Data en informatie werkgroep: VlocaTraject/DAKS 2.0/ Lokale economie,VlocaTraject/SInCR - Lokale economie
Tijdens de eerste thematische werkgroep worden de data en informatienoden van de reeds geïdentificeerde use cases in kaart gebracht. De Werkgroep Data en Informatie staat open voor deelname door de gehele quadruple helix. Vaste deelnemers zijn de leden van het VLOCA-trajectconsortium en stakeholders, die samen de data- en informatienoden in kaart brengen.
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de data- en informatiearchitectuur verder aan te vullen.
De Data en informatie werkgroep vond plaats op Fout: ongeldige tijd..
Deelnemers
| Organisatie | Deelnemer |
| Agentschap Binnenlands Bestuur (VLOCA) | Laurien Renders |
| Fabian De la Meilleure | |
| Alain Glickman | |
| VLAIO | Nils Walravens |
| DAKS 2.0 | Liederik Cordonni |
| Stad Mechelen | Sandrine Raskin |
| The Retail Factory | Luc Van Rompaey |
| Stad Leuven | Bo Peeters |
| Proximus | Joshua Moerman |
| Jasper Botterman | |
| Luc Cogneau | |
| KERNpunt | Justine Vanneste |
| POM West-Vlaanderen | Frederik Sack |
| Geo Solutions | Sven Vanderhaegen |
| CROPLAND | Vincent Thielman |
| Provincie Oost-Vlaanderen | Fieremans Pieter-Jan |
| Provincie Antwerpen | Kristof Schroons |
| Senne Van Hoof | |
| Economisch Huis Oostende | Joke Van Gheluwe |
| CrowdScan | Ben Bellekens |
| Locatus | Gerard Zandbergen |
| Thomas More | Marijke Brants |
| Eveline Smolders | |
| ViNotion | Egbert Jaspers |
| Provincie Vlaams-Brabant | Ruben Van de Voorde |
| Citymesh | Pim Wittesaele |
| Bart Couvreur | |
| Mobiliteit en openbare werken (VO) | Klaas Van Cauwenberg |
Aanleiding en Context
Initiatief
Er zijn momenteel twee projecten met vergelijkbare opzet: SInCR, gericht op grotere steden, en DAKS 2.0, bedoeld voor kleinere steden. Beide projecten hebben als hoofddoel om data in te zetten ter ondersteuning van zowel handelaars en ondernemers als beleidsmakers, waarbij deze twee doelgroepen verschillende behoeften hebben.
De onderzoeksvragen die deze projecten proberen te beantwoorden, zijn gevarieerd. Ten eerste, hoe kunnen we het effect van beleidsmaatregelen en georganiseerde evenementen op het winkelgebied meten? Dit omvat onderwerpen zoals acquisitiebeleid, de evaluatie van acties en evenementen, en mobiliteits- en parkeerbeleid.
Een andere belangrijke vraag is hoe we data breder en slimmer kunnen inzetten ter ondersteuning van beleid en ondernemers. Hierbij gaat het om het benutten van data op een meer strategische en effectieve manier.
Daarnaast streven deze projecten ernaar om een duurzame samenwerking op te zetten waarbij alle betrokken partijen meerwaarde ervaren.
SInCR en DAKS 2.0 zijn voortzettingen van het project 'Datagestuurde Winkelgebieden', waarbij prototypes zijn ontwikkeld, zoals een handelaarsdashboard en een generiek beleidsdashboard op basis van gegevens over drukte, bestedingen, evenementen en weer. Dit heeft enkele uitdagingen en kansen aan het licht gebracht die in SInCR en DAKS 2.0 zullen worden aangepakt:
- Momentum rond retail data behouden na afloop lopende projecten
- Kapitaliseren opgebouwde kennis & beperkte datamaturiteit bij handelaars en steden verder opbouwen
- Beperkte scope en doorlooptijd subsidieprojecten 🡪 scope verbreden
- Afhankelijkheid van de leveranciers beperken 🡪 datadeling & standaardisering (OSLO & VLOCA)
- Wildgroei aan platformen 🡪 generiek overkoepelende oplossing: standaardisatie & deelbaarheid maximaal hergebruik en interoperabiliteit
- Draagvlak handelaars vergroten 🡪 bevragen, leerlessen valideren en coachen
- Opmaak business- & governance model
Binnen DAKS 2.0 zijn er drie belangrijke focusgebieden: acquisitie & passantenmetingen, de impact van parkeer- en mobiliteitsbeleid, en acties en evenementen. Deze drie onderwerpen zullen worden meegenomen in de ontwikkeling van de OSLO Lokale Economie-standaard en de VLOCA architectuurstandaarden. Andere onderwerpen zoals leegstand, e-commerce, duurzaamheid en energie, kunnen afhankelijk van hun belang voor de verschillende doelgroepen eveneens meegenomen worden in dit traject. Hoewel het wellicht niet haalbaar is om op alle thema’s grondig in te gaan in dit traject.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
Samenvatting vorige werkgroep
Het verslag van de business werkgroep kan je hier terugvinden.
