Technologie werkgroep
Deze thematische werkgroep richt zich op het identificeren en in kaart brengen van de technologie die nodig is om het traject technisch werkbaar te maken. Onder technologie verstaan we hardware, software en hybride infrastructuur. In deze werkgroep kijken we samen welke bouwstenen nodig zijn om tot de oplossing(en) te komen voor de use cases die tijdens de vorige werkgroepen werden gedefinieerd.
De verzamelde inzichten worden vervolgens verwerkt om de IT-architectuur verder aan te vullen.
De Technologie werkgroep vond plaats op 07 december 2023.
Deelnemers
| Organisatie | Deelnemer |
| Agentschap Binnenlands Bestuur (VLOCA) | Steven Degelaen |
| Alain Glickman | |
| Stad Mechelen | Sandrine Raskin |
| The Retail Factory | Luc Van Rompaey |
| Stad Leuven | Bo Peeters |
| Proximus | Jasper Botterman |
| Joshua Moerman | |
| Gerdy Seynaeve | |
| POM West-Vlaanderen | Frederik Sack |
| Economisch Huis Oostende | Joke Van Gheluwe |
| Bjorn Pintelon | |
| ViNotion | Egbert Jaspers |
| Kernpunt | Liederik Cordonni |
| Justine Vanneste | |
| Thomas Moore | Marijke Brants |
| Crowdscan | Ben Bellekens |
Aanleiding en Context
Initiatief
Er zijn momenteel twee projecten met vergelijkbare opzet: SInCR, gericht op grotere steden, en DAKS 2.0, bedoeld voor kleinere steden. Beide projecten hebben als hoofddoel om data in te zetten ter ondersteuning van zowel handelaars en ondernemers als beleidsmakers, waarbij deze twee doelgroepen verschillende behoeften hebben.
De onderzoeksvragen die deze projecten proberen te beantwoorden, zijn gevarieerd. Ten eerste, hoe kunnen we het effect van beleidsmaatregelen en georganiseerde evenementen op het winkelgebied meten? Dit omvat onderwerpen zoals acquisitiebeleid, de evaluatie van acties en evenementen, en mobiliteits- en parkeerbeleid.
Een andere belangrijke vraag is hoe we data breder en slimmer kunnen inzetten ter ondersteuning van beleid en ondernemers. Hierbij gaat het om het benutten van data op een meer strategische en effectieve manier.
Daarnaast streven deze projecten ernaar om een duurzame samenwerking op te zetten waarbij alle betrokken partijen meerwaarde ervaren.
SInCR en DAKS 2.0 zijn voortzettingen van het project 'Datagestuurde Winkelgebieden', waarbij prototypes zijn ontwikkeld, zoals een handelaarsdashboard en een generiek beleidsdashboard op basis van gegevens over drukte, bestedingen, evenementen en weer. Dit heeft enkele uitdagingen en kansen aan het licht gebracht die in SInCR en DAKS 2.0 zullen worden aangepakt:
- Momentum rond retail data behouden na afloop lopende projecten
- Kapitaliseren opgebouwde kennis & beperkte datamaturiteit bij handelaars en steden verder opbouwen
- Beperkte scope en doorlooptijd subsidieprojecten 🡪 scope verbreden
- Afhankelijkheid van de leveranciers beperken 🡪 datadeling & standaardisering (OSLO & VLOCA)
- Wildgroei aan platformen 🡪 generiek overkoepelende oplossing: standaardisatie & deelbaarheid maximaal hergebruik en interoperabiliteit
- Draagvlak handelaars vergroten 🡪 bevragen, leerlessen valideren en coachen
- Opmaak business- & governance model
Binnen DAKS 2.0 zijn er drie belangrijke focusgebieden: acquisitie & passantenmetingen, de impact van parkeer- en mobiliteitsbeleid, en acties en evenementen. Deze drie onderwerpen zullen worden meegenomen in de ontwikkeling van de OSLO Lokale Economie-standaard en de VLOCA architectuurstandaarden. Andere onderwerpen zoals leegstand, e-commerce, duurzaamheid en energie, kunnen afhankelijk van hun belang voor de verschillende doelgroepen eveneens meegenomen worden in dit traject. Hoewel het wellicht niet haalbaar is om op alle thema’s grondig in te gaan in dit traject.
