. Hiermee wordt informatie correct uitgewisseld en kunnen bedrijven hun aanbod gemakkelijk plaatsen.
Het transactieplatform is ook van groot belang. Hier wordt het mobiliteitsbudget beheerd en worden transacties bijgehouden na elk gebruik. Dit platform zorgt ervoor dat de financiële afwikkeling soepel verloopt, of het nu gaat om donortransfers of gebruikstransfers.
Voor de overheid is er een Business Intelligence (BI) component geïmplementeerd. Dit biedt rapportages en inzichten die de overheid helpen het project te evalueren en bij te sturen. Het doel is om te zien of het project goed werkt en het gewenste gedrag stimuleert, en om alle benodigde gegevens op een gestructureerde manier aan de lokale besturen te leveren.
Tot slot is er ook een incentiveringsplatform, vergelijkbaar met een project in Geel. Dit platform beloont goed gedrag van burgers met een budget dat zij kunnen besteden. We moeten nadenken over hoe we dit platform goed kunnen integreren met het bestaande systeem.
Met deze opzet hoopt het project duurzame mobiliteit te stimuleren en waardevolle data te verzamelen om toekomstige beleidsbeslissingen te ondersteunen.
Vragen
In Nederland hebben een aantal MaaS-pilots plaatsgevonden waarbij een groot verschil vastgesteld werd tussen de steden onderling maar ook tussen de steden en het platteland. Elk van deze actoren hebben verschillende doelstellingen. Hoe kan je met een dergelijk platform de lokale doelstellingen ondersteunen? - Tijdens de vorige werkgroep hebben we ons gefocust op de beleidsdoelstellingen. Vandaag is het niet de bedoeling om technisch te gaan maar in te zoomen op de motivatie van een mobiliteitsaanbieder om deel te nemen aan een dergelijk traject
Is het nodig om actief betrokken te zijn als mobiliteitsaanbieder wanneer er via API's standaard afspraken en informatie gedeeld wordt? Of is het voldoende om gewoon data te delen? - Dit is de discussie die we vandaag gaan voeren
Dergelijke discussies zijn zeer complex! Hoe willen we dit doen, wie is de klant, wat met betalingsgarantie, budgetbepaling etc. Producten blijven evolueren waardoor telkens de vraag komt of de MaaS mee met producten zal evolueren, gaat die doorverwijzen? Wat we nu zien is dat de MaaS-speler het volledige ecosysteem wenst te gaan beheren richting de klant. Is dit hier het geval? Of enkel als doorverwijzende functie met de functionaliteiten van betaling, budgetten etc die met elkaar communiceren? Belangrijk is om duidelijk te krijgen van wie de klant is! Waar start en stopt de verantwoordelijkheid van aanbieder vs MaaS? Is het de bedoeling om een Vlaams MaaS platform te bouwen zoals in Brussel? - Wordt ook vandaag besproken. Voor de ontslagnemende minister was het de bedoeling om effectief een MaaS platform aan te bieden. Binnen het departement is men daarvan niet overtuigd maar alles hangt af van de visie van de volgende minister.
Is er een visie rond de governance van de oplossing? Wie beheert het platform? Wie neemt de beslissingen? - Eerst moeten de business recuirements identificeren. Vervolgens bekijken we de functionaliteiten en rollen. Vandaag is het de bedoeling om eerst de noden te identificeren van de mobiliteitsaanbieders.
Brainstormsessie
Doel
Het doel van de brainstormsessie is het volgende:
Identificatie van de meerwaardecreatie
Inzicht in wat je nodig hebt om de meerwaardecreaties te realiseren
Platform vereisten mobiliteitsaanbieders
Opsommen van valkuilen en potentiële principes waaraan de oplossing moet voldoen
Oefening 1+2
Bij deze oefeningen stonden we stil bij de volgende vragen:
1) Wat is de meerwaarde van een mobiliteitsbudget voor een mobiliteitsaanbieder? Hoe draagt deze oplossing bij tot het behalen van hun doelstellingen? Welke zijn dit?
Voorbeeld:
-Hoe minder mensen gebruik maken van een personenwagen, hoe meer ze op zoek (moeten) gaan naar een duurzaam alternatief.
-Potentieel aantal klanten wordt groter
2) Wat heb je nodig om de geïdentificeerde meerwaardecreaties uit oefening 1 te realiseren? Lijst de acties op
Voorbeeld:
-Aanbod real-time aanbieden om aan vraag te voldoen.
Overzicht
Identificatie meerwaardecreatie
Beleidsdoelstellingen
Bijdragen aan duurzaam mobiliteitsgedrag
Treingebruik stimuleren door korting te geven aan specifiek doelgroepen via derde-betalers systemen via duidelijk gecadreerde acties
modal shift realiseren
Stimuleren duurzame combimobiliteit
treingebruik stimuleren bij niet-treinreizigers
treingebruik stimuleren bij niet frequent treinreizigers
Extra shop-window naar (nieuwe) klanten / doelgroepen
Bereik potentiele klanten groter
MOW: onmiddellijk klantenbereik in nieuwe operationele regio ?
Toegang tot diensten
makkelijker maken voor burgers om zonder eigen wagen door het leven te gaan
(technische) interoperabiliteit
Meer 'kwalitatieve' klanten (niet enkel nieuwe klanten) => opportuniteit als bezorgdheid
Toegang tot data (DMOW)
Door te faciliteren hopen we op meer vraag en dus aanbod te hebben om de eigen wagenpark te doen dalen
anticiperen op verplichting via erkenningskaders (bv autodelen, andere kaders in Gent, A'pen en Leuven)
Inzichten verkrijgen in gebruikers van het mobiliteitsbudget (socio-demografisch + mobiliteitsuitgave + drivers & barri res voor gebruik priv wagen)
Toegang tot data
Qua beleidsdoelen en toegevoegde waarde van het openbaar vervoer is het onderstaande artikel een goede basis. Met een focus op five E s: Effective mobility, Efficient city, Economy, Environment and Equity.
https://nielsvanoort.weblog.tudelft.nl/the-wider-benefits-of-high-quality-public-transport-for-cities/
Beleidsvragen zijn eerder voor een autorieit (lange termijn) of de politiek (korte termijn)
Focus deze discussie op het wegnemen van de barrieres om (lokale) mobiliteits-aanbieders mee te laten doen.
stimuleren van ondersteund aanbod op niet rendabele plaatsen (autodelen)
Geeft keuze aan burgers om vervoerwijze te kiezen naargelang behoefte
Oefening 3
Bij deze oefeningen stonden we stil bij de volgende vragen:
Hoe moet een platform voor het beheer van een mobiliteitsbudget eruit zien? Ownership? Wat wil je ermee kunnen doen? Wat heb je hiervoor nodig? Zijn er bepaalde linken die je wenst te hebben? Hoe komt je mobiliteitsaanbod terecht bij de juiste persoon? Link Dataspaces?
Voorbeeld:
-Als mobiliteitsaanbieder wens ik dat de gebruiker op een eenvoudige en eenduidige manier aankopen kan doen
-Transparante voorstelling, alle aanbieders op een duidelijke en neutrale manier voorstellen
-Beheerrechten om zelf te kunnen inloggen voor rapporten bvb
Overzicht
Platform vereisten
Belang van Dataspaces en het dragen op hoger niveau -> Vlaams ,Europa, ... ?
Dit is het IMEC whitepaper tav bicycle data. Met onder andere generieke use cases. https://www.imec.be/sites/default/files/2023-10/IMEC-Whitepaper%20on%20Bicycle%20Data%20Spaces.pdf
Veel eerdere werkgroepen ronde Maas platformen - hergebruiken van feedback en focus op heel specifieke cases
Eén factuur voor ganse trip (clearinghouse nodig)
Een open platform met gestandaardiseerde info
Mogelijkheid om reis te plannen in combi (OV + deelauto, -fiets; ...)
Ownership best bij (semi) publieke speler
Oefening 4
Bij deze oefeningen stonden we stil bij de volgende vragen:
Welke zijn de valkuilen/drempels waar we volgens jou rekening mee moeten houden? Use cases voor de verschillende mobiliteitsaanbieders.
Formuleer enkele basisprincipes waaraan de oplossing moet voldoen
Voorbeeld:
- Complexiteit
- Geen directe contact met klanten
- Bereidheid tot delen van data en producten van de mobiliteitsaanbieders
Overzicht
Valkuilen/drempels
Principes
1 je koopt een bestaand product aan of je ontwikkelt zelf => 2 verschillende procurements (vb Skipper project Brussel - Deloitte verder bouwen op bestaande project)
Generieke richtlijnen en regulatie nodig op landniveau, gewest, gedragen door overheid
Hoppin App geen Maasplatform en voorlopig ook niet het plan. Geen ontwikkeling lopende voor ticketing etc.
Nood aan één platform
Olympus: niet consistent In sommigen gevallen moet je geld voorschieten en wordt het terug betaald
betalingsgarantie nodig, eventueel door overheid
Betalingsgarantie, wie neemt verantwoordelijkheid over de factuur -> komt snel aan tafel als je bezig bent met transactie. => Hoe ver is zo'n integratie afgespronken onder de venoten onderling (Duitsland is de norm bv deeplinken: integratie bij Maasplatform de keuze bij de lokale apps Mobi-aanbieders -- Maas moet continu op tempo van de Mobi-aanbieders updates doen -> Keuzes die veel implicaties hebben. = toewijding Maasplatform maar vanaf de stap dat klant keuze zit de verantwoordelijkheid bij mobi-aanbieders).
Platform geleidelijk opbouwen en dan wagonnetjes aanhangen ("the theory of everything" werkt niet)
Belangrijk om deze gevolgen tijdig door te geven aan lokale besturen die voornamelijk kijken vanuit invalshoek vanuit userfriendly en niet de complixiteit erachter. De beslissing moet goed afgewogen worden -> Kan naar boven komen tijdens ontwikkelingsproject, aanbesteding -> Uitschrijven van Massplatform wordt heel snel heel complex
Geen individueel contract tussen aanbieder en klant (gewone ticketting met 'reglement')
Olympus maar 2 profielen:Prive en onderneming maar er zijn meerdere persona's - Persoon die werknemer is of persoon als privé gebruik. Doelgroep gebruik als burger bestaat nog niet. Zo'n platform bestaan nog niet omdat er nog geen markt is voor dit. Product aan markt overlaten
begin met bvb OCMW clienten, beheersbaar en gecibleerd => bekijk dat als een vervoersaarmoede ipv puur mobiliteit.
Integratie met aanbod NMBS en systemen: welke klantaccount?, Voucher systeem (zoals bij voorbeeld Abo via B2B-portaal (derde-betaaler facturatie)?, ...
Tegemoetkoming voor bepaalde doelgroepen (sociaal tarief) ifv vervoersarmoede
Hoppincentrale
Principes gelijk trekken met mobiliteitsbudget voor werknemers
De Hoppincentrale helpt u bij het plannen van uw verplaatsing. Zo komt u te weten met welk vervoermiddel u zich het best verplaatst en waar u moet overstappen.
Starten met doelgroep?
Beheer van rechthebbende (Wie krijgt welke korting?)
Toegang tot data
https://www.vlaanderen.be/basisbereikbaarheid/combimobiliteit/hoppincentrale "Op langere termijn kunt u bij de Hoppincentrale ook uw ticket kopen voor uw volledige verplaatsing met verschillende vervoersmiddelen."
begin met bvb OCMW clienten, beheersbaar en gecibleerd => bekijk dat als een vervoersaarmoede ipv puur mobiliteit.