Doel van huidige werkgroep
- Introductie geven over het project
- Toelichting geven over VLOCA
- Brainstormen over data-en informatiebronnen
Brainstormsessie
Aanpak
Het verloop van de oefening is als volgt:
Er worden een aantal vragen overlopen waarop een antwoord gezocht wordt. Deze zijn respectievelijk gelinkt aan beleid, bezoekers en retail.
Om te beginnen konden de deelnemers hun 3 prioriteiten aanduiden met betrekking tot de bovenstaande vragen.
Vervolgens gingen we over naar het formuleren van assumpties. Deze assumpties dienen telkens een meerwaardecreatie in te houden.
Voorbeeld:
- vraag: Hoe effectief en efficiënt zijn onze aantrekkings- en retentie campagnes met betrekking tot bezoekers?
- assumptie: door het organiseren van een braderie, noteren we een stijging van de omzet van 20% in de binnenstad
Na het formuleren van de assumpties gingen we na wat we nodig hebben om ze te bewijzen. Hoe maken we de assumpties haalbaar en meetbaar?
Voorbeeld:
- omzetcijfers met een vergelijkbare periode te gaan vergelijken
Tot slot identificeerden we de databronnen. Welke data hebben we nodig en waarom?
Voorbeeld:
- omzetcijfers van periode tov andere 'gelijkaardige' periode
- data KMI
- events kalender
-...
Uitkomst
De input van de deelnemers werd gecapteerd in dit Miro bord.
| Hypotheses | Data- en informatienoden: hoe maken we de assumpties haalbaar en meetbaar? | Databronnen: welke databronnen hebben we nodig en waarom? | |
| 1 | straatparkeren excl. voor bewoners maken zorgt voor X % minder bezoekers aan de binnenstad | Data rond straatparkeren | |
| Bezoekersdata | |||
| LEZ data | |||
| Data rond bezetting parkeergarages | |||
| Aantal boetes uitgedeeld hierrond | |||
| 2 | Welke vergelijking gaat op: X% meer bezoekers is hoeveel meer bestedingen? | Omzetcijfers | |
| bezoekersprofiel (herkomst) | |||
| Invloed van andere factoren: events? | |||
| 3 | X % meer passanten leidt altijd tot X % meer bestedingen | ||
| 4 | niet-lokale bezoekers genereren X % meer omzet dan lokale bezoekers | ||
| 5 | we zijn er als stad in geslaagd om jongeren en jonge gezinnen meer lokaal te doen winkelen | Nulmeting nodig sociaal-demografische profielen | Bezoekersprofielen, incl leeftijd en gezinssamenstelling |
| meting profielen voor - tijdens -na campagne | omzetcijfers | ||
| Meer als wanneer ... wat is het event dat gemeten wordt? festival? Campagne? | |||
| 6 | Een festival leidt tot x% meer uitgaven in de horeca | Bestedingsdata van Worldline voor horeca vergelijken voor dezelfde dagen van de week, enkele weken voor en na het evenement, om te zien of er meer bezoekers zijn voor die weekdag | Bestedingsdata |
| Omzetcijfers | |||
| inkomstendata van horeca nodig | Uitwisselingsmatrix tussen festivalzone en horeca in centnrum | ||
| Passantendata (specifiek bezoeken gegenereerd door festival) | |||
| Festival bandje (NFC) scannen bij het binnenkomen in de winkel. Dit koppelen aan de uitgaven | Weerdata | ||
| Evenementenkalender | |||
| 7 | Bezoekers in het weekend spenderen x% meer dan buiten het weekend | Data van wordonline vergelijken tussen verschillende maanden | Bestedingsdata volgens type dag |
| Bestedingen en besteders (volume, aantal unieke) uitzetten tov passanten/bezoekers. | Passantendata volgens type dag | ||
| 8 | lokale markt leidt tot meer bezoekers in de binnenstad en meer omzet voor handelaars | Omzetcijfers handelaars nodig (voor - tijdens - na markt) | Bezoekerstellingen - zeer specifiek gebied + afgebakend in tijd |
| Passantentellingen - zeer specifiek gebied + afgebakend in tijd | |||
| Bestedingsdata - zeer specifiek gebied + afgebakend in tijd --> opletten ook bestedingsdata van de marktkramers (betaalterminals gekoppeld aan postcode handelaar - ipv locatie markt) | |||