VLOCA
VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur, is een initiatief van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. De hulp van VLOCA aan lokale besturen start bij het scherpstellen van duidelijke, verstaanbare use cases en loopt door tot de aanbestedingsfase van het project. VLOCA vormt op deze manier een duidelijke brug tussen de beleidsdoelstellingen van het lokale bestuur en de technische laag waarin de oplossingen beschreven en geïmplementeerd worden. We stellen de juiste vragen en verzamelen de noden en behoeften van alle stakeholders (lokale besturen, kenniscentra, bedrijven en burgerorganisaties). Door een gestructureerde aanpak en verwerking van deze informatie wordt de ontwikkeling van herbruikbare bouwblokken, standaarden en normen gestimuleerd die van Vlaanderen één grote interoperabele slimme regio kunnen maken. De opgedane kennis en ervaring wordt ontsloten via een kennishub waarop onder andere draaiboeken, architectuur componenten en modellen ter beschikking gesteld worden voor alle andere lokale besturen en stakeholders.
Samenvatting vorige werkgroep
Het verslag van de business werkgroep kan je hier terugvinden.
Doel van huidige werkgroep
- Introductie geven over het project
- Toelichting geven over VLOCA
- Brainstormen over principes mbt technologie
Brainstormsessie
Aanpak
- Om te beginnen gaan we kijken of we nog aanvullingen kunnen doen bij de valkuilen die we tijdens de vorige werkgroep geïdentificeerd hebben.
- Vervolgens gaan we op basis van elke valkuil een principe formuleren en dit telkens met een verschillende bouwsteen in het achterhoofd: leveranciers, databronnen, data opslag, data integratie, data hub en BI omgeving.
Uitkomst
De input van de deelnemers werd gecapteerd in dit Miro bord.
Oefening 1: identificatie valkuilen
| Valkuilen |
| Te brede scope - must have vs nice to have |
| Financiële impact op budget |
| Geen targets definiëren |
| Andere prioriteiten |
| Dataverhaal is soms 'on top' en niet ingebed |
| Business model |
| Verantwoordelijkheid (gedeelde verantwoordelijk, wie is eindverantwoordelijk voor platform, enz.) |
| Negeren van bestaande Vlaamse Bouwstenen (en data) |
Oefening 2: aanvullen van schema
| Geïdentificeerde valkuil | Situatieschets valkuil | Potentiële oplossing | Vorm een principe | |
| Leveranciers | Plots faillissement | Datalevering valt stil | Plan B: andere leverancier | Goed beheer van calamiteiten |
| Solvabiliteitscheck elk jaar | Continuiteitsgaranties van leveranciers => Open data structuur | |||
| Security lek | Securitylek bij leverancier | Aanlevering van security rapporten door leveranciers | Security labels voor leveranciers | |
| Afhankelijkheid van leveranciers | inhoud en beschikbaarheid van databron hangt teveel af van leverancier | standaardisatie van de databron en nauwere samenwerking met leveranciers omtrent gebruik | data standaarden en samenwerkingsmodel | |
| Continuiteit van de data afhankelijk van de leverancier | Leveranciers kunnen niet 1 op 1 dezelfde data voorzien - dus bij wijziging van leverancier gaat de continuiteit van je data verloren. Vb. Proximus telecomdata vs Telenetdata Vb. passantentellingdata - net niet dezelfde technologie of meetgebied |
Samenwerking leveranciers? | Breng micro en macro data samen | |
| Geen proactieve communicatie over fouten of uitvallen van sensoren | ||||
| Kleine lokale besturen vinden dit te complex | Kleine lokale besturen vinden dit te complex | Leveranciers kunnen bruikbare informatie aanbieden (niet enkel ruwe data) | Kant en klare dashboards | |
| Leveranciers bieden opleidingen | ||||
| Weinig informatie over verwerking, marktaandeel en extarpolatie | Data moeilijk te interpreteren en naar waarde te schatten | Standaard voorwaarden over transparantie | ||
| te weinig datadocumentatie aangeleverd | ||||
| Databronnen | Kostprijs | Te grote kost tov budget | zoveel mogelijk standardisatie (bij de steden dezelfde vraag formuleren om de kosten van ontwikkeling te drukken) | Betaalbaar houden ook voor kleinere spelers door standaardoplossing 1x te ontwikkelen en te dupliceren |