Toegang tot diensten
Afspraken rond klachtenbehandeling
Indien we werken met een private speler, is er een liability gevaar bij bvb faillissement
vrij veel vragen die op voorhand een antwoord nodig hebben:
Van wie is de klant?
Wie doet de intake?
volledige integratie
Wie neemt betalingsgarantie?
Wie zet in op aanbod?
Welke mogelijkheid heeft het platform in afwijking van het basisproduct. (vb goedkoper aanbieden van de dienst, markup nemen)
is er financieie ondersteuning van de aanbieder?
Zijn er erkenningsvoorwaarden nodig (wie mag er op aanbieden)
....
(technische) interoperabiliteit
Met wie gaat de klant (inwoner) de relatie aan (gemeente, platformaanbieder, mobiliteitsaanbieder) & wat betekent die relatie? (klachten, terugbetalingen, schade, overlast...)
Correcte afspraken nodig rond Derdebetaler-systemen & verkoop / weggeven tickets of ritjes ==> vb. verkopen onder de marktprijs (treedt de aanbieder op als reseller v intermediary)
Afspraken rond Liability - wie is wanneer verantwoordelijk
Hoe verloopt contractering? Per gemeente? Op Vlaams niveau?
Met wie gaat de klant (inwoner) de relatie aan (gemeente, platformaanbieder, mobiliteitsaanbieder) & wat betekent die relatie? (klachten, terugbetalingen, schade, overlast...). Vb. enkel mensen met wagen een budget aanbieden sluit net de zwakkere doelgroepen uit
Nog geen zicht op Aanbesteding Minimaal Op Vlaams niveau COT 2025 dan op Vlaams niveau
Risico's bij het relatief klein te houden -> je moet groter kijken vanaf het begin over de grenzen heen. Ook Rekening houden met de lokale mobiliteitsaanbieders als Velo, Mecheln is er vb een energiecoöperatie Klimaan die deelwagens aanbiedt (lokale burgercoöperatie), ...
verplichting om via Maasplatform uw producten aan te bieden moeilijker voor mobi-aanbieders omdat ze afhankelijk zijn van hun Voorwaarden
Generieke platform >< verschillende eisen bv kortingen aanbieden enz, andere regelgeving per stad. => Meerwaarde verlies door verschillende prijzen ---> Transparantie naar klant qua prijzen verdeling (adminkost, maasplotform, mobi-aanbieder)
Hoe om te gaan met gemeente / gewest overschrijdend verkeer
Valkuil: hoe wordt de markt betrokken / ge consulteerd in de voorbereidingsfase
Een lastenboek op functionele eisen beperkt het antwoord op de vraag => functionele eisen + Europese aanbesteding
Welke aanbestedings-procedure wordt gekozen. Als de vraag standaard wordt aanbesteed, krijg je ook een standaard antwoord.
Oplossing: Aankoop van een innovatieve oplossing volgens de EAFIP-methodiek: https://eafip.eu/toolkit/
Oplossing: Contact SPIN4EIC voor een gratis introductie van de EAFIP-methodiek
Belgie kent volgens mij nog maar 1 aankoop van een te ontwikkelen innovatieve oplossing (PCP, gericht op TRL tussen 1 -8)
Het zijn tot nu tot standaard aankoop procedures. Gericht op TRL9.
Valkuil: geen aandacht voor reeds bestaamde oplossingen die reeds elders in Europa bestaan
Valkuil: een te complexe probleemstelling. Zonder duidelijke fasering.
Valkuil: een product ontwikkelen, met een ingewikkeld data integratie, dat achterhaald wordt door de mobility data space ontwikkeling.
Valkuil: een MaaS-product is voor haar functioneren grotendeels afhankeijk van (de kwaliteit) data van derden. Waar een MaaS-operator geen directe invloed op heeft.
Oplossing: het gebruik van de data spaces integreren in de uitdaging van de ontwikkelingsfase
Valkuil: alleen aandacht voor de technische eisen van het product, maar niet voor de onderliggende juridische eisen voor het data delen. Noch voor de business case.
Valkuil: een te complexe probleemstelling.
Opname en Miro bord
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link .
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-06-11 13u-16u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-07-02 13u-16u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-07-09 13u-16u Teams
Agenda
Wie is wie?
Toelichting VLOCA-traject (+- 15 min)
Wie zijn we? Wat doen we?
Introductie van het project (+- 15 min)
Presentatie van thema, scoping en bevindingen voorstudie rond het traject
Aanpak van het VLOCA traject
Tijdlijn
Afstemming workshops & deliverables (35 min)
Bespreken welke workshops en deliverables van toepassing zijn
Wat willen we uit elke werkgroep halen
Focus op deliverables
Vervolledigen stakeholderlijst (+- 15 min)
Navraag bij betrokken partijen voor de stakeholders die van toepassing zijn bij de verschillende werkgroepen
Wie nodig, wie cruciaal, aan wie denken we vanuit eigen context, met wie hebben we meeste contact, hoofd stakeholders benoemen, MOSCOW
Kernteam: wie is wie?
Izegem – Slim contactpunt voor de gemeenten
Slim contactpunt als één digitale service organisatie zet in op een snellere, doelgerichtigere en kwalitatieve dienstverlening via één centraal gekozen punt. Hierbinnen werd een maturiteitsmodel opgericht rond de verschillende stromen die nodig zijn voor een meldingen platform.
Izegem, Roeselare en Wingene
Geraardsbergen – Dienstverlening van de toekomst
Dienstverlening van de toekomst zet eveneens in op een op een efficiëntere en doelgerichtirgere dienstverlening. Binnen het traject wordt nieuw meldingen platform ingericht voor de lokale besturen.
Aalst, Assenede, Buggenhout, Dendermonde, Kruisem, Maarkedal, Merelbeke, Wichelen en Zelzate
Gent – Volgen van Linked Asset Gegevens (VLAG)
VLAG werkt een prototype uit rond een centraal meldingen platform dat gebruik maakt van linked data en Vlaamse Smart Data spaces, gericht op een meer klantgerichte samenwerking tussen de stadsdiensten en beheerders van het openbaar domein.
Antwerpen, Brugge, Knokke-Heist, Nijlen en Oostende
Shift – Regionaal meldpunt
SHIFT onderzoekt wat de rol kan zijn van een centraal meldingen platform binnen de regio Zuid-West-Vlaanderen.
Harelbeke, Kortrijk, Zwevegem, Wevelgem, Deerlijk
VLOCA-traject
1. Business werkgroep
Gedurende de business werkgroep zullen we de probleemstelling, de context en motivatie van het project trachten te bevestigen.
Vervolgens zullen we het kernproduct vastleggen, de doelgroep en de waarde die we willen creëren.
Tot slot zullen we in kaart brengen welke activiteiten nodig zijn om tot deze waarde te komen.
Doelgroep: Strategische profielen, architecten, business analisten
2. Functionaliteiten werkgroep
Gedurende de functionaliteiten werkgroep zullen we dieper ingaan op de verschillende functies, taken en rollen die we nodig hebben om de activiteiten te realiseren.
Doelgroep : Business experten, architecten, business analisten
3. Applicatie componenten werkgroep
Gedurende de applicatie componenten werkgroep zullen we een landschapsanalyse uitvoeren en dieper ingaan op de manier waarop informatie gebruikt en gedeeld wordt en welke tools hieraan gelinkt kunnen worden.
Doelgroep : IT experten, IT architecten, business analisten
4. Aanpak en risico’s werkgroep
Gedurende de aanpak en risico's werkgroep zullen we verschillende scenario’s bekijken met betrekking tot de aanpak om tot een centraal meldingsplatform te komen. Deze scenario’s zullen we vervolgens evalueren op haalbaarheid, risico’s en impact.
Doelgroep: Strategische profielen, architecten, business analisten
Thema en bevindingen voorstudie
Context en doelstellingen
‘Digitale Meldingen' is een initiatief gericht op het verbeteren en transparanter maken van de communicatie tussen burgers, lokale besturen en de Vlaamse overheid. Via een centraal meldingsplatform willen we burgers in staat stellen om hun zorgen te delen met de juiste instanties, zodat problemen met de dienstverlening efficiënt en gestructureerd kunnen worden aangepakt.
Burgers willen hun bezorgdheid rond dienstverlening kunnen melden
Doel van de Opdracht
Dit traject focust op het verbeteren van de doorstroom van burgermeldingen tussen verschillende bestuursniveaus. Het onderzoekt de integratie van burgermeldingen, de rol van een centraal beheerplatform, en de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de betrokken bestuursvormen. Dit met als doel de bovenlokale integratie met Vlaamse Overheidsdiensten en Intercommunales mogelijk te maken. Binnen het centraal meldingen platform wordt extra aandacht besteed aan de definitie van de verantwoordelijkheden en aan het waarborgen van een duidelijke rolverdeling tussen de verschillende partijen.
Assumpties
Lokale besturen zetten in op bovenlokale samenwerking
Bereidheid van intercommunales en Vlaamse Overheid
Betrokken partijen zetten in op service management principes en tools
Het onderzoek richt zich op een meldingen platform dat vlot integreert met verschillende dienstverleningen
Peter: met betrekking tot stakeholders die actief zijn op het openbaar domein. Het gaat niet altijd enkel over een lokale overheid of intercommunale. Soms zijn er ook private bedrijven betrokken. Zitten deze voorlopig out of scope?
- Janis: Straks te bekijken tijdens de oefening rond stakeholdermapping.
Beperking
Enkel capaciteit om in te zetten op belangrijkste doelgroepen voor lokale besturen.
Voorwaarden
Interne werking van de organisatie is voldoende matuur om informatie op een gestructureerde manier uit te wisselen
Voldoende bewustzijn bij de betrokken partner
De belangrijkste meerwaarde
Burger kan zijn meldingen ongeacht de context via een plaats naar keuze doorgeven
Heldere en verbeterde communicatie naar de burger door duidelijke afspraken rond beheer van meldingen
Minder manuele opvolging en administratieve lasten door vereenvoudigde samenwerking tussen verschillende bestuursniveaus
Veel voorkomende meldingen
· Zwerfvuil
· Defecten openbaar domein
· Wegenwerken en signalisatie
· Burgerzaken
· Overlast dieren
Opmerking:
Dit is een zeer interessante slide. Waarop is dit gebaseerd? Bestaan hier cijfers over? Is het op basis van kwalitalitatieve analyse?
- Janis: dit is een consolidatie van alles wat ik van jullie ontvangen heb. Dit komt een stuk van Izegem en Geraardsbergen maar is een voorstudie, nog niet definitief. We willen naar jullie luisteren om te bekijken waar de pijnpunten voornamelijk zitten in jullie trajecten. Het geeft een algemeen beeld.
- Heeft iemand de cijfers? Als je cijfers hebt van hoeveel procent mbt een private speler komen, dan kan je prioriteiten beginnen te bepalen. De cijfers zijn van enorm belang dus moest het mogelijk zijn om deze te ontvangen, dat zou zeker interessant zijn.
- Janis: vandaag is het vooral de bedoeling om in groep te beslissen waar de focus op zal liggen van het VLOCA-traject zodat de verwachtingen gelijk liggen. Daarnaast zijn jullie de experten en proberen we verder te bouwen op jullie expertise en studies.
Niet alle lokale besturen hebben dezelfde maturiteit
Maturiteitsmodel
Binnen het slim contactpunt Izegem werd een maturiteitsmodel opgericht rond de verschillende stromen die nodig zijn rond meldingen. Dit is een krachtige tool om als lokaal bestuur een inschatting te kunnen maken over de positie van jouw organisatie en welke stappen er mogelijks nog moeten ondernomen worden om te komen tot een bovenlokale integratie voor meldingen.
