Verzamelen van nodige data
De eerste stap is het verzamelen van alle relevante data die kunnen helpen bij het detecteren van illegale lozingen in het gebied:
- Neerslag
- Waterpeil en/of debiet
- Waterkwaliteit (conductiviteit, zuurstofgehalte, watertemperatuur, pH ...)
Op waterinfo.be is al een netwerk van metingen met continue gegevens ivm neerslag, waterpeilen, debieten en waterkwaliteit publiek beschikbaar. Deze parameters worden automatisch gemeten en kunnen onmiddellijk en continu geraadpleegd en gedownload worden. Voor professionele gebruikers met een account zijn ook extra conductiviteitsmetingen te raadplegen via het conductiviteitsmeetnet.
Aanvullend zijn ook niet-continue meetgegevens over afvalwater, overstorten en resultaten van laboratoriumanalyses na staalnames terug te vinden op het Geoloket waterkwaliteit van de VMM.
Allicht zal het nodig zijn om bijkomende metingen uit te voeren, indien geen of onvoldoende metingen beschikbaar zijn voor uw specifieke case. Indien reeds geweten is om welk type lozing het gaat, kan gekozen worden om meer specifieke kwaliteitsparameters (bv. nitraat, ammonium ...) te meten. Zowel continue monitoring met sensoren, metingen obv regelmatige schepstalen of een combinatie van beide kunnen een toegevoegde waarde bieden, afhankelijk van uw case.
Voor het kiezen van de geschikte sensor, de installatie ervan en de juiste datacommunicatie, kunnen volgende draaiboeken geconsulteerd worden:
- Hoe kies ik een geschikte sensor
- Hoeveel en waar sensoren plaatsen
- Hoe kies ik de geschikte datatransmissie en logging device
Voor het detecteren van lozingen is het belangrijk om gegevens stroomopwaarts en stroomafwaarts van mogelijke lozingslocaties te verzamelen. Op die manier zal een vergelijking van gegevens stroomopwaarts en stroomafwaarts mogelijk zijn, en kan een wijziging in waterkwaliteit en/of waterkwaniteit beter geïnterpreteerd worden.
Analyse en verwerking van data
Het is buiten de scope van VLOCA om advies te geven over hoe de detectie van illegale lozingen net moet gebeuren. Dit kan gaan van een eenvoudige opvolging van conductiviteitsmetingen in de waterlopen, tot geavanceerde modellering en voorspelling voor de komende dagen.
Enkele tips om rekening mee te houden:
- Waterkwaliteit, waterpeil en debiet van een waterloop kunnen sterk beïnvloed worden door neerslag. Neem daarom altijd gegevens van een naburig neerslagstation mee in je interpretatie.
- Conductiviteitsmetingen (EC) worden meestal gecorrigeerd naar een referentietemperatuur (bv. EC20 voor EC bij watertemperatuur van 20°C, EC25 voor EC bij watertemperatuur van 25°C). Kijk goed na of jouw data voor eenzelfde watertemperatuur gecorrigeerd werd, en voer indien nodig zelf een correctie uit.
- Zowel natuurlijke fenomenen (bv. meer neerslag in winter dan zomer), als lozingen die enkel in een bepaalde periode van het jaar plaatsvinden, kunnen waterkwaliteit, waterpeil en debiet sterk beïnvloeden. Hou dus rekening met mogelijke seizoenale verschillen en verzamel, indien nodig, gegevens van een voldoende lange periode.
- Hou rekening met de betrouwbaarheid van je gegevens. Bij detectie van vreemde gegevens (bv. onwaarschijnlijk hoge of lage waarden), kijk je best na of er zich een technisch of ander probleem voordoet bij de data-verzameling.
Er staan ook algemene richtlijnen voor het analyseren en verwerken van data in volgende VLOCA draaiboek: Analyseren (machine learning, AI, data science, …)
Documentatie en ontsluiten van data
Eens een lozing gedecteerd werd, is het belangrijk om de info die nodig was om tot deze informatie te komen goed te documenteren. Voor aanbevelingen hierover, raadpleeg de volgende pagina: Hoe houden we gestructureerd data bij?
De volgende stap is deze gestructureerde en goed gedocumenteerde data te ontsluiten. Voor de aanbeveling hierover, kan de volgende pagina geraadpleegd worden: Hoe deel ik mijn data?
VLOCA Projecten gerelateerd aan het draaiboek
| VLOCA project | Organisatie(s) |
|---|---|
| Stiemerlab | Stad Genk, VITO, UHasselt, VMM, LUCA school of Arts |