| passanten data voor - tijdens - na markt | Vergelijkingsbasis met andere meetgebieden of momenten (zonder markt) | ||
| Kaderen in groter gebied obv van contextuele cijfers (bestedingen/bezoekers) | |||
| 9 | Een invoeren van een autovrije binnenstad/kernwinkelgebied zorgt voor 10% meer bestedingen op MLT (> 6m) | straatparkeren excl. voor bewoners maken zorgt voor X % minder bezoekers aan de binnenstad | Bestedings & bezoekersdata op straatniveau |
| passanten data tijdens lunch + structureel profiel + vermoedelijke werkplaats + vernoedelijke herkomst |
externe factoren | ||
| Relatieve evolutie en vergelijking met straten die niet autovrij gemaakt zijn in dezelfde stad / kern | |||
| data andere steden vergelijken | |||
| 10 | X aantal nieuwe wooneenheden leidt tot X euro meer bestedingen in het nabije winkelgebied | ||
| 11 | Wat is de algemene trend mbt passanten en welke verhouding is er met betrekking tot bestedingen? | niet-lokale bezoekers genereren X % meer omzet dan lokale bezoekers | Lange termijn data van bezoekersprofielen |
| lange termijn drukte data | |||
| verhouding van lokale vs niet-lokale herkomsten uit passanten data relateren aan de evolutie van bestedingsdata tijdens dezelfde periode |
Omcetcijfers van specifieke sectoren en gebieden | ||
| Omgevingsfactoren | |||
| 12 | inzetten op toerisme zorgt voor minstens X % meer omzet voor alle handelaars | X aantal nieuwe wooneenheden leidt tot X euro meer bestedingen in het nabije winkelgebied | Bezoekersprofiel |
| kijken of lokale toename in data en/of andere bron (kadaster) ook gekoppeld kan worden aan toename in passanten / bestedingen in de buurt | Bestedingsdata | ||
| Overzicht toerisme campagnes | |||
| 13 | daalt het aantal lokale shoppers (%) als het aantal nationale/internationale shoppers stijgt | bezoekers aantallen met lokale en niet-lokale bezoekers | omzetcijfers voor lokale bezoekers |
| bestedingsdata met opsplitsing tussen lokale en niet-lokale besteders | omzetcijfers voor niet-lokale bezoekers | ||
| bezoekersaantalen niet-lokale bezoekers (bezoekersprofiel) | |||
| liefst veel historiek voor bovenstaande databronnen | |||
| evenementenkalender | |||
| 14 | Besteders hebben een voorkeur voor vlotst bereikbare aanbod | ||
| 15 | 2 uur gratis centrum parking laat het aantal bezoekers stijgen met 10% | ||
| 16 | Bezoekers van de kust zorgen voor 10% meer omzet in de horeca en x% in de retail | identificatie van bezoeker als profiel | profiel bezoeker tellen |
| meten van aantallen | bestedingen/transacties per sector | ||
| weerdata | bezoekersprofiel of herkomstprofiel | ||
| bestedingscijfers of aantal transacties naar sector | Weerdata | ||
| cijfers diverse modi (trein, tram, ...) | data per transportmodi | ||
| 17 | Culturele of sportieve events hebben een beperkte impact op de omzet van handelaars | ||
| 18 | Mensen die werken rond de binnenstad zorgen voor % van lunchbezoeken in de binnenstad | Analyse van de herkomst van het aantal bezoekers in functie van lunchtijd. | Type bezoekersprofielen |
| Bestedingen (sector: reca) | |||
| Werkgebieden rond de binnenstad | |||
| Kruisbezoeken | |||
| 19 | Een autovrije winkelstraat, leidt tot 15% meer bestedingen | Bestedingsdata van 1j voor het autovrij maken en dan vergelijken met data van 1j na autovrij maken (minstens 1j zodat seizoenseffecten mee onderzocht kunnen worden) | omzetcijfers |
| aanleg van de straat/type | |||
| karakter van straten | |||
| aantal m2 zacht verkeer, invloed van groen in de straat | |||
| internationale studies | |||
| alles op hetzelfde niveau aangelegd (pleingevoel) of verzonken weg tov voetpaden | |||
| beeldkwaliteitsplan stad/gemeente (indien beschikbaar) | |||