Wat moet een bestuur kunnen?
Besturen hebben reeds een digitaal loket waar feedback richting de burger kan worden voorzien
Er is nood aan een groter bewustzijn en bereidheid tot samenwerken tussen de verschillende partners
Alle communicatie wordt bijgehouden in service-software zodat deze kunnen geraadpleegd worden
Documenten moeten eenvoudig digitaal uitgewisseld kunnen worden
Belangrijke punten uit het model
Gebruik van verschillende service software bemoelijkt vlotte integratie
Regionale samenwerking bevorderdt structurele aanpak van bovenlokale noden
Het succes van centraal meldingen platform hangt volledig af van duidelijke afspraken tussen de betrokken partijen
Opmerkingen
Peter: het lijkt mij ook belangrijk om op de gele pijltjes te focussen die de verbinding maken. Zit dit ook in scope of niet?
- Janis: de verbinding zit in scope. Het staat nog niet vast of dit één toepassing moet zijn of dat de resultaten van de werkgroepen. We willen de vrijheid hebben om daar breed te kunnen gaan. Het is wel de bedoeling dat het advies een oplossing voorzien met mogelijke scenario’s bvb eentje waar met minimale impact/kosten een volledige oplossing kan voorzien worden. Rond ontvangst, hoe dit moet gebeuren in mijn burgerprofiel of telefoondienst: dat gaat ons te ver leiden. Wel: wat voor afspraken zijn daarvoor nodig? We kunnen een centraal meldingen platform gaan ontwikkelen maar als de afspraken niet duidelijk zijn dan kan het snel fout lopen. Het einddoel is om de burger op een tijdige manier informeren en zijn bezorgdheden opgelost worden.
Essin: hebben jullie de officiële Vlaamse fases en codes gebruikt in het schema? Ik zie terminologie die niet overeenkomt. Het is belangrijk om de juiste taal te gebruiken voor het doorgeven van statussen etc. Bijvoorbeeld, ik zie verwerking en afhandeling staan maar hiervoor bestaat een andere benaming.
- Janis: voorlopig hebben we het hier in dit document generiek gehouden. Wanneer we een advies geven dan is dat op basis van het OSLO-model.
Sarah: wordt de ontvangst van meldingen via de gemeentelijke apps meegenomen in de scope?
- Janis: nee, zit niet in scope. We houden er wel rekening mee in de zin dat in het advies dat we geven, interoperabiliteit centraal staat. Het is met andere woorden belangrijk dat de mogelijkheid er is om met andere, bestaande software, in interactie te gaan. Daarnaast wordt bekeken of het mogelijk zou zijn om Mijn Burgerprofiel uit te breiden om meldingen te capteren. Dit zit hier echter niet in scope. Hier focussen we op het centraal meldingen platform.
Tijdlijn VLOCA-traject
1) Kennismaking
Gedurende de kennismaking wordt de scoping van de opdracht verfijnd met de verschillende betrokken partijen. De relevante workshops en deliverables worden geselecteerd
2) Generieke Business architectuur
Twee werkgroepen:
a. Business werkgroep
Gedurende de business werkgroep wordt de onderliggende probleemstelling scherp gesteld en de noden van de verschillende betrokken partijen in kaart gebracht. Hier wordt de focus gelegd op de generieke behoeften en de meerwaarde die deze kunnen opbrengen. We gaan hierbij de ‘waarom’ toelichten van het traject.
b. Werkgroep functionaliteiten
Vervolgens wordt tijdens de werkgroep functionaliteiten de nodige high-level rollen en processen in kaart gebracht.
3) High-level applicatie componenten werkgroep
§ Gedurende de werkgroep “applicatie componenten” wordt dieper ingegaan op nodige dienstenverlening en functies die daarvoor nodig zijn.
§ Vervolgens wordt aan de hand van een landschapsanalyse de applicatiecomponenten nodig voor ondersteunen van de organisatie in kaart gebracht.
4) Werkgroep aanpak en risico’s
Gedurende de werkgroep ‘aanpak en risico’s’ wordt nagedacht over de mogelijke risico’s de gepaard gaan met het opzetten van de verschillende applicatie componenten. Op basis van deze risico’s worden de toepasbare principes and referentie standaarden en mogelijke technologische voorwaarde naar voor geschoven.
5) Wrap-up
Terugkoppeling resultaten
Brainstorm in Miro-bord
Wat willen we uit elke werkgroep halen
Opdracht
Welke deliverables willen we behalen op het einde van elk van de werkgroepen?
Welke zijn de
Must haves
Should haves
Could haves
Won’t haves
Focus op deliverables zelf en niet op hoe we deze gaan behalen.
Output en discussie
Business werkgroep
Must haves
Should haves
Could haves
Won't have
Dit zijn eisen die absoluut noodzakelijk zijn om de werkgroep te laten functioneren zoals bedoeld. Hier is geen discussie over te voeren: zonder deze eisen wordt het eindresultaat niet behaald.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Wensen die op dit moment nog niet relevant zijn, maar dat voor een later project eventueel wel kunnen zijn. In de huidige werkgroep worden deze wensen daarom niet nagestreefd.
Rolverdeling
Handvaten voor betrokken applicaties om te connecteren (vb dossierafh.)
Betere inzichten, analyses
Doelstellingen van het centraal meldingen beheer (maximaal cijfermatig beargumenteerd)
Business-profielen :)
Opportuniteiten voor standaarden te ontwikkelen
Stakeholderanalyse + check bereidheid tot samenwerking
OSLO verder aanvullen/uitbreiden
Scoping van de activiteiten rond meldingen beheer
Lokale context van betrokken partijen
Bruikbare generieke processen
Duidelijke procesbeschrijving (zodat we alle acties en mogelijke paden in rekening brengen)
Input gebruikers!
Gebruikersonderzoek. Hoe kan een burger makkelijk melden
Motivatie rond (waarom gaan zouden we hierop moeten inzetten?)
Informatieanalyse: Wat moet een goede melding bevatten
Kennis van Appl.landschap en welke ontwikkelingen er zijn.
Een 'to be'-situatie uitwerken rond afhandelen van meldingen (waarop LB zich op afstemmen)
differentiatie aan profielen
Voor wie?
Toegankelijkheid op verschillende niveaus (tax.) en welke org. hierbij betrekken
Janis: tijdens de eerste werkgroep is het voornamelijk de bedoeling om een kader te schappen voor de volgende werkgroepen: waarom dit project, wat is de rolverdeling,..
Bart: post it kennis van applicatielandschap en ontwikkelingen. De definities zullen belangrijk zijn wanneer we spreken over een platform. Soms bestaat hierover verwarring. Daarnaast bestaat er al heel wat qua oplossingen. Het is belangrijk dat we weten welke stakeholders we erbij kunnen halen.
- Janis: belangrijk is om te weten hoe snel we wie gaan betrekken. Dit nemen we op bij de oefening rond stakeholders. We nemen dit mee.
Janis: bruikbare, generieke processen. We kijken ook sowieso naar OSLO en andere high level processen die nodig zouden zijn.
Essin: de (generieke) procesbeschrijving is belangrijk.
- Janis: we kunnen bekijken welke generieke processen nodig zijn met mogelijks een stapje dieper. We gaan niet op elk niveau van de verschillende lokale besturen/(niet-) private partners die hierbij betrokken zijn hun processen gaan definiëren. Dit is niet noodzakelijk relevant. De generieke processen zijn dat wel.
Janis: de lokale context van de betrokken partijen geeft een extra dimensie. Een aantal partijen zijn al aan de slag met oplossingen en deze zaken nemen we zeker mee. We vertrekken vanuit OSLO en indien er geen match zou zijn, dan kunnen we hierover communiceren.
Janis: onderzoek bij gebruikers – hoe kan een burger gemakkelijker meldingen maken? – hiervoor kijken we naar de resultaten van jullie trajecten. In de business werkgroep komen we hierop terug. Belangrijk is om de informatie die voortkomt uit jullie onderzoeken mee te nemen. Het is echter niet de bedoeling om vanuit VLOCA nog voor elk lokaal bestuur gebruikersonderzoeken te doen.
Karel: post it betere inzichten en analyse. Het is belangrijk om op het einde van het traject een lessons learned op te maken om te vermijden dat inzichten verloren gaan.
- Janis: het kan interessant zijn om bij het formuleren van de doelstellingen, KPI’s gaan benoemen om ted weten of we die doelstellingen ook bereikt hebben. Dit kunnen we dan meenemen in ons advies.
Functionaliteiten werkgroep
Must haves
Should haves
Could haves
Won't have
Dit zijn eisen die absoluut noodzakelijk zijn om de werkgroep te laten functioneren zoals bedoeld. Hier is geen discussie over te voeren: zonder deze eisen wordt het eindresultaat niet behaald.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Wensen die op dit moment nog niet relevant zijn, maar dat voor een later project eventueel wel kunnen zijn. In de huidige werkgroep worden deze wensen daarom niet nagestreefd.
Connectoren
Link met Authentieke bronnen
Verplichtingen naar de prive markt voor koppelingen naar het platform (richtlijnen die moeten gevolgd worden)???
voor doorstroming proces melden naar andere appl.
Gewenste functionaliteiten: getest?
GDPR
Intake voor de besturen (schaalbaarheid vs complexiteit)
Data voor betere inzichten te genereren
Procesbeschrijvingen gebruiken als basis voor functionaliteiten
OSLO model meldingen
vereisten en voorwaarden gelinkt aan functionaliteiten
Open buikbare generieke Architectuur
Informatie en stroommodellen rond dispatching
* Op basis van welke gegevens wordt een melding toegewezen, doorgegeven
Functionaliteiten vanuit burgers alsook vanuit perspectief medewerkers (de gebruikers)
Usability: voor iedereen
By design: functionaliteiten per profiel (gebruiker) voorzien
Belangrijkste features voor een meldigen platform
Janis: wat zijn precies de verwachtingen rond GDPR?
- Bart: er worden persoonsgegevens doorgestuurd bij een melding dus specifieke wetgeving rond het gebruik van een chatbot of virtueel assisten is belangrijk om mee te nemen. Wanneer dit onderwerp behandeld wordt, zouden experts ter zake moeten aanwezig zijn.
- Janis: we bekijken om iemand van DPO te betrekken bij de werkgroep.
OSLO model
- Janis: nemen we zeker mee. We bekijken wat we nodig hebben.
Usability
- Janis: user testen gaan we niet kunnen doen
- Bart: design functionaliteiten per profiel zijn belangrijk. We mogen de groep van niet-digitaalvaardigen niet vergeten. Daarnaast is begrijpbare terminologie belangrijk.
Gewenste functionaliteiten getest
- Janis: we gaan nog geen oplossing uitbouwen.
- Sarah: we denken soms dat we een bepaalde functionaliteit nodig hebben maar best is om dat eerst te bevragen.
- Janis: dus de functionaliteiten die we uit het traject halen moeten gestaafd worden, al dan niet door een lokaal bestuur, door een gebruikersbevraging. Dit moeten we bekijken of het haalbaar is binnen dit traject of verschuiven naar effectieve implementatie.
Intake besturen: schaalbaarheid vs complexiteit
- Janis: het is de bedoeling om een oplossing uit te werken die voldoende flexibel is. Geen pakket dat voor iedereen verplicht te implementeren is. We weten dat veel lokale besturen al werken met bepaalde pakketten en we dus maximaal moeten inzetten op interoperabiliteit.