| Kleine lokale besturen kunnen zich bepaalde data niet veroorloven | Bepaalde data zijn op LT niet haalbaar / betaalbaar / relevant voor kleine steden en gemeenten. | schaalvoordelen zoeken om prijs te drukken | ||
| keuzes bij lokale besturen op basis van neutrale en correcte info/advies | ||||
| Niet genoeg gedacht over toekomstige noden en technologiën | Platform & content evolueren te traag | Innovatie & ProofOfConcepts track definieren | Continue evolutie van de mogelijkheden aan de hand van een continue (test) stroom van nieuwe toepassingen | |
| verschillende bronnen spreken elkaar tegen | neutrale analyse en duiding van databronnen | |||
| neutraal of onafhankelijk ? | ||||
| neutraliteit moet gedefinieerd worden | ||||
| Model met duidelijke standaarden en richtlijnen | ||||
| Te veel data - bomen door het bos niet meer zien | Ontbreken van standaardisering op vlak van data | samenwerking en uitwisseling tussen lokale besturen + opteren voor dezelfde databronnen door gelijkaardige besturen om benchmark mogelijk te maken | belang van co-creation en standaardisatie | |
| bestuurlijke dekking niet verkrijgen of tegenstand burger (om sensoren te plaatsen) | Data kan niet verkregen worden | Duidelijke communicatie (ook van de resultaten) | Verhogen van de betrokkenheid bij burger door betere communcatie & betrekken van burger | |
| Cijfers naar je hand zetten | Bias wordt geïntroduceerd in databron op basis van noden | gezamenlijk validatie-traject bij opstart van nieuwe databron -> met generieke standaard als resultaat | belang van co-creation en standaardisatie | |
| Verandering in de datadefinitie | plotse verandering in cijfers | duidelijke definities + adhankelijkheden & mogelijke impact | continuiteit van data verbeteren door proactief externe afhankelijkheden te kennen | |
| Duurzaamheid van databron op de LT | Data is niet langer beschikbaar, toegankelijk of betaalbaar | alternatieve bronnen indien mogelijk | ||
| LT overeenkomsten met garanties | ||||
| Te weinig gebruik maken van beschikbare open bronnen en eigen bronnen reeds beschikbaar | ||||
| Lokale besturen gebruiken reeds andere Cloudsolutions | Cloudsystemen leven naast elkaar en brengen hierdoor geen toegevoegde waarde. | Directe koppeling tussen de verschillende cloud systemen | Centraal platform waarop verschillende clouddiensten kunnen aansluiten en communiceren | |
| Bij anomaliën geen plan B (data issues, offline,...) | wanneer een databron afwijkende cijfes produceert dan is er niets om op terug te vallen | anomalien detectie : tijdseries | ||
| een databron zou indien mogelijk reële cijfers en geschatte cijfers kunnen bevatten om op terug te vallen (interpolatie / predicite) | extra robustheid inbouwen door statistische modelering | |||
| afwijken van de standaardisatie | ||||
| Dataopslag | Kostprijs | geen kostendeling tss deelnemers | 1 gedeelde infrastructuur met verschillende toegangen | kost beheersbaar houden door kosten voor infastructuur te delen |
| Data opslag en integratie gebeurt vaak manueel | ||||
| Data integratie | Andere notievormen tussen leveranciers (bv. date) | Meer tijd nodig voor preprocessing | Standaardnotitie voor vaak voorkomende variabelen | Interoperabiliteit |
| Datacultuur | veel lokale besturen hebben weinig tot geen ervaring / geloof in data | Delen van laagdrempelige goede praktijken en voordelen | ||
| durven / kunnen / mogen pionieren | ||||
| domeinoverschrijdende meerwaarde aantonen | ||||
| Kleine lokale besturen vinden dit te complex | ||||
| Data delen tussen publieke en private actoren | open data stimuleren en ontsluiten | |||
| Integratie van realtime databronnen (bv van sensoren) | Architectuur moet ook device management, realtime stromen ondersteunen | Aandacht voor realtime flows vs statische of 'slow moving' databronnen | Integratie van lange termijn inzichten met korte/realtime inzichten | |
| Data hub | Andere projecten geraken niet gemakkelijk op ons platform | Data wordt niet voldoende gebruikt (monetisatie) | Publiceren op een data catalogus met documentatie van hoe, wat en wanneer | Schaalbaar door goede documentatie |