| 20 | Een sportevenement zorgt voor minder bestedingen in de handel | Bestedingsdata voor - tijdens - na sportevenement in handel en horeca vergelijken | Bezoekersdata |
| Bestedingsdata handel/horeca | |||
| Evenementenkalender | |||
| openingsuren handel vs tijdstip sportevenement | |||
| socio demografisch profiel sportevenement bezoeker | |||
| retail aanbod | |||
| parkeerdata (drukte) | |||
| traject van sportevenement | |||
| 21 | wat is de impact (%) van een toeristische activiteit (tijdelijk) op de handelaren in de buurt | bestedingen en passantendata voor - tijdens - na toeristische activiteit | bezoekersdata voor, tijdens en na |
| bestedingsdata rond het evenement | |||
| herkomstprofiel van toeristen | |||
| activiteitenkalender om externe invloeden in kaart te brengen | |||
| socio demogragisch profiel van de activiteitsbezoekers | |||
| retailaanbod omgeving | |||
| openingsuren toeristische activiteit | |||
| openingsuren retail in de buurt | |||
| 22 | Een concentratie van het aanbod trekt meer bezoekers aan en genereert meer bestedingen | Bestedingsdata (type worldline) | Locatus data leegstand en sectoren, o.a. op kaart |
| Locatus data sectoren en leegstand op kaart | Bestedingsdata | ||
| Verschillende zones / steden kunnen vergelijken | Bezoekersdata | ||
| Vergelijkingsbasis tussen verschillende zones of steden | |||
| 23 | als stad kunnen we samen met onze ondernemers meer gericht campagnes opzetten | ||
| 24 | Campagnes op grote mediakanalen (nationale media) hebben een grotere impact op het aantal bezoekers. | ||
| 25 | Communicatiecampage op sociale media heeft meer impact dan op klassieke printmedia | Vergelijking bezoekers en bestedingsen voor een na de sociale media campagne | campagne-planning |
| bezoekersdata + herkomsten | |||
| bestedingscijfers | |||
| Vergelijking bezoekers en bestedingsen voor een na de geprinte media campagne | evenementenkalender | ||
| data rond zichtbaarheid van de campagne (wie heeft het gezien, hoeveel mensen hebben het gezien, ...) | |||
| profielen | |||
| data uitstrooigebied geprinte media | |||
| 26 | Een festival leidt toch minder uitgaven in handel maar tot een verbetering van het imago / reputatie van de stad | ||
| 27 | Ideale mix van sectoren handel & horeca aanbieden om meer besteders/bezoekers naar de stad te halen | ||
| 28 | Minder leegstand - meer aantrekking van het winkelgebied | ||
| 29 | Koopzondagen leiden tot een verlaagde besteding (>-20%) op voorafgaande zaterdag | Bestedingcijfers (zoals Wordline data) - weekends vergelijken met en zonder koopzondag | bestedingen/transacties per dag |
| bestedingen per weekend (vergelijking met en zonder koopzondag) | |||
| Relatieve analyse tov bezoekers | bezoekers per weekend (vergelijking met en zonder koopzondag) | ||
| evenementen | |||
| Wat was de verhouding van de drukte in de binnenstad tov afgelopen zaterdag en de trend van de x zaterdagen ervoor. | impact weerdata | ||
| ijking met andere steden/gemeenten die koopzondag toepassen | |||
| 30 | Voldoende keuze (winkels met gelijkaardig aanbod) zorgt voor meer bestedingen. | ||
| 31 | Investeringen in vergroening en rustruimte zorgen voor meer bezoekers die langer in de stad blijven. | Kwalitatief onderzoek | kwantificering groen in de stad |
| Vergelijking omzet voor en na inplanting | kwalitatief onderzoek | ||
| duurtijd verblijf bezoekers | |||
| bomenplan stad/gemeente | |||
| meetstaat/plannen omgevingvergunning heraanleg/herinrichting | |||
| overzicht omgevingsvergunning ivm heraanleg openbaar domein | vergroening vs parkeergelegenheid | ||
| evenementen kalender | |||
| Weerdata | |||
| verkeersdata (drukte in de buurt) | |||
| 32 | met onze campagnes verhogen we het gebruik van randparkings met 30% | ||
| 33 | Door parkeren in de kern gratis te maken zorgen we voor een extra omzet van xx% in de binnenstad | ||