Applicatie componenten werkgroep
Must haves
Should haves
Could haves
Won't have
Dit zijn eisen die absoluut noodzakelijk zijn om de werkgroep te laten functioneren zoals bedoeld. Hier is geen discussie over te voeren: zonder deze eisen wordt het eindresultaat niet behaald.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Wensen die op dit moment nog niet relevant zijn, maar dat voor een later project eventueel wel kunnen zijn. In de huidige werkgroep worden deze wensen daarom niet nagestreefd.
HL applicatie landschap
Standaard API's voorzien voor gegevensuitwisseling
Verschillende onderdelen voor het meldingen platfomr
Ophalen gekende data specifieke melding (vb infrastructuurelement, wegsegmentf, beheerder,...)
Generieke Architectuur
technische profielen en dus kennis rond die componenten
Keuze technologie (VSDS, API's, ACM/IDM, ...)
Centraal component dat beheerd w door Vlaanderen (al is die ontwikkeld door externen) matchen met functionaliteiten + haalbaarheid en prioritisering aan koppelen
Ophalen gekende data specifieke meldingen
- Janis: een centraal beheer platform gaat niet definiëren wat een bepaalde afnemer of provider moet gebruiken. Zij zullen eigen elementen hebben of andere onderdelen.
- Karel: vanuit VLAG is dit een belangrijk gegeven. We willen dit open trekken naar ander zaken. Een centraal beheer platform kan gebruikt worden om meldingen te verrijken en centraal toe te wijzen.
- Janis: we gaan niet bepalen wat een centraal infrastructuur element is en wat erin moet zitten.
Aanpak en risico’s werkgroep
Must haves
Should haves
Could haves
Won't have
Dit zijn eisen die absoluut noodzakelijk zijn om de werkgroep te laten functioneren zoals bedoeld. Hier is geen discussie over te voeren: zonder deze eisen wordt het eindresultaat niet behaald.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Bij deze categorie verandert het van een eis in een wens. Het zou mooi zijn als aan deze wens(en) wordt voldaan, maar het is niet erg als het niet gebeurt. Belangrijk is dat het geen gevaar vormt voor de beschikbare tijd, het beschikbare budget of de voor handen zijnde capaciteit.
Wensen die op dit moment nog niet relevant zijn, maar dat voor een later project eventueel wel kunnen zijn. In de huidige werkgroep worden deze wensen daarom niet nagestreefd.
Stakeholdermanagement noden
Zal er iets van 'wettelijk kader' voorzien worden rond het centraal meldingen-platform? Hoe kunnen we die afdwingbaar maken? Hoe kunnen we leveranciers verplichten om met bepaalde standaarden te werken?....
GDPR
Vervolledigen stakeholderlijst
Opdracht
Welke stakeholders zijn nodig bij de verschillende werkgroepen?
Wie is cruciaal?
Aan wie denk je vanuit je eigen context/ervaringen?
Bij wie ervaren jullie bottlenecks?
Output en discussie
Stakeholders
Burgerwacht
eerstelijnsmedewerkers LB
Clearchannel
afvalintercommunales
Burgemeester & schepenen
Eigenaars en beheerders van Laadpalen
AWV
Fluvius
Telco?
Andere overheden (buurgemeente, Vlaanderen, Politie, Brandweer, ...)
Intercommunales die beheren voor een (lokaal) bestuur
(Afvalintercommunale, fluvius voor lichtmasten, ...)
Dienstverleners met raamcontracten voor het oplossen van meldingen (vb. Clearchannel)
Next steps
Aanvullen excel
Neem je tijd om de stakeholderlijst zoveel mogelijk aan te vullen.
Vergeet niet om naar de verschillende tabs te kijken: lijst kan verschillend zijn afhankelijk van de soort werkgroep.
Voorbereiding volgende werkgroep
· VLOCA verwerkt de input van de kick-off
· Het verslag wordt rondgestuurd. Feedback is welkom.
· Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende werkgroepen
Vragen
Peter: wordt er voorbereidende input verwacht van ons voor de komende werkgroepen?
- Janis: jullie input zal nog bevraagd worden zodat jullie kennis maximaal kan ingezet worden. Eerst en vooral mogen jullie een mail verwachten met een samenvatting. Daarnaast kunnen we nog even samenzitten met Izegem rond het maturiteitsmodel om dit mee te integreren in het verhaal.
Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Kick-off Business werkgroep 2024-04-26 13u-14u30 Teams Business werkgroep Business werkgroep 2024-05-27 13u30-16u00 Teams
Technologie werkgroep Deze thematische werkgroep richt zich op het identificeren en in kaart brengen van de technologie die nodig is om het traject technisch werkbaar te maken. Onder technologie verstaan we hardware, software en hybride infrastructuur . In deze werkgroep kijken we samen welke bouwstenen nodig zijn om tot de oplossing(en) te komen voor de use cases die tijdens de vorige werkgroepen werden gedefinieerd. De Werkgroep staat open voor deelname door de gehele quadruple helix .
Vaste deelnemers zijn de leden van het VLOCA-trajectconsortium en stakeholders, die samen deze noden in kaart brengen. Specifiek zijn we voor deze werkgroep op zoek naar meer technische profielen zoals IT-architecten, solutions architecten, IT managers, personen die actief zijn binnen de industrie,..
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de IT-architectuur verder aan te vullen.Heb jij interesse, specifieke noden, expertise of andere belangen bij dit traject?
Klik hier om je in te schrijven. Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-06-11 13u-16u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-07-09 13u-16u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-07-09 13u-16u Teams +
Digitale meldingen
Context
Gent, Shift, Izegem en Geraardsbergen werken samen met VLOCA (Vlaamse Open City Architectuur) aan een Gemeente-Zonder-Gemeentehuis-Boost initiatief, een samenwerking tussen GZG en het programma Lokaal Digitaal genaamd “ Digitale meldingen ”. ‘Digitale Meldingen' is een initiatief gericht op het verbeteren en transparanter maken van de communicatie tussen burgers, lokale besturen en de Vlaamse overheid. Via een centraal meldingsplatform willen we burgers in staat stellen om hun zorgen te delen met de juiste instanties, zodat problemen met de dienstverlening efficiënt en gestructureerd kunnen worden aangepakt.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
Business werkgroep
Opzet
Tijdens de werkgroep werden de volgende topics behandeld:
Scoping aan de hand van use-cases: we leggen de nadruk op de context en wat we willen bereiken met een digitaal meldingen platform. Hierbij staat het verbeteren van de efficiëntie, transparantie en effectiviteit van meldingenbeheer tussen verschillende publieke en niet-publieke organisaties centraal. We focussen tijdens deze werkgroep dus niet op de specifieke functionaliteiten van een centraal meldingen platform, of wat het meldingen platform moet kunnen.
SWOT-analyse rond het Centraal meldingen platform
Consolidatie van de SWOT-analyse in een aantal doelstellingen
Scoping
Wat verstaan we onder 'meldingen'?
Melding: de burger signaleert een tekortkoming in het functioneren van de stad. Meldingen zijn vragen om herstel, aandacht of onderzoek.
Wat valt hier niet onder?
Klacht: een manifeste uiting (zowel mondeling, schriftelijk als elektronisch) waarbij een ontevreden burger bij het stadsbestuur klaagt over een door de stad (al dan niet) verrichte handeling of prestatie.
Suggestie: een voorstel voor verbetering van de werking
Vraag: de burger is op zoek naar inlichtingen over wie, wat, waar, wanneer, waarom, welk en hoe.
Reactie: een repliek of antwoord op iets geven.
De onderstaande figuur beschrijft de flow en de verschillende onderdelen van een centraal meldingen platform. Het ontvangen van de meldingen is bij dit project niet de primaire scope. Het lokaal bestuur in kwestie beslist zelf hoe de meldingen in ontvangst genomen worden bv. via een loket, telefonisch, lokale applicatie,.. De belangrijkste focus vandaag is het verzenden van de melding overheen de verschillende besturen. Dit brengt complexiteit met zich mee.
Het gedeelte 'dispatching' gaat specifiek over de overgang van een melding van de verantwoordelijkheid van een lokaal bestuur naar een andere partij. 'Verwerking' betreft de afspraken rond het afhandelen van de melding. Het blauwe gedeelte is waar we ons momenteel op richten: het zorgen voor duidelijke communicatie rondom een melding. Bij een melding van bijvoorbeeld een defecte lantaarnpaal willen we zeker weten binnen welke tijd deze moet worden afgehandeld, welke risico's eraan verbonden zijn, en dat alles binnen een systeem kan worden gevolgd. We specificeren niet wie ter plaatse moet komen of welke stappen deze persoon moet ondernemen om het probleem op te lossen.
Vraag Fluvius: is het de bedoeling dat dit systeem de bestaande kanalen vervangt? Op onze website bestaat er reeds de mogelijkheid om een defecte straatlamp te melden door een burger. Of blijven deze naast elkaar bestaan? Wordt er een link gelegd?
VLOCA: we hebben de ambitie om deze maximaal met elkaar te gaan integreren. In een latere fase zullen we een analyse moeten doen om te bekijken welke systemen er reeds bestaan. Vandaag ligt de nadruk op wat de meerwaarde van een centraal meldingen platform is en waarom we erop zouden moeten inzetten.
In de onderstaande afbeelding worden de use cases toegelicht die al dan niet binnen scope zitten:
Oefening 1: SWOT-analyse
Toelichting
Een SWOT-analyse is een strategische planningstechniek die wordt gebruikt om de Sterktes (Strengths), Zwaktes (Weaknesses), Kansen (Opportunities), en Bedreigingen (Threats) van een project of organisatie te identificeren en te evalueren.
Sterktes: Interne kenmerken die bijdragen aan het succes.
Zwaktes: Interne kenmerken die de prestaties belemmeren.
Kansen: Externe factoren die benut kunnen worden voor voordeel.
Bedreigingen: Externe factoren die risico’s vormen voor succes.
Waarom belangrijk?
Een SWOT-analyse biedt strategisch inzicht, ondersteunt besluitvorming en helpt bij risicobeheer voor het centraal meldingen platform.
Toepassing op: Centraal Meldingen Platform
Efficiëntie: Biedt inzicht in interne processen die verbeterd kunnen worden.
Transparantie: Identificeert externe factoren die kansen bieden voor verbeterde communicatie met burgers.
Effectiviteit: Helpt bij het bepalen van bedreigingen die de succesvolle implementatie van het platform kunnen belemmeren.
Opdracht: Identificeer de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen rond het digitaal meldingen platform.
Besluit
Een gestandaardiseerd, digitaal meldingssysteem verbetert efficiëntie en dienstverlening, maar vereist effectieve aanpak rond bewustwording, transparantie en integratieproblemen.
Sterktes:
Efficiëntie en Uniformiteit: Verhoogde efficiëntie en standaardisatie van processen.
Digitale meldingen: Volledig digitale en locatie-onafhankelijke meldingen.
Gebruikersgericht: Diensten op maat, sneller en gerichter.
Werklastbesparing: Verminderde werklast door directe dispatching.
Synergie en samenwerking: Herbruikbare bouwblokken en innovatieve publiek-private samenwerking.
Keuzevrijheid: Lokale overheden kiezen eigen inputkanalen.
Zwaktes:
Gebruikersdeelname: Mogelijke weerstand tegen verandering of samenwerking
Meldingenbeheer: Verhoogde instroom meldingen, dubbele meldingen en niet-digitale meldingen.