| Complexiteit | Onduidelijkheid van content van databronnen | Uniform datamodel met bijhorende uitleg / training / documentatie | ||
| Documentatie van praktische use cases bij andere 'klanten' | Betere inzichten over wat bestaat en hoe het in de praktijk gebruikt kan worden | |||
| onvoldoende kennis van ontwikkelde architecturen en gestandaardiseerde ontologieën (SSN/SOSA, OSLO) | meerwaarde en het gebruik is onduidelijk voor afnemers - wie gebruikt het nu? waarom zou ik de eerste zijn ? | Opleidingen van data architecturen meer in de kijker zetten zowel vanuit commercieel als technisch standpunt | Gencentraliseerde onboarding door Digitaal vlaanderen veel meer benutten binnen de verschillende trajecten OSLO. | |
| BI omgeving | Lokale besturen gebruiken reeds andere BI hardware | |||
| Geen voldoende input van thematische experten | foute analyses, verkeerde interpretatie van anomalien,… | alle stakeholders betrekken vanaf de beginfase (voor de selectie van bronnen,...) | overkoepelend projectmanagement om vooraf alle stakeholders in kaart te brengen en op de nodige tijdstippen doorheen het proces te betrekken | |
| user testing in iedere fase om te zien of de datakwaliteit voldoet aan de vraag/nood | ||||
| Geen duiding/begeleiding bij gebruik dashboard | verkeerde interpreatatie | training & documentatie | vermijden van foute interpretaties door opleiding & documentatie te voorzien door specialiste van de databron | |
| verkeerde data uitvraag (verkeerde sql query) | ||||
| Verkeerde interpretatie van het beleid op data | De gevisualiseerde data komt niet correct binnen bij de eindgebruiker | Simpele en eenduidige visualisaties. Visualisaties afgestemd op doelpubliek. toegang tot de achterliggende definities . Een duidelijke handleiding | ||
| Datamaturiteit van het beleid, de gebruikers | Geen of zeer beperkte ervaring met data | Inhuren van expertise | ||
| Kant en klare dashboards die duidelijk zijn met lage instap | ||||
| decentralisatie van experten in bvb de steden (center of excellence in bepaalde databronnen) expertise centrum opstellen per databron (kan ook in de verschillende steden zijn bvb) |
||||
| Kant en klare rapporten | ||||
| voorbeeldrapporten, alsook de 'correcte' noden en behoefte en verwachtingen | ||||
| Dashboard niet voldoende afgestemd met lokale besturen | Data is niet afgestemd op de 'use case' | Initieel ontwikkelngstraject als co-creatie | Betere inzicht aan de hand van databronnen door co-creatie van dashboards / inzichten. Leverancier + klant | |
| publiek maken van data zonder een juiste kadering van de definities | foute interpretaties van inhoud, misleidende informatie, fake data (=context en verhaal klopt niet meer door meervoudig gebruik door verschillende instanties) | steeds een informatie pagina/sheet voorzien bij het publiek maken van data | duidelijke verantwoordelijkheden voor een juiste data interpretatie | |
| Te veel verschillendei interpretaties | clausule opstellen die de verantwoordelijkheid van het kaderen van de data legt bij de instatie die ze publiceert | |||
| open data charter met duidelijke richtlijnen (met engagementen) | ||||
| Lokale besturen gebruiken reeds andere BI software | Verschillende dashboards moeten worden geraadpleegd | Data openstellen via bv. API Integratie mogelijk maken in bestaande dashboard |
Vraag & antwoord en volgende stappen
Vragen
Opname
De opname van deze sessie is te bekijken via deze link.
Volgende werkgroepen
Alle thematische werkgroepen zijn afgerond. VLOCA gaat nu aan de slag met de verzamelde informatie om een generieke bedrijfsarchitectuur op te bouwen.
Andere werkgroepen
| Werkgroep | Type werkgroep | Datum | Tijd | Locatie |
|---|---|---|---|---|
| Business werkgroep | Business werkgroep | 2023-09-19 | VAC Gent | |
| Thematische werkgroep 1 | Data en informatie werkgroep | 2023-10-10 | 09:00-12:00 | Teams |
| Thematische werkgroep 2 | Functionele werkgroep | 2023-11-08 | Teams | |
| Thematische werkgroep 3 | Technologie werkgroep | 2023-12-07 | 13u-16u | Teams |