| 34 | Door het organiseren van de wekelijkse markt trekken we x% extra bezoekers aan tussen xh en xh en deze zorgen voor een extra omzet van x% in de binnenstad | ||
| 35 | Koopzondagen leiden tot meer beleving in de stad en hogere bestedingen | ||
| 36 | een verlaging van de leegstand zal tot 10% meer passage zorgen en een verhoging van de winkelbeleving bij consumenten | huidige leegstand in gebied | Locatus leegstands data |
| historische reeks van leegstand in gebied | passantentelling | ||
| aantal passanten in gebied | kwalitatief beleving meten (bevraging) | ||
| bevraging van passant rond beleving voor en na ingreep leegstand | consument meten | ||
| bezoekersprofiel | |||
| andere factoren om impact te isoleren | |||
| 37 | Voor kleine steden zijn promocampagnes minder relevant indien ze gevoerd worden op grote afstand van de stad in kwestie. | In kaart brengen potentieel doelpubliek / verplaatsingsbereidheid per gemeente | bereik van een kleine stad ligt lager dan bij grootstad |
| waar ligt het wingebied van een kleine stad | |||
| bezoekersprofielen | |||
| herkomst bezoeker | |||
| indien niet de woonplaats, ligt de werkplaats dan in de buurt van de stad | |||
| 38 | Er is een directe correlatie tussen nabijheid parking met bestedingen. | Benchmark tussen gelijkaardige lokale besturen met verschillend parkeeraanbod | Bestedingsdata |
| Parkeermogelijkheden | |||
| Perceptie - bevragingen | |||
| sector waarvoor aankoop gebeurt | |||
| Hoe verhoud de vullingsgraad van de parkeergarages zich tov de drukte. | profiel van de stad/bezoeker | ||
| Shopping gewoontes van de bezoekers | |||
| Mobiliteit | |||
| Imago van de parking | |||
| Kwaliteit van de parking | |||
| 39 | Het imago / de reputatie van de stad heeft een impact op het aantal bezoekers en besteders | Kwalitatief onderzoek bij de bezoekers - vergelijken in verschillende steden | Definitie imago / reputatie |
| Bezoekerstellingen | |||
| Hoe 'imago / reputatie' definieren? | Bestedingsdata | ||
| Bezoekersprofielen | |||
| tijdsgebonden analyse criminaliteit cijfers vs bezoekerscijfers | Kwalitatief onderzoek - perceptie | ||
| Kwalitatieve bevraging omtrent buurtgevoel | |||
| aantal bezoekers voor en na een negatief bericht in de media | Vergelijking met andere steden/gemeenten | ||
| 40 | De ondernemer die samen met de stad een campagne voert zal x% meer netto omzet genereren dan campagnes alleen te voeren | omzetcijfers | |
| budget impact | |||
| type campagne: print, social media | |||
Vraag & antwoord en volgende stappen
Vragen
- Wordt er binnen de scope van dit project ook gekeken naar een mogelijke negatieve impact op de rest van de stad? Is er ook een luik in het onderzoek dat kijkt naar preventie? - Dit is een heel relevante vraag en de ondersteuning van retail is een belangrijke focus maar niet ten koste van alles. We werken in een bredere context dan enkel wat wij willen bereiken.
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link.
Volgende werkgroepen
Indien u graag zou willen deelnemen aan één van de aankomende werkgroepen, kan u via de onderstaande link een overzicht van de workshops terugvinden en u ook zo inschrijven.
De tweede thematische werkgroep zal plaatsvinden op 8 november om 9.30 in het Herman Teirlinck gebouw (Brussel).
Inschrijvingslink: VLOCA-Lokale economie.
Andere werkgroepen
| Werkgroep | Type werkgroep | Datum | Tijd | Locatie |
|---|---|---|---|---|
| Business werkgroep | Business werkgroep | 2023-09-19 | VAC Gent | |
| Thematische werkgroep 1 | Data en informatie werkgroep | 2023-10-10 | 09:00-12:00 | Teams |
| Thematische werkgroep 2 | Functionele werkgroep | 2023-11-08 | Teams | |
| Thematische werkgroep 3 | Technologie werkgroep | 2023-12-07 | 13u-16u | Teams |