Complexiteit en integratie: Standaardisatie van termen, complexiteit opzet en integratieproblemen met bestaande systemen.
Transparantie: Gebrek aan zicht op afhandeling door andere instanties.
Opschaling: Moeilijkheden voor kleinere besturen om op te schalen.
Een uniforme infrastructuur en technologische verbeteringen verhogen de efficiëntie en innovatie, maar hou rekening met privacy, operationele uitdagingen en mogelijks hogere kosten.
Kansen:
Generieke infrastructuur: Uniform en eenvoudig meldingsproces.
Technologische verbeteringen: Proactieve meldingen en ondersteuning via AI.
Standaardisatie en open source: Gebruik van internationale standaarden (bvb LDES) en open source oplossingen zoals QGIS.
Efficiëntie en innovatie: Minder doorsturen tussen beheerders, beter gebruik van meldingsdata, en versterking van het innovatieve imago doormiddel van proactieve dienstverlening.
Bedreigingen:
Privacy en datakwaliteit: GDPR-risico's en de noodzaak voor hoogwaardige data.
Technologische en operationele uitdagingen: Bijhouden van nieuwe technologieën, authenticatieproblemen, en prestatie- en schaalbaarheidsproblemen.
Operationele kosten en ondersteuning: Hoge koppelingskosten door fragmentatie en risico op onvoldoende ondersteuning door leveranciers.
Oefening 2: consolidatie SWOT-analyse in doelstellingen
Toelichting
In deze oefening staan we stil bij de vraag welke projectdoelen we kunnen identificeren.
Oefening 3: groepering en prioritisering doelstellingen
Besluit
Door maximaal in te zetten op een eenvoudig en gestandaardiseerd end-to-end process verhogen we de toegankelijkheid en zorgen we voor een verbeterde en kosten-efficiente dienstverlening richting de burger.
Prioriteiten:
Een snel, transparant en eenvoudig meldingenproces overheen verschillende bestuursvormen
Maximaal inzetten op een end-to-end process voor meldingen. Maximale toegankelijkheid van het meldingssysteem. Maximale integratie van bestaande bouwstenen.
Vermindering van complexiteit door standaardisatie. Duidelijke en heldere afspraken tussen verschillende partijen.
Inzichten halen uit meldingen voor verbeterde en proactieve dienstverlening. Kostenbesparing door minder werklast voor verwerkende diensten.
Om deze doelstellingen te behalen moeten we ons behoeden voor de risico’s die hiermee gepaard gaan:
Niet kwalitatieve of privacy conforme informatie
Zorg voor standaardisatie en betrek DPO bij informatiedeling
Niet alle lokale besturen zijn klaar om deze stap te nemen
Hou rekening met bestaande maturiteitsverschillen bij lokale besturen
Te veel focus op technologische oplossing
Zoek de juiste balans tussen tools en procesoptimalisatie
Authenticatie tussen verschillende partijen
Zorg voor robuuste authenticatie en autorisatie, ook voor anonieme meldingen
Meer werklast door toename in systemen
Vind een goede balans tussen integratie en schaalbaarheid
Continue veranderende technologie
Voorzie budget voor innovatie of kies voor een commercial ‘off the shelf’ oplossing
Hogere TCO door wildgroei aan systemen
Zorg voor kosten-baten analyse rekening houdend met operationele kosten
Beperkt draagvlak bij de leveranciers
Maak duidelijke en gedragen overeenkomsten met leveranciers
Opname en Miro bord
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link .
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub.
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be
Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Kick-off Business werkgroep 2024-04-26 13u-14u30 Teams Business werkgroep Business werkgroep 2024-05-27 13u30-16u00 Teams
Data en informatie werkgroep De eerste thematische werkgroep is erop gericht de data en informatienoden van de use cases, die tijdens de vorige werkgroep werden geïdentificeerd, in kaart te brengen. Een aantal vragen die aan bod kunnen komen tijdens deze werkgroep zijn: Welke data hebben wij nodig? Aan welke eigenschappen moet de data voldoen? Welke data en informatie brengen we samen om de use cases te kunnen uitwerken?
De Werkgroep Data & Informatie staat open voor deelname door de gehele quadruple helix . Vaste deelnemers zijn de leden van het VLOCA-trajectconsortium en stakeholders, die samen de data- en informatienoden in kaart brengen. Specifiek zijn we voor deze werkgroep op zoek naar data analisten, functionele analisten, DPO's, business analisten, eindgebruikers,...
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de data- en informatiearchitectuur verder aan te vullen.Heb jij interesse, specifieke noden, expertise of andere belangen bij dit traject?
Klik hier om je in te schrijven. Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Thematische werkgroep 1 Data en informatie werkgroep 2024-06-11 13u-16u Teams Thematische werkgroep 2 Functionele werkgroep 2024-06-11 13u-16u Teams Thematische werkgroep 3 Technologie werkgroep 2024-07-09 13u-16u Teams +
Digitale meldingen
Context
Gent, Shift, Izegem en Geraardsbergen werken samen met VLOCA (Vlaamse Open City Architectuur) aan een Gemeente-Zonder-Gemeentehuis-Boost initiatief, een samenwerking tussen GZG en het programma Lokaal Digitaal genaamd “ Digitale meldingen ”. ‘Digitale Meldingen' is een initiatief gericht op het verbeteren en transparanter maken van de communicatie tussen burgers, lokale besturen en de Vlaamse overheid. Via een centraal meldingsplatform willen we burgers in staat stellen om hun zorgen te delen met de juiste instanties, zodat problemen met de dienstverlening efficiënt en gestructureerd kunnen worden aangepakt.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
Functionaliteiten werkgroep
Waar willen we met een centraal meldingen platform naartoe?
Het centraal meldingssysteem biedt een snel, transparant en eenvoudig meldingenproces voor burgers en overheidsinstanties. Het maximaliseert toegankelijkheid en integratie, vermindert complexiteit door standaardisatie, en zorgt voor duidelijke afspraken tussen de verschillende partijen.
Belangrijkste kenmerken:
End-to-end proces en toegankelijkheid: Naadloos van melding tot afsluiting, gebruiksvriendelijk voor iedereen.
Integratie en standaardisatie: Efficiënt gebruik van bestaande systemen en met uniforme processen.
Proactieve en kostenbesparende dienstverlening: Data-inzichten en AI voor betere service en lagere kosten.
Consolidatie SWOT analyse in doelstellingen
Door maximaal in te zetten op een eenvoudig en gestandaardiseerd end-to-end proces verhogen we de toegankelijkheid en zorgen we voor een verbeterde en kosten-efficiënte dienstverlening voor de burger
Maximaal inzetten op een end-to-end proces voor meldingen Maximale toegankelijkheid van het meldingssysteem Maximale integratie van bestaande bouwstenen
Vermindering van complexiteit door standaardisatie Duidelijke en heldere afspraken tussen verschillende partijen
Inzichten halen uit meldingen ter bevordering van proactieve en verbeterde dienstverlening Kostenbesparing door minder werklast voor verwerkende diensten
Een snel, transparant en eenvoudig meldingenproces over verschillende bestuursniveaus heen
Consolidatie SWOT analyse in risico's
Om deze doelstellingen te behalen moeten we ons bewust zijn van de risico’s die hiermee gepaard gaan:
Niet kwalitatieve of privacy conforme informatie
Zorg voor standaardisatie en betrek DPO bij informatiedeling
Niet alle lokale besturen zijn klaar om de stap te nemen
Hou rekening met bestaande maturiteitsverschillen bij lokale besturen
Te veel focus op technologische oplossing
Zoek de juiste balans tussen tools en procesoptimalisatie
Authenticatie tussen verschillende partijen
Zorg voor robuuste authenticatie en autorisatie, ook voor anonieme meldingen
Verhoogde werklast door toename in systemen
Vind een goede balans tussen integratie en schaalbaarheid
Continue veranderende technologie
Voorzie budget voor innovatie of kies voor een commerciële ‘off the shelf’ oplossing
Hogere TCO door wildgroei aan systemen
Zorg voor kosten-baten analyse rekening houdend met operationele kosten
Beperkt draagvlak bij de leveranciers
Maak duidelijke en gedragen overeenkomsten met leveranciers
Consolidatie MOSCOW analyse
Bevraging toont behoefte aan een centraal meldingssysteem met focus op essentiële functies, maximale toegankelijkheid, integratie en standaardisatie.
Must have
Gebruikersgericht meldingssysteem: Moet gericht zijn op de burger en niet op de overheid; met mogelijkheden voor anonieme, geregistreerde en geauthentiseerde meldingen.
Statusvolging en notificaties: Status van meldingen moet door alle betrokken partijen gevolgd kunnen worden en burgers moeten geïnformeerd blijven.
Basisfunctionaliteiten: Meldingen op basis van minimaal nodigde informatie; digitale meldingen met locatiegegevens.
Automatisering en procesbeheer: Categorisatie en prioritering van meldingen; automatische doorverwijzing; teamtoewijzing, en procesopvolging binnen het systeem.
Integratie en samenwerking: Eén centraal kanaal voor meldingen; eenvoudige statusuitwisseling, duidelijke rollen en verantwoordelijkheden, en opvolging vanuit één systeem.
Data en privacy: Minimale informatie-uitwisseling: naleving van Europese en lokale regelgeving; opslag van data op Belgische servers.
Rapportage en inzichten: Mogelijkheden om knelpunten in de afhandeling van meldingen in kaart te brengen en behandelen (cfr. ITIL processen).
Should have
Specifieke objecten en standaardisatie: Digitale meldingen op specifieke objecten in de publieke ruimte; identieke meldingstypes over alle gemeenten, producten op basis van afgesproken standaarden.
Could have
Extra functionaliteiten en innovatie: toewijzen op basis van capaciteit van de behandelende teams, overzicht van meldingen in de buurt, gebruik van AI bij toewijzing en detectie knelpunten in de afhandeling.
Rapportage op maat: Rapporten op maat van het gebruikersprofiel met realtime data rapportages en inzichten rond trends.
Won’t have
Gratis basisplatform: Gratis basisplatform voor kleine besturen.
Automatische detectie: Automatische detectie van problemen en opmaak van meldingen.
Gedetailleerd overzicht kan je terugvinden in het VLOCA model
Organisatie: processen, rollen en verantwoordelijkheden
Om het centraal beheer van de meldingen te organiseren, is er nood aan een samenwerkingsmodel met afspraken rond processen, rollen en verantwoordelijkheden.
Samenwerkingsmodel
Het samenwerkingsmodel voor centraal beheer van meldingen omvat duidelijke afspraken rond communicatie, gezamenlijke doelstellingen, geïntegreerde processen en voortdurende feedback voor verbetering.
Hieronder de belangrijkste aspecten voor succes:
•Duidelijke doelstellingen: Zet concrete doelen voor het wegwerken van pijnpunten met betrekking tot meldingen.
•Communicatie en coördinatie: Voorzie de nodige communicatiekanalen en vind de juiste balans voor vergaderingen.
•Geïntegreerde processen: Zorg voor gestandaardiseerde procedures en geïntegreerde systemen.
•Feedback en verbetering: Innoveer en verbeter op basis van regelmatige evaluatie en continue feedback.
Duidelijke processen zorgen voor een efficiënte, veilige en toegankelijke manier om meldingen te beheren.
Meldingenbeheer & workflow en opvolging
Wat doen de processen: Beheren het volledige traject van meldingen, inclusief ontvangst, toewijzing, statusopvolging en leggen mogelijke integraties met bestaande tools.
Belangrijke functies:
•Ontvangst en toewijzing van meldingen aan de juiste teams
•Statusopvolging van meldingen
•Clustering van gerelateerde meldingen voor efficiëntie
•Integratie met planningshulpmiddelen voor effectieve taakuitvoering
Authenticatie & toegang en compliance & beveiliging
Wat doen de processen: Zorgen voor veilige toegang tot het systeem en naleving van regelgeving om data privacy te waarborgen.
Belangrijke functies:
•Verificatie van gebruikers en behandelaars
•Beveiligde toegang tot het systeem
•Naleving van regels en wetgeving
•Beveiliging van data-uitwisseling
Ondersteuning & samenwerking en asset-en dienstbeheer
Wat doen de processen: Bieden ondersteuning aan gebruikers, bevorderen samenwerking tussen partijen en beheren assets en diensten.
Belangrijke functies:
•Gebruikersondersteuning
•Regelmatige communicatie en overleg
•Integratie van nieuwe organisaties
•Beheer van betrokken assets en diensten
•Integratie van assets met authentieke bronnen
Een doelgerichte aanpak rond meldingen vergt de juiste rollen.
Business partner (SPOC)
De contactpersoon voor zakelijke partners
Service level manager
Beheert service levels en processen
Meldingcoördinator
Coördineert meldingen en houdt overzicht
Behandelaar
Verwerkt en handelt meldingen af
Data Protection Officer
Beschermt persoonsgegevens en zorgt voor naleving van privacywetgeving
Beheerder
Verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het systeem
Projectteam
Ontwikkelt en verbetert het meldingssysteem
Ondersteund door effectieve samenwerking met duidelijke verantwoordelijkheden tussen de verschillende partijen.
Zie onderstaande RACI-tabel:
Roadmap fases
In 4 fases richting een centraal meldingenplatform
Om dit te kunnen realiseren zullen we gefaseerd moeten werken.
Opzetten van basisfunctionaliteiten
Focus op implementeerbare oplossingen en leg de fundamenten voor een gebruiksvriendelijk meldingssysteem.
Automatisering en centraal procesbeheer
Zet in op een end-to-end proces en start hierbij met de belangrijkste knelpunten. Zorg ervoor dat de meldingen bij de juiste teams terechtkomen.
Integratie en data privacy
Ga voor diepere integratie richting één systeem voor opvolging, met duidelijke afspraken en rekening houdend met privacy van de burger.
Optimalisatie, innovatie en rapportage
Zet in op innovatieve technologiën, rapportage en uitgebreide functionaliteiten voor het end-to-end proces
1. Opzetten van basisfunctionaliteiten
Een doelgerichte aanpak rond meldingen vergt introspectie van alle betrokken partijen om tot een sterk fundament te komen.
Onze eerste stap is het creëren van een sterke basis om op terug te vallen. Binnen deze fase moet in kaart gebracht worden welke thema’s prioritair behandeld moeten worden in het kader van een centraal beheer van meldingen. Voor deze thema’s afspraken gemaakt worden over de minimale vereisten voor een gemeenschappelijke aanpak. Het is belangrijk om hierbij rekening te houden met de maturiteit van de verschillende organisaties.
Een sterk fundament vertrekkende vanuit de concrete pijnpunten
Identificeer de belangrijkste bottlenecks rond meldingen en focus op het verhelpen hiervan. Voer een duidelijke impactanalyse uit op de betrokken organisatie en leg de basis voor een constructieve samenwerking.
Hieronder de belangrijkste taken binnen deze fase:
Focus op de belangrijkste pijnpunten rond meldingen met negatieve impact op de burger
Breng de verschillende betrokken partijen in kaart die nodig zijn om de melding af te ronden
Breng de verschillende mogelijke kanalen in kaart waarlangs meldingen ontvangen worden
Ontwikkel en valideer een standaardaanpak en methode om meldingen tussen verschillende partijen te delen en te behandelen
Ontwikkel basisfunctionaliteiten zoals opvolging, statuswijzigingen en notificaties met minimale informatie
2. Automatisering en centraal procesbeheer
Dit fundament dient als basis voor verdere automatisering en duidelijke afspraken rond centrale behandeling van de meldingen.
In deze fase richten we ons op het automatiseren en centraliseren van het meldingsproces om de efficiëntie en effectiviteit te verhogen. Dit omvat de categorisatie en prioritering van meldingen, het toewijzen van meldingen aan de juiste teams, en het opzetten van een centraal beheer. Overheden en nutsbedrijven moeten zelf beslissingen kunnen nemen over hun eigen organisatie en de kanalen voor meldingen. Het doel is om een robuust systeem te creëren dat meldingen automatisch naar de juiste kanalen doorverwijst en de opvolging binnen het systeem maximaliseert.
Automatiseer en centraliseer voor een efficiënt procesbeheer
Ontwikkel de categorisatie en prioritering van meldingen, en zorg voor een effectieve toewijzing en doorverwijzing. Geef overheden en nutsbedrijven de mogelijkheid om hun eigen instellingen te beheren en zorg voor een naadloze opvolging binnen het systeem.
Hieronder alvast belangrijkste taken binnen deze fase:
Implementeer de categorisatie en prioritering van meldingen om de meest urgente zaken eerst af te handelen.
Zorg voor teamtoewijzing en doorverwijzing van meldingen naar de juiste afdelingen of teams.
Stel overheden en nutsbedrijven in staat om zelf beslissingen te nemen over hun eigen organisatie en de meldingskanalen.
Maximaliseer de opvolging van meldingen binnen het systeem om overzicht en controle te behouden.
Ontwikkel geautomatiseerde workflows om dubbele en onterechte meldingen te vermijden.
3. Integratie en data privacy
Duidelijke rollen en verantwoordelijkheden en veilige data-uitwisseling zijn cruciaal voor een robuuste integratie.
In deze fase ligt de focus op het integreren van systemen en het waarborgen van data privacy om een naadloze samenwerking te realiseren. Het is essentieel om verschillende systemen te integreren, duidelijke rollen en verantwoordelijkheden te definiëren en te zorgen voor veilige data-uitwisseling. Dit garandeert dat alle betrokken partijen efficiënt kunnen samenwerken en dat de gegevens van burgers beschermd zijn volgens de geldende regelgeving.
Integreer en beveilig data voor naadloze samenwerking
Integreer verschillende systemen, definieer duidelijke rollen en verantwoordelijkheden, en zorg voor een veilige data-uitwisseling. Dit bevordert een efficiënte samenwerking en waarborgt de privacy van gebruikers.
Hieronder alvast belangrijkste taken binnen deze fase:
Integreer bestaande systemen om een naadloze gegevensoverdracht tussen verschillende partijen te waarborgen.
Definieer en documenteer duidelijke rollen en verantwoordelijkheden voor alle betrokken partijen.
Zorg voor veilige data-uitwisseling die voldoet aan Europese en lokale regelgeving om de privacy van gebruikers te beschermen.
Implementeer beveiligingsmaatregelen om data-inbreuken te voorkomen en de integriteit van gegevens te waarborgen.
4. Optimalisatie, innovatie en rapportage
Artificiële intelligentie, data-analyse en standaardisering bieden verdere optimalisatiemogelijkheden
In deze fase richten we ons op het optimaliseren van processen, het implementeren van innovatieve oplossingen en het verbeteren van rapportagemogelijkheden. Door gebruik te maken van AI en data-analyse kunnen we meldingen groeperen, trends identificeren en capaciteiten beheren. Dit stelt ons in staat om proactief te reageren op problemen en voortdurend de dienstverlening te verbeteren.
Optimaliseer, innoveer en rapporteer met inzichten uit data
Optimaliseer bestaande processen, implementeer AI-gedreven oplossingen, en ontwikkel uitgebreide rapportage- en analysemogelijkheden om proactieve en efficiënte dienstverlening te bevorderen.
Hieronder alvast belangrijkste taken binnen deze fase:
Verbeter en standaardiseer meldingsprocessen door rekening te houden met beschikbare capaciteit van behandelende teams.
Gebruik AI om meldingen aan de juiste dienst en prioriteit toe te wijzen en om meldingen rond hetzelfde probleem te groeperen.
Bied gebruikers een overzicht van meldingen in hun buurt en ontwikkel rapportagesystemen die real-time inzichten bieden
Gebruik data-analyse om trends te voorspellen en preventieve maatregelen te nemen om toekomstige problemen te voorkomen.
Opname en Miro bord
Opname
Wegens technische problemen is een opname helaas niet beschikbaar.
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Volgende stappen
Wat na deze werkgroep?
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub. Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be
Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Kick-off Business werkgroep 2024-04-26 13u-14u30 Teams Business werkgroep Business werkgroep 2024-05-27 13u30-16u00 Teams Functionaliteiten werkgroep Functionele werkgroep 2024-06-20 9u00-12u00 Teams Applicatie componenten werkgroep Functionele werkgroep 2024-08-08 13u00-16u00 Herman Teirlinck - 01.16 - Rik Wouters Aanpak en risico's werkgroep Functionele werkgroep 2024-09-11 9u00-12u00 Herman Teirlinck - 01.71 - Frans Breziers
Digitale meldingen
Context
Gent, Shift, Izegem en Geraardsbergen werken samen met VLOCA (Vlaamse Open City Architectuur) aan een Gemeente-Zonder-Gemeentehuis-Boost initiatief, een samenwerking tussen GZG en het programma Lokaal Digitaal genaamd “Digitale meldingen”. ‘Digitale Meldingen' is een initiatief gericht op het verbeteren en transparanter maken van de communicatie tussen burgers, lokale besturen en de Vlaamse overheid. Via een centraal meldingsplatform willen we burgers in staat stellen om hun zorgen te delen met de juiste instanties, zodat problemen met de dienstverlening efficiënt en gestructureerd kunnen worden aangepakt.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
Applicatie componenten werkgroep
Opzet
Tijdens de werkgroep werden de volgende topics behandeld:
· landschapsanalyse en onderzoeken waarop informatie gebruikt en gedeeld wordt en welke tools hiervoor kunnen gebruikt worden
· Centrale vraag: Uit welke onderdelen bestaat het platform en binnen welk applicatie landschap?
·Profiel deelnemers werkgroep: business/functioneel analist, IT expert, entreprise architect, project lead
Inschrijven
Heb jij interesse, specifieke noden, expertise of andere belangen bij dit traject?
Klik hier om je in te schrijven. Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Kick-off Business werkgroep 2024-04-26 13u-14u30 Teams Business werkgroep Business werkgroep 2024-05-27 13u30-16u00 Teams Functionaliteiten werkgroep Functionele werkgroep 2024-06-20 9u00-12u00 Teams Applicatie componenten werkgroep Functionele werkgroep 2024-08-08 13u00-16u00 Teams Aanpak en risico's werkgroep Functionele werkgroep 2024-10-03 9u00-12u00 Teams
24/7 dienstverlening
Context
Burgers verwachten meer en meer dat de gemeentelijke dienstverlening op elk moment van de dag toegankelijk is. De bestaande openingsuren van de gemeentelijke dienstverlening worden vaak als te beperkt gevonden. Als onderdeel van het GzG-project ‘24/7 dienstverleningsconcepten’ lanceerde Aalter in 2023 een innovatieve 24/7-automaat waarmee burgers buiten kantooruren essentiële documenten (met uitzondering van persoonsgevoelige documenten waarvan reeds bestaand exemplaar bestaat, conform de wettelijke restrictie rond devaluatie en fysieke tussenkomst door een ambtenaar) kunnen ophalen. Deze automaat is momenteel werkzaam bij het Aalterse gemeentehuis voor voorlopige rijbewijzen, eerste internationale paspoorten, het uitlenen van sleutels, feestmateriaal etc. De bedoeling is om een 'architecturale blauwdruk' op te maken voor bredere implementatie bij lokale besturen, met focus op holistische dienstverlening en kostenbesparing.
VLOCA
VLOCA, een programma van het Agentschap Binnenlands Bestuur , biedt een architecturale blauwdruk om zowel strategische als operationele doelen van lokale besturen te ondersteunen , waardoor zij weloverwogen beslissingen kunnen nemen, risico's effectiever kunnen beheren en betere resultaten kunnen behalen. Een belangrijke focus ligt op het integreren van alle digitale bouwstenen om lokale besturen optimaal te ondersteunen tijdens hun digitale transformatieproces .
Dit doen we aan de hand van desk research en een aantal werkgroepen:
Business werkgroep : scherpstellen van de probleemstelling, context en motivatie van het project.
Functionaliteiten werkgroep : inzicht krijgen in de functies, taken en rollen nodig om het project te realiseren.
Profiel deelnemers werkgroep: business expert, functioneel/business analist, business/solution architect, project lead
Applicatie componenten werkgroep : landschapsanalyse en onderzoeken waarop informatie gebruikt en gedeeld wordt en welke tools hiervoor kunnen gebruikt worden
Profiel deelnemers werkgroep: business/functioneel analist, IT expert, entreprise architect, project lead
Aanpak en risico’s werkgroep : voor de verschillende scenario’s wordt een evaluatie gemaakt op vlak van haalbaarheid, risico’s en impact.
Business werkgroep
Opzet
Tijdens de werkgroep werden de volgende topics behandeld:
Scoping aan de hand van use-cases: we leggen de nadruk op de context en wat we willen bereiken met een 24/7 dienstverlening.
SWOT-analyse rond 24/7 dienstverlening
Consolidatie van de SWOT-analyse in een aantal doelstellingen
Scoping aan de hand van use-cases
Burgers willen op flexibele tijdstippen beroep kunnen doen op dienstverlening van de overheid
Doel van de Opdracht
Het traject richt zich op het creëren van toekomstbestendige dienstverlening en zal verder uitklaren hoe het verhaal van een slimme automaat hierbinnen past. Door in te zetten op een holistische benadering, zorgen we ervoor dat we het product in lijn is met strategische en operationele doelstellingen van de lokale besturen. Zodat we de gemeentelijke dienstverlening maximaal op maat van de burger kunnen voorzien
Assumpties
1.De 24/7 automaat is gebruiksvriendelijk, ook voor burgers die minder digitaal geletterd zijn
2.De 24/7 automaten kunnen integreren met andere bestuursoplossingen
3.De locaties van de automaten worden strategisch gekozen om een zo breed mogelijke toegankelijkheid te garanderen, inclusief voor mensen met een beperking
4.De kosten voor de aanschaf, installatie en onderhoud van de automaten zijn gerechtvaardigd door de voordelen die ze bieden
Beperking
1.Uitwisselen van identiteitsgerelateerde gegevens zijn onderhevig aan juridische beperkingen
Voorwaarden
1.Interne werking van de organisatie is voldoende matuur om informatie op een gestructureerde manier uit te wisselen
2.Voldoende bewustzijn bij de betrokken partner
3.Juridische beperkingen rond gegevens uitwisseling en delingen worden uitgezocht
De belangrijkste meerwaarde:
1.Flexibelere toegankelijkheid gemeentelijke dienstverlening
2.Verbeterde efficiëntie door innovatieve dienstverlening
3.Drempels verlagen voor kleine gemeenten en landelijke gebieden
Architecturale blauwdruk 24/7 dienstverlening:
De onderstaande figuur beschrijft de flow en de verschillende onderdelen van een 24/7 dienstverlening:
We leggen de focus op de rol van centrale dispatching:
SWOT-Analyse rond ‘24-7 Dienstverlening’
Een SWOT-analyse is een strategische planningstechniek die wordt gebruikt om de Sterktes (Strengths), Zwaktes (Weaknesses), Kansen (Opportunities), en Bedreigingen (Threats) van een project of organisatie te identificeren en te evalueren.
Sterktes: Interne kenmerken die bijdragen aan het succes.
Zwaktes: Interne kenmerken die de prestaties belemmeren.
Kansen: Externe factoren die benut kunnen worden voor voordeel.
Bedreigingen: Externe factoren die risico’s vormen voor succes.
Waarom belangrijk?
Een SWOT-analyse biedt strategisch inzicht, ondersteunt besluitvorming en helpt bij risicobeheer voor het centraal meldingen platform.
Toepassing op: Centraal Meldingen Platform
Efficiëntie: Biedt inzicht in interne processen die verbeterd kunnen worden.
Transparantie: Identificeert externe factoren die kansen bieden voor verbeterde communicatie met burgers.
Effectiviteit: Helpt bij het bepalen van bedreigingen die de succesvolle implementatie van het platform kunnen belemmeren.
Opdracht: Identificeer de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen rond het digitaal meldingen platform.
Besluit sterktes en zwaktes: De belangrijkste sterke punten zijn de verhoogde klanttevredenheid en flexibiliteit, maar intern zijn er zorgen rond technische uitdagingen, budgettaire beperkingen, en toegankelijkheid voor digitaal minder vaardige burgers.
Sterktes :
Toegankelijkheid: 24/7 beschikbaarheid verhoogt klanttevredenheid en vermindert wachttijden.
Tijds- en werkdrukverlaging: Automatisatie bespaart tijd en vermindert werkdruk.
Flexibiliteit: Dienstverlening zonder beperkingen door openingsuren, afgestemd op burgers.
Kostenbesparing door samenwerking: Bundelen van krachten vermindert kosten.
Gebruiksvriendelijk: Intuïtief en makkelijk te gebruiken.
Centrale organisatie: Efficiënte, centrale regeling voor deelgemeenten.
Uitbreiding buiten openingsuren: Biedt diensten aan wanneer balies gesloten zijn.
Zwaktes :
E-inclusie toegankelijkheid: Moeilijk voor digibeten en technisch minder vaardige burgers.
Logistieke uitdagingen: Vraagt extra opvolging en verschuift werklast.
Regelgevingsbeperkingen: Compliance met wetgeving (bijv. GDPR).
Beperkt productaanbod: Niet alle producten beschikbaar via lockers.
Veiligheidszorgen: Risico op diefstal en identiteitsfraude.
Personeelstekort: Beperkte middelen voor beheer van lockers.
Afhankelijkheid van IT: Behoefte aan interne IT-ondersteuning en training.
Veranderende beleidsprioriteiten: Projecten kunnen wegvallen door bezuinigingen.
Besluit opportuniteiten en bedreigingen: Buiten de eigen organisatie liggen kansen in samenwerking en uitbreiding van de dienstverlening, terwijl bedreigingen vooral komen van informatieveiligheid, vandalisme en wet- en regelgeving.
Opportuniteiten :
Uitbreiding naar dorpskernen: Lokale lockers dichter bij burgers.
24/7 dienstverlening: Vrijheid voor burgers om altijd producten aan te vragen.
Samenwerking met andere gemeenten: Kosten delen en lobbyen voor wetgeving.
Integratie met digitale diensten: Koppeling met platformen zoals "Mijn Burgerprofiel".
Betrokkenheid burgers: Burgers laten meedenken over locatie en gebruik.
Decentrale diensten: Versterking van deelgemeenten door verspreiding.
Wettelijke versoepeling: Mogelijkheid om regelgeving te beïnvloeden.
Bedreigingen :
Hoge kosten in kleine gemeenten: Mogelijks hoge initiële investering
Informatieveiligheid: Risico's op hacking, identiteitsfraude, en datalekken.
Vandalisme en diefstal: Fysieke beveiliging tegen inbraak en vandalisme.
Overheidsbeperkingen: Wetgeving kan de mogelijkheden beperken.
Operationele storingen: Stroomuitval of defecten verstoren de dienstverlening.
Verhouding ten aanzien van andere diensten: Thuislevering of buurtoplossingen kunnen relevanter zijn.
Consolidatie SWOT-Analyse in doelstellingen en risico’s
Algemene doelstelling: Efficiënte, veilige en inclusieve dienstverlening, altijd en overal beschikbaar voor elke burger.
Prioriteiten:
Versterken van klantgerichte en toegankelijke dienstverlening Optimaliseren van processen en samenwerking voor 24/7 dienstverlening Waarborgen van veiligheid en gebruikersauthenticatie
Stimuleren van innovatie en digitaal gebruik bij burgers Verhogen van e-inclusie en digitale toegankelijkheid
Opleiden van medewerkers en verbeteren van communicatie Vergroten van betrokkenheid van medewerkers in burgergerichte processen
Verminderen van administratieve lasten door automatisering Krijgen van beleidsinzichten en vergroten van burgerdraagvlak
Om deze doelstellingen te behalen moeten we ons behoeden voor de risico’s die hiermee gepaard gaan:
Hacking, identiteitsfraude, datalekken (GDPR) Zorg voor sterke encryptie, regelmatige audits, en strikte GDPR-compliance.
Vandalisme, diefstal, inbraak Overweeg veiligste oplossing, CCTV-installaties en gebruik plekken met sociale controle
Uitsluiting van digitaal minder vaardige burgers Opleidingen, ondersteuning en alternatieve afhaalopties aanbieden
Stroomuitval of defecten Zorg voor onderhoudscontracten met snelle responstijd
Extra werklast, initiële kostprijs en logistiek Samenwerking en planning tussen gemeenten, kosten delen en subsidies zoeken.
Beperkingen door wetgeving Samenwerken tussen verschillende overheden en voldoen aan wet- en regelgeving
Laag gebruik door verhouding met andere 24/7 oplossingen Strategische keuzes maken door oplossingen met elkaar vergelijken
Verlies van prioriteit door bezuinigingen Bewijzen van de kostenbesparing en efficiëntie van de oplossing
Addendum
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Volgende stappen
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub.
Feedback kan bezorgd worden aan laurien.renders@vlaanderen.be Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-09-03 9u-12u Teams Functionaliteiten werkgroep Data en informatie werkgroep 2024-10-01 9u-12u Teams Applicatie componenten werkgroep Functionele werkgroep 2024-11-19 9u-12u Teams
24/7 dienstverlening
Context
Burgers verwachten meer en meer dat de gemeentelijke dienstverlening op elk moment van de dag toegankelijk is. De bestaande openingsuren van de gemeentelijke dienstverlening worden vaak als te beperkt gevonden. Als onderdeel van het GzG-project ‘24/7 dienstverleningsconcepten’ lanceerde Aalter in 2023 een innovatieve 24/7-automaat waarmee burgers buiten kantooruren essentiële documenten (met uitzondering van persoonsgevoelige documenten waarvan reeds bestaand exemplaar bestaat, conform de wettelijke restrictie rond devaluatie en fysieke tussenkomst door een ambtenaar) kunnen ophalen. Deze automaat is momenteel werkzaam bij het Aalterse gemeentehuis voor voorlopige rijbewijzen, eerste internationale paspoorten, het uitlenen van sleutels, feestmateriaal etc. De bedoeling is om een 'architecturale blauwdruk' op te maken voor bredere implementatie bij lokale besturen, met focus op holistische dienstverlening en kostenbesparing.
VLOCA
VLOCA, een programma van het Agentschap Binnenlands Bestuur , biedt een architecturale blauwdruk om zowel strategische als operationele doelen van lokale besturen te ondersteunen , waardoor zij weloverwogen beslissingen kunnen nemen, risico's effectiever kunnen beheren en betere resultaten kunnen behalen. Een belangrijke focus ligt op het integreren van alle digitale bouwstenen om lokale besturen optimaal te ondersteunen tijdens hun digitale transformatieproces .
Dit doen we aan de hand van desk research en een aantal werkgroepen:
Business werkgroep : scherpstellen van de probleemstelling, context en motivatie van het project.
Functionaliteiten werkgroep : inzicht krijgen in de functies, taken en rollen nodig om het project te realiseren.
Profiel deelnemers werkgroep: business expert, functioneel/business analist, business/solution architect, project lead
Applicatie componenten werkgroep : landschapsanalyse en onderzoeken waarop informatie gebruikt en gedeeld wordt en welke tools hiervoor kunnen gebruikt worden
Profiel deelnemers werkgroep: business/functioneel analist, IT expert, entreprise architect, project lead
Aanpak en risico’s werkgroep : voor de verschillende scenario’s wordt een evaluatie gemaakt op vlak van haalbaarheid, risico’s en impact.
Profiel deelnemers werkgroep: business analist, architect, project leads
Functionaliteiten werkgroep
Algemene doelstelling: Efficiënte, veilige en inclusieve dienstverlening, altijd en overal beschikbaar voor elke burger.
Prioriteiten:
Versterken van klantgerichte en toegankelijke dienstverlening Optimaliseren van processen en samenwerking voor 24/7 dienstverlening Waarborgen van veiligheid en gebruikersauthenticatie
Stimuleren van innovatie en digitaal gebruik bij burgers Verhogen van e-inclusie en digitale toegankelijkheid
Opleiden van medewerkers en verbeteren van communicatie Vergroten van betrokkenheid van medewerkers in burgergerichte processen
Verminderen van administratieve lasten door automatisering Krijgen van beleidsinzichten en vergroten van burgerdraagvlak
Om deze doelstellingen te behalen moeten we ons behoeden voor de risico’s die hiermee gepaard gaan:
Hacking, identiteitsfraude, datalekken (GDPR) Zorg voor sterke encryptie, regelmatige audits, en strikte GDPR-compliance.
Vandalisme, diefstal, inbraak Overweeg veiligste oplossing, CCTV-installaties en gebruik plekken met sociale controle
Uitsluiting van digitaal minder vaardige burgers Opleidingen, ondersteuning en alternatieve afhaalopties aanbieden
Stroomuitval of defecten Zorg voor onderhoudscontracten met snelle responstijd
Extra werklast, initiële kostprijs en logistiek Samenwerking en planning tussen gemeenten, kosten delen en subsidies zoeken.
Beperkingen door wetgeving Samenwerken tussen verschillende overheden en voldoen aan wet- en regelgeving
Laag gebruik door verhouding met andere 24/7 oplossingen Strategische keuzes maken door oplossingen met elkaar vergelijken
Verlies van prioriteit door bezuinigingen Bewijzen van de kostenbesparing en efficiëntie van de oplossing
Consolidatie MOSCOW analyse
Algemeen: Bevraging toont behoefte aan 24/7 dienstverlening met focus op vereenvoudiging en E-inclusie, waarbij veiligheid en efficiëntie centraal staan
Must have
Toegangkelijkheid en klantgerichte dienstverlening: Burgers moeten via meerdere kanalen (fysiek en digitaal) 24/7 toegang hebben tot diensten, met veilige authenticatie zoals multi-factor authenticatie (MFA).
E-inclusie: Alle digitale diensten moeten voldoen aan toegankelijkheidsnormen voor kwetsbare groepen.
Veiligheid en gebruikersauthenticatie: Fysieke beveiling zowel tegen vandalisme, waterschade, en andere mogelijke onvoorziene omstandigheden. Veilige authenticatie mogelijkheden om fraude en diefstal te voorkomen.
Interbestuurdelijke samenwerking: Er moeten samengewerkt worden tussen lokale en hogere overheden om een uniforme dienstverlening te waarborgen.
Beschikbaarheid dienstverlening: Dienstverleningsrocessen moeten zo veel mogelijk 24/7 beschikbaar gemaakt worden. Downtime van de systemen moet maximaal vermeden worden
Monitoring en opvolging: De afhandeling van het process moet zo veel mogelijk geautomatiseerd worden. Mederwerkers moeten op de hoogte gebracht worden van de afhaling of teruggave van de documenten of producten.
Betalingen en uitchecken: Mogelijkheid om te betalen voor de geleverde diensten en producten in of uit te checken.
Should have
Snelle beschikbaarheid en opvolging: Producten moeten zo snel mogelijk na aanvraag beschikbaar gesteld worden.
Multifunctionele identificatie: Documenten ophalen via app, e-ID, etc.
24/7 klantenondersteuning: Virtuele helpdesk met chatbot of FAQs
Geïntegreerde oplossing: Maximale integratie bestaande sytemen of bouwstenen
Uitbreiding in aanbod: Grote materialen zoals evenement apperatuur, tijdelijke verkeersborden, etc...
Could have
Uitgebreide features: Automatisering klantenondersteuning via AI, biometrische herkenning
Uitgebreide integratie: Afdrukken van documenten, tickets, aanvragen andere diensten, resertvaties en afspraken maken
Won't have
Volledige virtualisate: Volledig digitaal systeem zonder fysieke kaarten of documenten
Uitbesteding aan externe postdiensten (IE bpost): Gemeente behoud controle over de systemen
Uitgebreid inventaris systeem: Geen complexe inventaris systemen voor simpele processen
Organisatie: processen, rollen en verantwoordelijkheden
Om het 24/7 dienst verlening te organiseren, is er nood aan een samenwerkingsmodel met afspraken rond processen, rollen en verantwoordelijkheden.
Samenwerkingsmodel
Dit model legt de nadruk op samenwerking tussen lokale overheden en hogere overheden. Lokale overheden verzorgen de operationele ondersteuning, terwijl hogere overheden (Vlaanderen, Federaal) zorgen voor strategische richting en juridische kaders. Elke laag draagt bij aan veilige, toegankelijke en continue dienstverlening.
Hieronder de belangrijkste aspecten voor succes :
•Heldere verantwoordelijkheidsverdeling tussen lokale overheden, hogere overheden en ICT-dienstverleners.
•Gestandaardiseerde communicatie en tools om samenwerking en monitoring te stroomlijnen.
•Continue verbetering op basis van feedback van burgers en medewerkers.
•Regelmatige evaluatie van beveiligings- en samenwerkingsstandaarden.
•Flexibele infrastructuur voor snelle aanpassingen aan veranderende behoeften of regelgeving.
Heldere operationele processen zijn nodig om 24/7 dienstverlening soepel te laten verlopen, van aanvraag tot ondersteuning.
Strategische samenwerking en duidelijke beleidsrichtlijnen zijn essentieel voor een succesvolle implementatie van 24/7 dienstverlening.
Een doelgerichte aanpak rond meldingen vergt de juiste rollen:
Loket medewerker Loket medewerkers staan in voor de klanten contacten en dossier opvolging
Behandelaar Staat in voor de verwerking en uitvoering van de aanvragen
Projectteam Ontwikkelt en verbetert de 24-7 systemen
Projectcoördinator Coördineert nieuwe implementaties
Interbestuurlijke samenwerking Verantwoordelijk voor beleidskaders en regelgeving
Beheerder Verantwoordelijk voor het beheer, onderhoud en veiligheid van het systeem
Beslisser Zorgt voor strategische besluitvoering rond nieuwe implementaties
Expertise team Voorziet expertise rond naleving van privacy, business expertise, e-inlcusie en andere relevante kennis.
Service level manager Beheert de service levels en is verantwoordelijk voor de processen
Ondersteund door effectieve operationele werking met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden
Hiertoe werd een RACI-schema opgesteld:
Een onderbouwde oplossing zet in op de onderstaande processen en bijhorende functies voor de organisatie:
Gestuurd door een transversale samenwerking tussen de verschillende overheidslagen verantwoordelijk voor beleidsvoering en innovatie
Een onderbouwde oplossing zet in op de onderstaande processen en bijhorende functies voor de organisatie.
Miro bord
Het Miro bord kan je consulteren via deze link .
Volgende stappen
Verwerking van de input van de brainstorm oefening.
Verder onderzoek en voorbereiding van de volgende thematische werkgroep.
Publicatie op de Kennishub.
Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-09-03 9u-12u Teams Functionaliteiten werkgroep Data en informatie werkgroep 2024-10-01 9u-12u Teams Applicatie componenten werkgroep Functionele werkgroep 2024-11-19 9u-12u Teams
Applicatie componenten werkgroep
24/7 dienstverlening
Burgers verwachten meer en meer dat de gemeentelijke dienstverlening op elk moment van de dag toegankelijk is. De bestaande openingsuren van de gemeentelijke dienstverlening worden vaak als te beperkt gevonden. Als onderdeel van het GzG-project ‘24/7 dienstverleningsconcepten’ lanceerde Aalter in 2023 een innovatieve 24/7-automaat waarmee burgers buiten kantooruren essentiële documenten (met uitzondering van persoonsgevoelige documenten waarvan reeds bestaand exemplaar bestaat, conform de wettelijke restrictie rond devaluatie en fysieke tussenkomst door een ambtenaar) kunnen ophalen. Deze automaat is momenteel werkzaam bij het Aalterse gemeentehuis voor voorlopige rijbewijzen, eerste internationale paspoorten, het uitlenen van sleutels, feestmateriaal etc. De bedoeling is om een 'architecturale blauwdruk' op te maken voor bredere implementatie bij lokale besturen, met focus op holistische dienstverlening en kostenbesparing.
VLOCA
VLOCA, een programma van het Agentschap Binnenlands Bestuur , biedt een architecturale blauwdruk om zowel strategische als operationele doelen van lokale besturen te ondersteunen , waardoor zij weloverwogen beslissingen kunnen nemen, risico's effectiever kunnen beheren en betere resultaten kunnen behalen. Een belangrijke focus ligt op het integreren van alle digitale bouwstenen om lokale besturen optimaal te ondersteunen tijdens hun digitale transformatieproces .
Dit doen we aan de hand van desk research en een aantal werkgroepen:
Business werkgroep : scherpstellen van de probleemstelling, context en motivatie van het project.
Functionaliteiten werkgroep : inzicht krijgen in de functies, taken en rollen nodig om het project te realiseren.
Profiel deelnemers werkgroep: business expert, functioneel/business analist, business/solution architect, project lead
Applicatie componenten werkgroep : landschapsanalyse en onderzoeken waarop informatie gebruikt en gedeeld wordt en welke tools hiervoor kunnen gebruikt worden
Profiel deelnemers werkgroep: business/functioneel analist, IT expert, entreprise architect, project lead
Aanpak en risico’s werkgroep : voor de verschillende scenario’s wordt een evaluatie gemaakt op vlak van haalbaarheid, risico’s en impact.
Deelname werkgroep
Heb jij interesse, specifieke noden, expertise of andere belangen bij dit traject?
Klik hier om je in te schrijven. Andere werkgroepen
Werkgroep Type werkgroep Datum Tijd Locatie Business werkgroep Business werkgroep 2024-09-03 9u-12u Teams Functionaliteiten werkgroep Data en informatie werkgroep 2024-10-01 9u-12u Teams Applicatie componenten werkgroep Functionele werkgroep 2024-11-05 9u-12u Teams Aanpak en risico's werkgroep Technologie werkgroep 2024-11-26 9u-12u Teams